Selçuklu sultanlarının DNA analiziyle heykelleri yapıldı

İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yürütülen Türkiye Selçukluları Konya Hanedan Türbesindeki Naaşların Tanzimi projesi çevresindeki çalışmalar, farklı bilimsel alanlardan onlarca kişilik uzman kadrosuyla tam 6 yılda tamamladı.

1077-1308 yıllarında Anadolu'ya hükmeden sultanların görünüşlerini yansıtan heykeller ile ilgili çalışmayı ilk defa Habertürk yazarı Murat Bardakçı duyurmuştu. Söz konusu çalışma, Türkiye Selçuklu Hanedan Sergisi adıyla şehir merkezindeki Dar-ül Mülk Sergi Sarayı'nda misafirlerinin ziyaretine açıldı.

Sergide, (soldan sağa) Anadolu Selçuklu Devleti sultanlarından, 2. Gıyaseddin Keyhüsrev, 1. Kılıçarslan, 1. Gıyaseddin Keyhüsrev, 2. Kılıçarslan, 1. Rükneddin Mesud, Şehinşah Melikşah, 2. Gıyaseddin Mesud, 1. Alaeddin Keykubad, 2. Rükneddin Süleymanşah, 3. Gıyaseddin Keyhüsrev, 4. Kılıçarslan ve 1. Süleymanşah'ın beden ve yüz gerçekliklerine uygun heykelleri yer alıyor.

Tarihi minyatürler dikkate alınarak aslına uygun şekilde hazırlanan kıyafetlerle Anadolu Selçuklu Devleti'nin mimari zenginliğini ortaya çıkaran taç kapılar önünde misafirlerini karşılayan hükümdarlar, yüz ifadeleri, duruşları, saçları, sakalları ve bakışlarıyla dikkatleri çekmeyi başarıyor.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin tarihine de ışık tutan serginin hazırlıkları 2017 yılında başladı ve 6 aşamada tamamlandı. Bu projenin her aşaması ise sergide yer alan ziyaretçi bilgilendirme metinlerinde ayrıntılı olarak anlatılıyor.

Her ayrıntı düşünüldü

Sergideki bilgilendirme metinlerinde yer alan ifadelere göre projenin ilk aşamasında öncelikli olarak Alaaddin Camii avlusunda bulunan hanedan türbesinden çıkarılan kalıntılar ile beden bütünlüğü tamamlanan naaş, Necmettin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde götürüldü ve burada tomografisi çekildi.

Naaşların dişlerinden ve kafataslarından alınan sürüntüler ise İstanbul Adli Tıp Kurumu Biyokimya İhtisas Dairesine gönderildi. Burada yapılan çalışmaların ardından elde edilen anatomik ve DNA özelliklerine göre hanedan üyelerinin yüzleri ve kafatasları oluşturuldu.

Bilimsel sonuçlar ışığında 12 sultan, 1 melik (şehzade), 1 hanedan büyüğü, 1 kız çocuğu ve hanedana mensup 2 kadına ait naaşın, tomografi sonuçları ile elde edilen 3D flament kafatası kopyalarının üzerine, doku kalınlıkları da hesaplanarak, yüz kasları yerleştirildi ve fiziki karakter yüklemeleri yapıldı. Bir sonraki aşamada ise dokulandırma ve kaslandırma işlemi yapılarak kalıplara alınan silikon dökümlere kaş, bıyık, saç ve sakal ekimi yapıldı.

Kıyafetler için de dönemin kumaşları müzelerden ve özel koleksiyonlardan alınan örneklere göre dönemine uygun olarak düzenleme işlemi ve iplik analiziyle dokusuna ve rengine kadar araştırılarak dokutturuldu.

Tarihi veriler ve minyatürler dikkate alınarak tasarlanan kıyafetler, her bir sultan ile hanedan üyesine uygun şekilde özel olarak diktirildi.

Tarihi veriler, müzelerdeki özel koleksiyonlar, minyatürler ve mevcut örneklerden yola çıkılarak dönemin takıları, aksesuarları, silahları ve diğer malzemeleri uzman ekipler tarafından özel olarak imal ettirildi.

"Bu kadar gerçekçi olabileceğini tahmin edemezdim"

Ziyaretçilerden Hilal Ceylan, tarih kitaplarında isimlerini okudukları Türk hükümdarlarının heykellerini yakından görmenin çok heyecan verici olduğunu ifade etti.

Heykellerden çok etkilendiğini söyleyen Ceylan, "Konya muhteşem bir tarihe sahip. Selçuklu sultanlarının bu şekilde canlandırılmasını oldukça etkileyici buldum. Aklımızda canlandıramayacağımız, tasvir edemeyeceğimiz ecdadımız, teknolojinin ilerlemesiyle şu anda karşımızda birebir gerçek gibi duruyor. Duruşları ve bakışları çok heybetli. Heykellerin bu denli gerçekçi olabileceğini tahmin edemezdim" şeklinde konuştu.

Ziyaretçilerden Mustafa Ekinci ise serginin, tarihi değerleri çok iyi bir şekilde yansıttığını söyledi.

Serginin, ecdadı anmasına ve hatırlamasına vesile olduğunu ifade eden Ekinci, "Sultanlarımızın görüntülerinin ve yüzlerinin nasıl olduğunu öğrendik. Onların tarihteki başarılarını öğrenme ve örnek alma açısından oldukça önemli bir çalışma olmuş. Heykellerin görüntüleri ise çok gerçekçi. Gerçekten çok etkilendim" şeklinde konuştu.