Beyaz et ihracatı sınırlandırıldı: Sınırlama ne kadar sürecek?

Ticaret Bakanlığı, kanatlı et ihracatının sınırlanmasıyla ilgili aldığı önlemlere ilişkin açıklama yaptı. Yapılan açıklamada, Türkiye'nin kümes hayvancılığı ve beyaz et sektöründe dünya çapında önde gelen üretici ve ihracatçı ülkeler arasında bulunduğu belirtildi. Bu başarının, uzun yıllara dayanan doğru politikalar ve sürekli bir üretim artışı ile sağlandığı vurgulandı. Açıklamada ayrıca, sektörün iç talebi ve yurt dışı talebi uzun süredir karşılayabilecek bir kapasiteye sahip olduğu ifade edildi. Bakanlıktan yapılan açıklamaların devamında, “2024 yılının ilk aylarında tavuk eti fiyatlarındaki artış hızının genel enflasyonun, yem ve enerji gibi maliyet kalemleri ile döviz kurundaki aylık fiyat değişimlerinin çok üzerine çıktığı gözlemlenmiştir. Bu durum, söz konusu ürün grubunda olağan piyasa şartlarının dışına çıkıldığını ve olağan fiyatlama davranışlarının bozulduğunu göstermiştir” denildi.

Açıklamada, son yıllarda bölgesel ve küresel risklerin küresel gıda fiyat endeksi üzerinde artış eğilimi oluşturduğu ve özellikle temel tarım ürünlerinde ülkelerin iç piyasa arzını koruma faaliyetlerini artırdığı belirtildi. Bu bağlamda, çeşitli ürünlerin yanı sıra Türkiye'de önemli bir tüketim kaynağı olan kümes hayvancılığı ürünlerinin de 2023 yılının Mayıs ayında İhracı Kayda Bağlı Mallar Listesine alındığı hatırlatıldı.

Spekülatif fiyat artışlarını tetikliyor

Fiyat oluşumları izlenirken üretim ve ihracat gelişimlerinin incelendiği, iç ve dış talepte olası senaryoların titizlikle değerlendirildiği ve ilgili kamu kurumları ile sektörel kuruluşlar arasında istişareler yapılarak, üretim, tüketim, dış ticaret ve fiyat oluşumlarına ilişkin kapsamlı bir çalışma gerçekleştirildiği ifade edildi.

Spekülatif fiyatlara dikkat çekilen açıklamada, “Tüketim alışkanlıklarındaki ve iç talepte yaşanan değişimlerin, spekülatif fiyat artışlarını tetiklediği gözlemlenmiştir. Yapılan analizler, iç piyasada tüketici refahının korunabilmesi için arz yönlü sıkıntıların önlenmesi amacıyla söz konusu ürün ihracatına yönelik düzenlemelerin gerekliliğini ortaya koymuştur. Bununla birlikte, sektörde ölçek ekonomisinin sürdürülebilmesi, iç talepteki dalgalanmaların üretim kayıplarına neden olmaması ve kazanılan ihracat pazarlarının korunabilmesi için yoğun çaba gerektiği ülkemizin ekonomik çıkarları açısından önemli olduğu değerlendirilmiştir” ifadelerine yer verilmiştir.

İhracat sınırı getirildi

Ticaret Bakanlığı'nın açıklamasında, tavuk eti ihracatının belirli bir süre için sınırlandırıldığı belirtilerek, “Tarım ve Orman Bakanlığı ile yapılan istişareler sonucunda, tavuk eti ihracatının 1 Mayıs 2024'ten 31 Aralık 2024'e kadar aylık bazda en fazla 10 bin ton, toplamda ise yıl sonuna kadar 80 bin tonla sınırlanmasına karar verilmiştir. Ayrıca, tavuk eti ürünlerindeki fiyat artışlarının 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında incelendiği, 1 Ekim 2022 ile 31 Ekim 2023 tarihleri arasında 16 üretici firmaya Ticaret Bakanlığı müfettişleri tarafından denetimler gerçekleştirildiği bildirildi. Söz konusu denetimlerde Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu tarafından aykırılık tespit edilen 8 firma hakkında idari para cezaları uygulanmıştır” denildi.

Son dönemde tavukçuluk sektöründe yüksek fiyat artışıyla ilgili şikayetlerin artması üzerine, Ticaret Bakanlığı müfettişlerinin geçtiğimiz günlerde tavukçuluk sektöründe faaliyet gösteren 16 firmayı yeniden denetlediği belirtildi. Ayrıca, Rekabet Kurumu tarafından 04.01.2024 tarihinde beyaz et sektöründe faaliyet gösteren bazı firmalar hakkında başlatılan soruşturmanın sonuçlandığı ve ilgili firmalara gerekli idari para cezalarının 26.4.2024 tarihinde tebliğ edildiği ifade edildi.