TBMM ile Google aynı masada: Türk yayıncılara para ödeyecekler

Google, telif ödemeleri konusunda Avrupa’daki pek çok yayıncı ile anlaşmaya vardı. Türkiye’yi temsilen TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı tarafından düzenlenen telif ödemesi teklifi ise önümüzdeki günlerde Google’a sunulacak. Avrupa Birliği’nde kabul edilen tekliflere benzer bir dosya hazırlayan TBMM, bu düzenlemeyle birlikte yayıncıların haklarını alacağını kaydediyor. Google temsilcilerini Aralık 2021 döneminde dinleyen TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, şirketin temsilcilerine bir rapor sunmuştu. Bu rapor karşısında ise Google yetkilileri, dijitalleşme yolunda Türkiye’nin yanında olduklarını belirterek gelecek teklife sıcak baktıklarını kaydetmişti. 

Google yetkilileri Türkiye’ye geliyor

Google’dan alınan destekle teklif dosyasını hazırlayan TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, en geç haziranın ikinci haftasında şirket yetkililerini Türkiye’ye davet edecek. Konu hakkında açıklamalarda bulunan Komisyon Başkanı Hüseyin Yayman, alınan yolu ve çalışmaları şu şekilde anlattı: “Google yetkilileri ülkemize geldi. Burada temsilcilik açtılar ve bize, iş birliği için hazır olduklarını ilettiler. Telif konusunda masaya oturmak için biz de hazırız. Bunun için 2021 senesinden bu yana çalışmalar yürütüyoruz. Bu çalışmalarda TBMM ve Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Eserleri Genel Müdürlüğü ile birlikte çalışıyoruz. Fikri eserlerin telif kanununda herhangi bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı, yeni düzenleme, yönetmelikler gibi pek çok konuyu tartışarak netleştiriyoruz.”



“Çalışmalarımız öncesinde AB’yi inceledik”

“Bu konuda daha önce AB’de yapılmış olan tüm düzenlemeleri inceledik. Fransa ve Almanya gibi pek çok ülkede Google’ın telif ödemesi gerektiğinin oy birliğiyle kabul edildiğini gördük. Google, bu ülkelerle yaptığı anlaşmada Avrupa’da telif ödemeye başladı. Biz de Google ile AB’nin yaptığı bu anlaşmalar ışığında Türkiye için geçerli olan yeni bir anlaşma oluşturduk. Google’ın Avrupa’da geçerli olan telif ödemesi sisteminin ülkemizde de geçerli olmasını talep ettik. Bu konuyu daha önce Google yetkilileriyle görüştük ve bize karşı yaklaşımlarının olumlu olduğunu gördük. Bu konu, dijital komisyonumuzun öncelikli maddelerinden biri. Konuyla ilgili olarak yaptığımız araştırmalarda Google’ın yönlendirmesiyle birlikte haberlere erişimlerin arttığını gördük. Ancak aynı zamanda ilgili sitelere reklam alma düzeyinde de düşüş yaşandığını fark ettik. Şu anda bunu çözmek için adımlar atıyoruz.”

Ülkeler, Google’a karşı atağa geçti

Google, arama motorunda haber sitelerinin kısa özetler yayınlamasına, yönlendirmeler yapmalarına izin vermişti. Bu durum, şirket ile medya kuruluşlarının arasında uzun süren tartışmalara sebep oluyordu. Bu konuda ilk adımı atan İspanya hükümeti oldu ve 2014 senesinde Facebook ve Google’ın ülkedeki medya kuruluşlarına toplu telif ücreti ödemesi konusuna oy birliği ile karar verdi ve ilgili mevzuatı onayladı. 2019 senesinde ise harekete geçen Avrupa Birliği, yeni bir telif yasası çıkartarak Google ve diğer arama motorlarının haber içeriğine bağlantı vermesi, yönlendirme yapması ve ön izlemeler kullanması halinde yayıncılara telif hakkı ödemesinin doğduğunu belirtti. Google ise bu ikinci kararın ardından atağa geçerek İrlanda, Hollanda, Avusturya, Fransa, Macaristan ve Almanya gibi ülkelerin haber kuruluşlarıyla lisans anlaşmaları imzaladığını duyurdu.

Google, 3 senede 300 medya kuruluşuyla anlaştı

Google, daha fazla ceza ödememek için anlaştığı ülkelerin diğer yayın kuruluşları ile henüz anlaşmaya varmadığı ülkelerin yayın kuruluşlarıyla görüşmeler yaptığını duyurmuştu. Teknoloji devi şirket, Avrupa Birliği’nin yeni telif ödemesi düzenlemesinin ardından geçen 3 senede toplam 300 medya kuruluşuyla anlaşma imzaladı ve telif ücretlerini ödeyeceğini bildirdi. Avrupa Birliği’nin 2019 senesinde oy birliğiyle kabul ettiği telif yasası, Google başta olmak üzere tüm arama motorlarının haber içeriğinde bağlantı yayınlamasına, geniş ön izlemelere izin veriyor. Böylece arama motorları, içerik sağlayıcılarla pazarlık yaparak ödeme konusunda anlaşmalar üretiyor. 2019 senesinde imzalanan bu anlaşma şu anda Google ile tüm Avrupa Birliği ülkeleri arasında imzalanmış gibi görülüyor. Öte yandan Google da aradan geçen 3 senelik zaman zarfında “Google ile Genişletilmiş Haber Ön İzleme Sözleşmesi” (ENP) isminde bir teklif aracı oluşturmuş durumda.