En fazla çocukları etkiliyor: Gizemli virüs hızla yayılıyor

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) geçtiğimiz haftalarda duyurduğu gizemli hepatit virüsü yayılmaya devam ediyor. Hem Covid-19 virüsü hem de diğer enfeksiyon virüslerinin birleşiminden oluşan gizemli hepatit hastalığının bir tür “aşırı bağışıklık yanıtı” olabileceğini aktaran Sağlık Bilimleri Üniversitesi Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği İdari Sorumlusu Prof. Dr. Şirin Güven, bu hastalığın henüz Türkiye’ye uğramadığını dile getiriyor. Türkiye’nin pandemi konusunda en önemli merkezlerinden olan hastanede görevli olan Dr. Güven, çocuklarda görülen ishal ve ağır kusma vakalarının özellikle yakından takip edildiğini aktarıyor. 

Koronavirüsün uzun dönem etkisi bu virüsle ortaya çıkıyor

Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı Doç. Dr. Esra Polat ve Prof. Dr. Şirin Güven, gizemli virüs hakkında şunları dile getiriyor: “Koronavirüsün uzun dönem etkisi, bu virüsle birlikte enfeksiyon olarak ortaya çıkıyor ve uzun süre görülebiliyor. Ailelerin bu aşamada özellikle hijyen konusunda daha dikkatli olması gerekiyor. Adenovirüs enfeksiyonları önceden bu denli şiddetli değildi. Özellikle okul çağındaki çocuklarda oluşan bazı belirtiler var. Örneğin ishal ve kusma önemli belirtiler arasında. Eğer çocuklarda bunlar varsa tamamen iyileşene kadar kesinlikle okula gönderilmemeliler. Bu çocukların izolasyonu da kesin olarak sağlanmalı. Çocuk hepatitlerinin yüzde 72’sinde adenovirüs 41F dediğimiz virüs tespit ediliyor.”



Türkiye’de henüz gizemli hepatit vakası bulunmuyor

“Bu hastalığın yüzde 18’lik kısmına ise koronavirüs enfeksiyonu eşlik ediyor. Koronavirüs ile adenovirüsün birlikteliği, enfeksiyonun daha şiddetli seyretmesine sebep oluyor. Koronavirüs bağırsaklardaki geçirgenliği artırırken adenovirüs de bağırsaktan geçerek bağışıklık sistemini aşırı uyarıyor. Ülkemizde şimdiye kadar gizemli hepatit hastalığına sahip biri tespit edilmedi. Ancak bu dönemde adenovirüs ve rotavirüs enfeksiyonlarının arttığını söyleyebiliriz. Öte yandan Japonya ve Avrupa’dan bildirilen ağır vakalar var. Bu vakalarda özellikle karaciğer enzimlerinin yükseldiğini biliyoruz. Yurt dışından aktarılan verileri biz de yakından takip ediyoruz.”

“Yazın görülen klasik salgınlar bu dönem farklılaşabilir”

“Adenovirüs ve rotavirüse bağlı ishal ve kusma salgınları her sene ilkbahar yaz mevsiminde yaygın olarak görülüyor. Ancak bu sene koronavirüsün eklenmesiyle birlikte bu sene vakalarda farklılıklar olabilir. Bizim teorimize göre koronavirüs, rotavirüs ve adenovirüsün artık daha ağır enfeksiyonlara sebep olacağı yönünde. Bu virüsler aynı zamanda bulaşıcı virüsler. Bu sebeple ailelerin çocuklarını yakından izlemesi, belirti görmesi halinde izolasyona alması şart. Özellikle el hijyeni bu dönemde çok önemli. Hastalığın 6 yaşından küçük çocuklar ile bağışıklığı baskılanmış çocuklarda görülme olasılığı çok yüksek. Gizemli hepatit hastalığına yakalanan çocukların daha öncesinde koronavirüs tablosu olduğu görülüyor. Yani koronavirüs çocuğun vücudundaki görünen etkisini kaybetse de bağışıklık sistemi artık diğer virüslere de açık hale geliyor.”



Gizemli hepatit hastalığının belirtileri nelerdir?

“Gizemli hepatit hastalığının belirtileri arasında ishal, kusma ve bulantı önde geliyor. Bu hastalığın takibinde sarılık, karaciğer yetmezliği de oluşabiliyor. Çok ani gelişen tablolarda ise karaciğer nakline ihtiyaç duyulabiliyor. Sağlık kuruluşlarına bulantı, kusma ve ishal ile başvuranlarda karaciğer enzimleri yakından izleniyor. Öte yandan son dönemlerde pandemi önlemlerinin hafifletilmesiyle birlikte sessiz enfeksiyonların oluştuğunu biliyoruz. Koronavirüs belirtileri olmasına karşın testlerin negatif çıktığını görüyoruz. Ancak testlerin negatif çıkması, o çocuğun koronavirüs enfeksiyonu geçirmediği anlamına gelmiyor. Bu sebeple çocukla aynı evi paylaşan ve çocuğa yakın temas eden kişilerin hijyene ve izolasyona dikkat etmesi gerekiyor. Adenovirüsler, organ ve dokulara aynı anda tutunabiliyor. Çok basit enfeksiyondan basit üst solunum yolu enfeksiyonuna ve hatta daha ağır tablolara dönüşen bir virüsten bahsediyoruz.”

Virüs taşıyan çocuk su bile içemeyebiliyor

“Çocuklarda ishal, kusma ve bulantıdan ziyade beslenme de oldukça önemli. Bazı çocukların su bile içemeyecek dereceye geldiğini biliyoruz. Beslenme tablosunun bozulması bir tür enfeksiyonun habercisi olabilir. Bu durumda en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Unutulmamalı ki gizemli hepatit hastalığı, oldukça hızlı seyreder. Özellikle okulların, öğretmenlerin ve öğrencilerin bu hastalık konusunda uyarılması gerekir. Çocukların bu dönemde mümkün olduğunca ev yemeği yemesi, fast-food tüketimini azaltması sağlıklı olacaktır.”