Hutbede isim Atatürk'ün talimatı ile yasaklamış!
“Hutbelerde neden Atatürk’ün adı geçmiyor” sorusunun cevabı arşivden çıktı. Atatürk, 5 Mart 1924 tarihli kararname ile hutbelerde adından bahsedilmesini bizzat kendi imzası ile yasaklamış. Tüm valiliklere gönderilen kararnamede Atatürk, kişilere değil, millete ve Cumhuriyet’e dua edilmesini istiyor.
Hutbede isimlerin yasaklanmasına ilişkin kararname, 3 Mart 1924’te Hilafetin kaldırılmasının ertesi günü yayımlanmış.
Türkiye Reisi Cumhuru: Dualar millete ve Cumhuriyet'e yapılmalı
Hutbelerde ismin yasaklandığı kararname, Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından "Türkiye Reisi Cumhuru" unvanı ve bizzat kendi imzasıyla Dahiliye Vekaletine (İçişleri Bakanlığına) oradan da ‘Acele’ kayıtlı şifre telgraflarla valiliklere gönderilmiş.
Kararnamede Atatürk, "bundan sonra hutbelerde isim zikredilmeksizin, millet ve cumhuriyetin saadet ve selametine dua edilmesini” istiyor. "Duaların millet ve Cumhuriyet’in selameti için yapılmasına" ilişkin isteğin gerekçesine de hilafeti kaldıran yasal düzenlemede rastlanıyor. İlgili yasanın birinci maddesinde “halifeliğin hükümet, Cumhuriyet, yani TBMM’nin anlam ve kavramı içinde zaten saklı olduğu” vurgulanıyor.
Atatürk'ün istediği gibi bir hutbe
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 30 Ağustos Zafer Bayramı’nın cuma gününe denk gelmesi vesilesiyle “Vatan Bize Emanettir” konulu bir hutbe hazırlanmış fakat hutbede Atatürk’e yer verilmediği gerekçesiyle belli kesimler tarafından eleştirilmişti. Hutbede “Tarih boyunca İslam’ın bayraktarlığını yapan, bu cennet vatanı bizlere emanet eden aziz şehitlerimizi ve kahraman gazilerimizi bir kere daha rahmet, minnet ve şükranla yâd ediyoruz” ifadeleri ile şehit ve gaziler anılırken hutbenin Atatürk’ün de imzasını taşıyan ilgili kararnamenin ruhuna uygun okutulduğu anlaşılmış oldu.
İşte kararnamede Atatürk'ün talimatı
"Türkiye Reisi Cumhuru" unvanı ve "Mustafa Kemal Atatürk" imzasıyla Dahiliye Vekaleti'ne (İçişleri Bakanlığına) oradan da ‘Acele’ kayıtlı şifre telgraflarla valiliklere gönderilen kararname şöyle:
"Ba’dema hutbelerde ism zikredilmeksizin 'millet ve Cumhuriyet’in selamet ve sa’adetine' du’a edilmesi takarrur etmiş ve bu kararun bi’l- cümle vilayete tebliği dahiliye vekaletine havale edilmiştir."
