Yıkımına katıldı, inşasına da katılmak istiyor!

Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov'u kabul eden İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Dağlık Karabağ savaşından etkilenen bölgelerin inşaasına katılmak istediklerini, İran'ın hâlihazırdaki olanakları göz önüne alındığında inşaa işlerini kolaylıkla yapabileceğini, bunun her iki ülkeye de yarar sağlayacağını söyledi.

İran Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, başkent Tahran'da Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov'u kabul etti. 

Görüşme sırasında yaptığı açıklamada Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü savunduklarını, Dağlık Karabağ'da Ermenistan işgali altında bulunan toprakların azat edilmesinden memnun olduklarını ileri süren Hasan Ruhani, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ateşkesin güçlendirilmesi, bölgede istikrarın oluşturulması için yapıcı rol oynamaya İran'ın hazır olduğunu bildirdi.

Ticari ve ekonomik ilişkileri geliştirmek istiyor

Azerbaycan'ı kardeş ve dost ülke gördüklerini savunan Hasan Ruhani, Azerbaycan ile ilişkileri geliştirmek istediklerini, ticari ve ekonomik iş birliğini geliştirmek amacıyla iki ülke arasındaki sınırdan yararlanılmasının önemli olduğunu vurguladı.

İşgalden kurtarılan bölgelerin inşaasına katılmak istiyor

Azerbaycan'ın işgalden azat ettiği bölgelerin inşa edilmesine katılmak istediklerini ifade eden İran Cumhurbaşkanı Ruhani, İran ve Azerbaycan'ın sınır komşusu oluşu ve İran'ın mevcut imkanları dikkate alındığında ülkesinin Dağlık Karabağ'ın ve savaştan etkilenen bölgelerin tekrar inşa edilmesine katılımının hem İran için hem de Azerbaycan için büyük yarar sağlayacağını dile getirdi.

İran-Azerbaycan demir yolu

İran ile Azerbaycan'ı demir yolu ile bağlayacak Reşt-Astara Demir Yolu Projesi'ne ve ikili anlaşmalara atıfta bulunan Hasan Ruhani, anlaşmaların hayata geçirilmesi için de gereken adımların atılmasının gerektiğini ifade etti. 

Bir elektrik santrali ile Hüdaaferin Barajı'nın inşası başta olmak üzere İran ile Azerbaycan arasında karar kılınan ortak iş birliği projelerine hayat vermek için gerekli tüm şartların sağlandığını kaydeden Ruhani, İran ve Azerbaycan'ın; bilim, sanayi, eczacılık ve diğer tüm alanlarda iş birliklerinin daha da geliştirebileceğini bildirdi.

"İran ile ilişkileri geliştirmek istiyoruz"

İran ile ilişkileri geliştirmek istediklerini, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü ile ilgili İran'ın verdiği desteğin önemli olduğunu ifade eden Azerbaycan Dışişleri Bakanı Bayramov ise İran'ı iyi bir komşu ve dost bir ülke olarak gördüklerini kaydetti.

Dağlık Karabağ ve diğer işgal altındaki bölgelerin azat edilmesi sonrası İran'la 132 kilometre uzunluğunda sınıra sahip olduklarını vurgulayan Bakan Bayramov, bu sınırların ihya edilmesinin, Azerbaycan ile İran arasında yeni iş birlikleri oluşturacağına inandıklarını dile getirdi.

Amerika Birleşik Devletleri'nin İran'a yönelik ambargoların yol açtığı engellerin kaldırılması durumunda Azerbaycan ile İran arasında projelerin hayata geçirileceğini umut ettiğini kaydeden Bayramov, Reşt-Astara Demir Yolu Projesi ile ilgili olarak da, projenin hayata geçirilmesinin Azerbaycan ve İran arasında ticari ve ekonomik iş birliği olanaklarını artıracağına dikkat çekti.

Erdoğan da "imar" demişti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün Azerbaycan'a uçuşu öncesi yaptığı açıklamada, Türkiye'nin, 30 yıla yakın Ermenistan işgali altında kalan toprakların yeniden imarında, gerek üstyapı gerek altyapı çalışmalarında Azerbaycan'ın yanında olacağının altını çizmişti.

İran'ın tutumu

Ermenistan'ın 27 Eylül 2020 Pazar sabahı saat 06.00'da başlattığı çatışmalardan hemen sonra çoğu ülkelerin tutumu taraf olma ya da tarafsız kalma şeklindeydi.

İran'ın Dağlık Karabağ ile ilgili tutumu ise en fazla kafa karıştıran konuların başında geliyordu.

Çatışmaların ilk günlerinde sınırdan Ermenistan'a kamyonlarla silah ve mühimmat taşıdığına dair iddiaların görüntüler eşliğinde aktarılması, İran'ın Ermenistan yanlısı politika izlediği algısına yol açmıştı.

İran medyasının da çatışmaların ilk gününden ortasına kadar Türkiye ve Azerbaycan karşıtı dil kullanması, hatta bu dili tercih eden basın organları arasında devlet televizyonunun da bulunması, İran'ın Ermenistan yanlısı hareket ettiği iddialarını güçlendirmişti.

İlerleyen tüm günlerde "İran'ın Ermenistan'a silah desteği" ile ilgili sorulara muhatap olan İran Dışişleri Bakanı ise sıkça bu iddiaları reddetmiş, çatışmanın ilerleyen günlerinde ise İran yönetiminden "Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünün desteklendiği" yönünde açıklamalar gelmişti. Oysa ki İran'ın ilk günlerdeki çağrıları, her iki tarafın "sivillere saldırmayı" terk etmeleri yönündeydi. İran'ın bu açıklamaları da medya tarafından "Azerbaycan, Ermeni sivillere saldırıyor da haberimiz mi yok?" şeklinde eleştirilmişti.

Hizbullah'ın ilk genel sekreterliğini yapan Şeyh Subhi Tufeyli ise İran'ın Ermenistan'a destek verdiğini belirterek sert bir konuşma yapmış, İran Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmeyi de aktararak, "Bunları hiç duymasaydım keşke" demişti.

Şeyh Subhi Tufeyli, İran Dışişleri Bakanı'nın kendisine, "Ermenistan Türkiye sınırında. Biz Türkiye'nin Türk devletleriyle bağını engellemek istiyoruz. Türkmenistan, Özbekistan ve Azerbaycan gibi. Türkiye'nin önünde bir koridor, bir engel olması için Ermenilerle beraberiz." dediğini söylemişti.