Ukrayna savaşında 3 ay geride kaldı: Direniş devam ediyor

24 Şubat sabahında televizyondan halka seslenen Putin, hedefin Donbas bölgesi olduğunu duyurmuş ve Ukrayna’ya askeri bir operasyonun başlatıldığını ilan etmişti. 24 Şubat’tan bu yana süren çatışmalar sonucunda binlerce kişi yaşamını yitirdi, milyonlarca vatandaş ise ülkesini terk etti. İki ülke ekonomisini de oldukça yıpratan savaşın ne zaman sona ereceği ise hala belirsizliğini koruyor.

Rus askerleri Ukrayna’ya pek çok noktadan giriş yaptı

Savaşın ilk günlerinde Ukrayna’nın Luhansk ve Donetsk kentlerine giren Rus güçleri, Ukrayna yönetiminin kontrolünde olan noktaları ateş altına aldı. Aynı gün Belarus sınırından da Ukrayna’ya giren bir grup Rus askeri, Çernobil bölgesinde çatışmaları başlattı. Rusya sınırından Ukrayna’ya giren Rus askerleri ise Çernigiv, Harkiv ve Sumi’de Ukrayna güçleri ile çatışmaya başladı. Kiev’i de kuşatma altına alan Rus ordusu, hem karadan hem de havadan bölgeye asker sevk etti. 

Kiev’den çekilen Rusya, Donbas’a yoğunlaştı

Rus kuşatmasına karşı büyük bir direniş gösteren başkent Kiev, savaşın ikinci ayı birlikte kuşatmayı kırmayı başardı. Kiev ve Çernigiv’den çekilmek zorunda kalan Rus ordusu, hedefine yeniden Donbas bölgesini aldı. Rus güçlerinin çekilmesi sonrası yeniden Ukrayna askerlerinin eline geçen Kiev ve Çernigiv’de hayat yeniden normale dönmeye başladı. 

Harkiv’de çatışmalar sürüyor

NATO’nun Ukrayna’ya sağladığı silah desteğinden rahatsız olan Moskova yönetimi, sık sık nakliye araçlarını hedef alarak sevkiyatı kesmeyi denedi. Ukrayna ise bu saldırılar sonucunda onlarca sivilin hayatını kaybettiğini ve Rusya’nın Ukraynalıları hedef aldığını açıkladı.  Savaşın ilk gününden bu yana kuşatma altında olan Harkiv ve Mariupol’de ise şiddetli çatışmalar yaşandı. Rus askerleri tarafından iki kentin tüm askeri altyapıları yok edilmesine rağmen Ukrayna askerleri bölgeyi kaybetmemek için büyük bir direniş gösterdi. Hala çatışmaların devam ettiği Harkiv’de bazı bölgelerin yeniden Ukrayna güçlerinin kontrolüne geçtiğini duyuran Kiev yönetimi, kentin geri kalan bölümünü de almak için mücadelenin devam edeceğini duyurdu. 

Mariupol tamamen Rus hâkimiyetine girdi

Savaşın ilk haftalarında Azak Denizi ile Ukrayna’nın bağlantısını kesmek isteyen Moskova yönetimi, bu kapsamda Berdyansk Limanı’na girerek bölgeyi ele geçirdi. Ukrayna’nın en önemli liman kentleri arasında yer alan Mariupol de savaşın 3’üncü ayı birlikte Rus ordusunun kontrolüne geçti. Kentte Ukrayna ordusunun sert direnişiyle karşılaşan Rusya, bu süreçte ağır kayıplar verdi. Azovstal Fabrikası’na sığınan bir grup Ukraynalı direnişçinin de teslim olması ile birlikte Mariupol tamamen düşmüş oldu. 

Herson’da referandum mu olacak?

Rus ordusunun ele geçirdiği bir diğer şehir ise Herson oldu. Rus denetiminin arttığı kentin bazı kesimlerinde ruble kullanılmaya başlandı. 2022 yılının sonuna kadar tüm şehrin rubleye geçeceği duyuruldu. Herson’da referandum olacağına ilişkin iddialar da gündemdeki yerini koruyor. Konuyla ilgili önemli mesajlar veren Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Ukrayna halkı, nasıl yaşamak istediğine kendisi karar verecek” ifadelerini kullandı. 

Ukrayna’nın doğu kentleri harabeye döndü

Nisan ayından bu yana Donbas bölgesinde yoğunlaşan savaş, Ukrayna’nın doğu kesimlerinde yer alan kentleri harabeye çevirdi. Bir açıklama yayımlayan Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, savaşın doğuya kaydığını ve bazı kentlerin Rus hâkimiyetine geçtiğini duyurdu. Donbas bölgesinde aylardır saldırılar gerçekleştiren Rus güçleri, bazı kazanımlar elde etmiş olsa, bölgede büyük bir ilerleme kaydedemedi. 

Savaşın Moldova’ya sıçrayacağına ilişkin iddialar ortaya atıldı

Rusya kanadından Moldova’nın Transdinyester bölgesine yönelik yapılan açıklamalar ise bir başka konuyu gündeme taşıdı. Savaşın Ukrayna’nın ardından Moldova’ya da sıçrayacağına yönelik iddiaları kuvvetlendiren açıklama Rusya Silahlı Kuvvetleri Merkezi Askeri Bölgesi Komutan Yardımcısı Rustam Minnekayev’den geldi. Minnekayev yaptığı açıklamada, “Ukrayna’nın güney kesimlerini kontrol altına almak, Rusça konuşan halkın baskı altında olduğu Transdinyester’e de bir umut olacaktır” ifadelerini kullanmıştı. Bu açıklama sonrası Transdinyester’in başkenti Tiraspol’da bulunan bakanlık binasına roket saldırısı gerçekleştirildi. Olay sonrası anten kulelerinde de patlamalar yaşandı. Bölgedeki Voronkovo köyünde de benzer bir saldırının gerçekleşmesi ile çoğu sivil, bölgedeki yerleşim noktalarını terk etti. 

Savaşta kaç sivilin öldüğüne ilişkin iki ülke de net rakam paylaşmadı

Rus askeri birimleri, savaşın ilk ayı sonunda yaptıkları açıklamada Ukrayna’da bin 351 Rus askerinin hayatını kaybettiğini açıklamıştı. Yaralı Rus askeri sayısı ise 3 bin 825 olarak duyurulmuştu. O günden bu yana Rus birimlerinden bu konuda ikinci bir açıklama yapılmadı. Ukrayna’nın kayıp sayılarını paylaşan Moskova yönetimi, Ukrayna ordusunun bugüne kadar 23 bin 367 askerini yitirdiğini öne sürdü. Ukrayna birimlerinden yapılan açıklamada ise savaşın ilk gününden itibaren toplam 29 bin 350 Rus askerinin öldürüldüğü iddia etti. Savaşta hayatını kaybeden sivil sayısına ilişkin ise iki ülkeden de net rakam paylaşılmadı.

6 milyon 552 bin 971 kişi, ülkeyi terk etti

Birleşmiş Milletler’den yapılan açıklamada, 24 Şubat-22 Mayıs tarihleri arasında toplam 6 milyon 552 bin 971 Ukraynalının ülkelerini terk ettiği bildirildi. Ukraynalıların en çok göç ettiği ülke ise Polonya oldu. Savaş sebebiyle ülke içinde göç etmek zorunda kalan vatandaşlar da hesaplandığında, bu rakamın 7 milyon 700 bin kişiye ulaştığı tespit edildi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği tarafından yapılan değerlendirmede, Ukrayna savaşı sebebiyle en az 3 bin 381 sivilin hayatını kaybettiği duyuruldu. Çatışmalar sebebiyle 3 bin 680 sivil ise yaralandı. 

Yüz yüze müzakerelerin 3’ü Belarus’ta, 1’i Türkiye’de yapıldı

Savaşın başladığı ilk günden bu yana iki ülke arasında toplam 4 kez yüz yüze müzakere gerçekleştirildi. Bu müzakerelerin 3’ü Belarus’ta yapılırken, birine ise Türkiye ev sahipliği yaptı. Belarus’taki görüşmelerde insani koridor ve sivil tahliyeleri konusunda uzlaşma sağlandı. İstanbul’da gerçekleştirilen müzakerelerde ise Ukraynalı yetkililer tarafından Rus yetkililere, olası yazılı anlaşmanın temel esasları iletildi. Geçen hafta açıklamalarda bulunan Ukraynalı yetkililer, İstanbul görüşmelerinden bu yana ülkede çok şeyin değiştiğini dile getirerek, müzakere sürecini durdurduklarını açıkladı.