İSO Türkiye İmalat PMI endeksi açıklandı

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Markit Economics ile işbirliğiyle gerçekleşen Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), Ekim ayında 49 seviyesinde gerçekleşti. İSO İstanbul İmalat PMI ise aynı dönemde 53,6 sevyesine yükseldi.

Hafif bir ivme kaybı

Eşik değerin 50 olarak belirlendiği endekste, Türkiye imalat sanayinin hafif bir ivme kaybı yaşadığı anlaşılıyor. Eylül ayında endeks değeri 50 seviyesinde gerçekleşmişti.

Endeksin hesaplanmasında önemli bir yer tutan yeni siparişler kaleminin Ekim ayında gerileme yaşayarak Eylülde gerçekleşen büyümeyi tersine çevirdi. Anket katılımcılarının verdikleri cevaplara göre, Ekim ayında hem iç pazarda hem de ihracatta talep zayıflığı olduğu anlaşılıyor.

Neden endeks değeri daha düşük?

Şirketler, talepteki zorluklar karşısında üretimi hafif azalttı. Ekimdeki bazı zayıf performans belirtilerine karşın şirketler istihdam düzeyi artışını sürdürdü. Böylelikle, istihdam üst üste ikinci ay büyüme yaşadı ve 2018'den bu yana çalışan sayılarında ilk kez arka arkaya artış meydana geldi.

TL'deki değer kaybı ve elektrik fiyatlarındaki artışa bağlı olarak girdilerin maliyetleri yükselmesini sürdürdü. Buna karşın girdi fiyatları enflasyonu yılın son çeyreğinin başında görece düşük seviyede seyretti.

Girdi fiyatları enflasyonundaki düşüş ve istihdam artışı, şirketlere, satışları destekleme eforlarının bir parçası olarak, üst üste ikinci ay nihai ürün fiyatlarını azaltma yeri sağladı. Bununla birlikte, fiyatlardaki azalış Eylüle göre yavaşladı ve ılımlı bir seviyede seyretti.

Dolayısıyla, Ekimde satın alma faaliyetlerinde hafif bir durgunluk gözlemlenirken hem girdi hem de nihai ürün stoklarında azalma yaşandı.

İstanbul sanayisinde artış

Eylülde 51,9 olarak kaydedilen İSO İstanbul İmalat PMI ise Ekim ayında üst üste ikinci ay olmak üzere eşik değer olan 50’nin üzerinde meydana geldi ve imalat sanayi sektörünün faaliyet koşullarının iyileşmesinin ivmelendiğini gösterdi.

İSO İstanbul İmalat PMI Ekim ayında 53,6 seviyesine çıkarken, Şubat 2018’den bu yana sektördeki iyileşme bu dönemde en yüksek hızda oldu.

Neden İstanbul sanayisi hızla iyileşiyor?

Müşteri talebinin güçlenmesinden dolayı yeni siparişler Ekim ayında üst üste üçüncü ay artış yaşadı. Bunun dışında, yeni işlerdeki belirgin büyüme oranı son 20 ayın yükseği olarak kaydedildi. Yeni ihracat siparişleri ise bu dönemde de büyüme gösterdi fakat artış hızı toplam yeni siparişlerdekine kıyasla daha düşük kaldı.

Yeni siparişlerdeki yükseliş, imalat sanayicileri istihdam düzeyini artırmaya yöneltti. İstihdam seviyesinin artması, Aralık 2011’den bu yana en yüksek hızda olmanın dışında, anketin yapılmaya başlandığı Ocak 2006’dan bu yana gözlemlenen en yüksek oranlardan birinde gerçekleşti.

Artan kapasite

Yaşanan bu gelişmeler sonucunda İstanbul imalat sanayisindeki artan kapasite, üretim tarafında güçlü bir artışa sebep oldu ve imalat sanayi üretimi son 4 ayda üçüncü kez büyüme yaşadı. Üretim gereksinimleri tarafındaki artış ile birlikte imalat sanayicilerin satın alma faaliyetleri güçlü bir hızda ve üst üste ikinci ay artış kaydetti.

Girdi alımları ise genel anlamda yatay seviyede kaldı ve böylelikle 20 aylık düşüş eğilimini sonlandırdı. İstanbul imalat sanayisinin girdi maliyetleri enflasyonu üst üste beşinci ay gerileyerek 2015 yılının Ocak ayından bu yana en düşük oranda oldu ve seri ortalamasının daha da altına geriledi.

Maliyet baskılarının bu şekilde görece azalması sonucunda, şirketlerin satışlarını desteklemek için nihai ürün fiyatlarında indirim yapmalarını teşvik etti ve böylelikle fiyatlar üst üste ikinci ay düştü.

"Türk imalat sektöründe zorlu piyasa koşulları sürüyor"

Endeksin açıklandığı raporda görüşlerine yer verilen IHS Markit Direktör Yardımcısı Andrew Harker, İSO Türkiye ve İstanbul PMI endeks değerleri için şunları kaydetti:

"PMI verilerinde yakın zamanda görülen yükseliş eğilimi ekim ayında duraklarken, bu durum Türk imalat sektöründe zorlu piyasa koşullarının sürdüğüne işaret etti. Öte yandan, genel durum geçen yılın bu zamanlarından beri net bir şekilde iyileşme kaydetti ve firmaların istihdam artışını devam ettirecek düzeyde ekonomik görünüme güvendikleri gözlendi."

SAMEKS farklı bir değerdeydi

Dün açıklanan Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Satınalma Müdürleri Bileşik Endeksi (SAMEKS), İSO İmalat PMI'nin aksine yükselmişti.

Her iki endeks için de eşik değer olan 50'nin altında bir değerde gerçekleşmesine rağmen SAMEKS'te sanayi bileşenleri artış göstermişti. İSO ile IHS Markit Economics'in hazırladı PMI'da ise Ekimde imalat sanayi sektöründe bir azalış gözlemleniyor.

Bu iki endeks arasındaki farkın temelde SAMEKS'in yerel, İSO-PMI'nin ise daha global dinamiklere bağlı olduğu belirtilse de iki endeksin bu denli farklı olması ilgi çekici bir durum olarak karşımıza çıkıyor.