ABD'nin eski Suriye temsilcisi: Türkiye olmadan Suriye'de çözüm mümkün değil

ABD'nin eski Suriye Özel Temsilcisi Jeffrey, Türkiyesiz Suriye'de bir çözüm ihtimalinin olmadığını açıkladı.

“Türkiye büyük çaba gösteriyor”

Ortadoğu Araştırmaları Merkezi tarafından gerçekleştirilen "Suriye'nin Geleceği: Türkiye ve ABD Perspektifi" adlı panelde açıklama yapan Jeffrey, Suriye'nin bütün dünya için olağanüstü tehlikeli ve ciddi bir konu olduğunu ifade ederek “Ortadoğu'da şu an yaşanan en büyük çatışma. ABD, Rusya, İran ve hava kuvvetleriyle İsrail, Suriye meselesine dahil bulunmakta" yorumunu yaptı. Suriye'de 12 milyona yakın insanın yerinden edildiğini ve bu insanların yarısına yakınının Türkiye’de yaşadığını açıklayan Jeffrey, Türkiye’nin bu anlamda çok büyük çaba sarf ettiğini kaydederek, yaşanan olayların insani bir felaket olarak değerlendirildiğini ve küresel anlamda da bir probleme sebep olduğunu dile getirdi.

Suriye'deki duruma ilişkin değerlendirmeler yapan Jeffrey, "3 senedir donmuş bir çatışma mevcut. Aslında sahada fazla bir değişiklik şu an yok. Maalesef ki birkaç ay önce trajik olarak birçok problem yaşandı. Rusya, İran taraftarı gruplar birtakım çatışmaları ortaya çıkardılar. Fakat onun haricinde 2018 yılından beri Türkiye’nin yaptığı bir harekatın ardından durumda herhangi bir değişiklik yok"ifadelerine yer verdi.

“Esad, anlaşmaya yaklaşmıyor”

Bölgedeki aktörlerin durumlarını değerlendiren James Jeffrey, "Esad hayatta kalmaya çalışıyor. Kesinlikle anlaşmaya yaklaşmıyor. İnsanların ülkelerine geri dönmesini sağlayacak, para akışını sağlayacak tavsiyeleri kabul etmiyor. Tek arzusu; yönetimde kalmak. Yıkıntının yöneticisi olmayı seçiyor. Ülkeyi tekrar yapılandırmaya karşı" sözlerini kullandı.

Rusya'nın Suriye ve bölge ile ilgili çok ciddi istek ve iddiaları olduğunu belirten Jeffrey, bu eğilimin önemli zararlara yol açabileceğini belirterek, "Daha önce düşündüğü biçimde Rusya, ekonomik anlamda batmış bir sistemden yararlanmak istiyor. Orada kendi ordusunun güçlerini kurmak istiyor. Kendisine dost bir sistemle orada olmak istiyor" açıklamasını yaptı.

İran'ın Suriye konusundaki hedeflerine de dikkat çeken Jeffrey, Batı sistemine karşı olarak  Tahran yönetiminin bölgede baskın bir güç olmak arzusuna dikkat çekerek Suriye sorununun çözülmemesinin İran'ın şansını artırdığını ifade etti.

ABD'nin konuyu 3 farklı seviyede ele aldığını belirten Jeffrey, Rusya ve İran’ın yaptığı savaş suçlarının, güvenlik sisteminin altüst edilmesi ve kimyasal silah kullanımlarının en üst aşamadaki alarm seviyesi olduğunu bildirdi. Bir sonraki aşamanın mevcut insani kriz olduğunu kaydeden Jeffrey, İran'ın son olarak Suriye’de ikinci bir Lübnan ortaya çıkarmaya çalıştığına vurgu yaparak, "Lübnan yıkılmış bir devlet. Kukla tarafından yönlendiriliyor. Aynı durumun Suriye'de olmasını istiyorlar" sözlerini kullandı.

“Türkiye ile iş birliği şart"

Türkiye'nin güvenlik problemleri sebebiyle bölgeden ayrılmak istemediğini ifade eden Jeffrey, "Sınırı boyunca Türkiye, kendini savunmak zorunda kalıyor. PKK konusu çok ciddi. Türkiye'de 3 milyonu aşkın mülteci var ve şu an İdlib'de ise 3 milyon kişi var" açıklamasını yaptı.

Suriye rejimi cephesinde yaşananlara dikkat çeken Jeffrey, "Suriye'de DAEŞ'in öldürdüğü askerler mevcut. Esad bu terör gruplarını teşvik ediyor, onlara zemin hazırlıyor. Suriye rejimi, uyuşturucu ticaretini de ayrıca finanse ediyor. Böylece kendi askeri güçlerine finansman sağlıyor. Ekonomik anlamda üstünlük kazanmaya gayret ediyor" açıklamasını yaptı.

Bir önceki yönetime oranla ABD’nin Suriye politikasının çok değişmediğini, ABD eski Dışişleri Bakanı J.Kerry'nin 6 sene önce yapmaya çalıştıklarının devam ettiğini belirten Jeffrey, “Şu anda ABD, açık bir biçimde kayıt altında Suriye politikasını açıklamış değil. Benim yönetime tavsiyem naçizane; bu bölge politikası açık ve net bir biçimde ifade edilmelidir ki diğer ülkeler de pozisyonlarını alabilsinler” şeklinde değerlendirme yaptı.

“Türkiye olmadan çözüm olmaz”

Meselenin çok boyutlu bir şekilde değerlendirilerek çözümün bütün taraflara yarar sağlaması gerektiğini belirten Jeffrey, "Türkiye olmadan Suriye'de bir çözüm mümkün değil. Bu da Türkiye ile ABD ile iş birliğini zorunlu bir hale getiriyor" ifadeleriyle dikkat çekti.