BM çağrı yapma, gereğini yap!

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Dağlık Karabağ'daki şiddetli çatışmalara dair kapalı oturum gerçekleştirdi.

Kapalı oturum sonrası yapılan ortak açıklamada, Dağlık Karabağ'da temas hattında yaşanan şiddetli çatışma ve büyük çaplı askerî harekattan derin kaygı duyulduğu vurgulandı.

BMGK (Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi) Azerbaycan ve Ermenistan'a, Dağlık Karabağ'da devam eden çatışmalara derhal son verme, tansiyonu düşürme ve bir an önce müzakerelere geri dönme çağrısı yaptı.

Azerbaycan-Ermenistan savaşını kim başlattı?

Fransa, Rusya ve İran'dan destek alan Ermenistan; Sırbistan'ın 2 ay önce verdiği top ve havan mermileriyle sınır hattına yakın Azerî sivil yerleşim birimlerini vurmuştu.

Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri ise uluslararası hukuktan doğan hak gereği toprak bütünlüğünü ve sivil halkını korumak için karşı saldırı başlatmıştı.

Azerbaycan ordusu, yıllar önce işgal edilen bazı yerleri geri almış, aynı zamanda işgal altındaki bazı kritik tepelerde kontrolü ele geçirmişti.

Azerbaycan Ermenistan'a saldırsaydı?

Sosyal medyada BMGK'nın çağrısına büyük tepki geldi. Her iki taraftan çatışmalara derhâl son vermesini isteyen BMGK'ya Türkler, "çağrı yapma, gereğini yap" diye seslendi.

Bazı kullanıcılar insanlık ve savaş suçu işleyen ve BM'nin Dağlık Karabağ ile ilgili yıllar önce aldığı kararları uygulamayan Ermenistan'a neden bir şey yapılamadığını sorarken, bazı kullanıcılar ise "Ermenistan'ın yaptığını Azerbaycan yapsaydı ne olurdu?" diye sordular.

Bu soruya kimi kullanıcılar "Yıllarca beklenmez Azerbaycan ile ilgili hemen gereği yapılırdı" derken bazı kullanıcılar ise "Savaş suçu işleyen ve işgalci konumda olan Azerbaycan olsaydı Türkiye bile karşı gelirdi" cevabını verdiler.

Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırısı

27 Eylül Pazar sabahı Azerbaycan-Ermenistan cephe hattında, Ermenistan güçleri Azerbaycan sivil yerleşim yerlerine havan, top ve silahlarla ateş açmış ve karşılıklı çatışmalar başlamıştı.

Azerbaycan ordusu karşı saldırı ile yıllar önce işgal edilen bazı yerleşim yerlerini işgalden kurtarmıştı.

Ermeni işgali

Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından işgal edilmesi süreci nasıl gerçekleşti?

Aşırı milliyetçi Ermeniler, Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinde, Dağlık Karabağ'da hak iddiasında bulundular. Ermenistan yönetimi tarafından silahlandırılan gruplar, 1991 yılında Hankendi'yi, 1992 yılında da Hocalı ve Şuşa'yı işgal ederek büyük katliam yaptılar. 26 Şubat 1992 tarihinde sadece Hocalı'da bebek, çocuk, kadın ve yaşlı demeden 613 Azerî Türkü katledildi. Ardından Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere'yi işgal eden Ermeni güçleri, 1993 yılında da Ağdam'a girdi. Ağdam işgalini ise peş peşe Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan vilayetlerinin işgali takip etti.

Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal edilirken, 1 milyon sivil de yerlerinden edildi.

Barışçıl anlayışı sebebiyle saldırılara gereken karşılığı veremeyen Azerbaycan, 4-5 Mayıs 1994 tarihinde Bişkek'te, Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolararası Meclisi, Kırgızistan Parlamentosu, Rusya Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığının inisiyatifiyle Ermenistan'la "Bişkek Protokolü" imzalamak zorunda kaldı. Ancak ateşkes kağıt üzerinde kaldı ve Ermeni saldırılarında binlerce Azerî askeri şehit oldu.

1992 yılında Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığı ile Dağlık Karabağ sorununu barışçıl yollarla çözmek için, eş başkanlığını Rusya, Fransa ve ABD'nin yaptığı AGİT Minsk Grubu kuruldu.

AGİT Minsk Grubu, aradan geçen 27 sene boyunca birçok girişimde bulundu ancak yaptırım söz konusu olmadığı için Ermenistan bildiğini okudu ve Dağlık Karabağ sorunu çözüme kavuşmadı.

BMGK'nın Dağlık Karabağ kararları

Dağlık Karabağ'ın Ermenistan tarafından işgaline dair BMGK(Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi) 1993'te 823, 854, 879 ve 884 nolu dört karar yayımlamış, ilkinde BMGK'ya üye 15 ülkenin temsilcileri oturuma eksiksiz katılmış ve Dağlık Karabağ konusunda hepsi Azerbaycan lehine oy kullanmıştı.

Alınan kararlar 27 yıl boyunca Ermenistan tarafından yok sayılmış, Ermenistan'ın bu tutumuna en küçük yaptırım uygulanmamıştı.