Savunmaya en fazla para harcayan ülkeler hangileri?

Küresel askeri harcamalar Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana geçen yıl en yüksek seviyeye ulaştı. Bunda dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin’in savunma alanında yaptıkları harcamaların artması etkili oldu.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), pazartesi günü yayımladığı yıllık raporda, 2018’deki küresel askeri harcamaların bir önceki yıla göre yüzde 2,6 oranında artarak 1,82 trilyon dolara ulaştığını belirtti. Bu, 1988’den bu yana ulaşılan en yüksek rakam olmuştur.

ABD’nin savunma harcamaları yedi yıl içinde ilk kez 649 milyar dolara yükseldi. Böylece ABD, en çok harcama yapan ülkelerin arasında ilk sıraya yerleşti. SIPRI, bu oranın toplam küresel askeri harcamaların yüzde 36’sını karşıladığını belirtti.

Listede ikinci sırada yer alan Çin’in savunma harcamaları, geçen yıl yüzde 5 oranında artarak 250 milyar dolara yükseldi. SIPRI Silah ve Askeri Harcama Programı’nda araştırmacı olan Nan Tian, 2018 yılında ABD ve Çin’in savunma harcamalarının, dünyada yapılan toplam harcamanın yarısına denk geldiğini söyledi.

ABD Başkanı Donald Trump, Suriye ve Afganistan gibi çatışma bölgelerindeki asker sayısını azaltmasına rağmen, güçlü bir ulusal savunma sözünü vermişti. Trump’ın Kongreye yaptığı savunma harcaması talebi, enflasyon düzeltmesinden önce bu yıl dolar bazında yapılan en yüksek talep oldu.

SIPRI Silah ve Askeri Harcama Programı Direktörü Aude Felurant, ABD harcamalarındaki artışı, Trump yönetimi altında 2017 yılından itibaren yeni silah alım programlarının uygulanmasına bağladı.

Gerilimler harcamalardaki artışı tetikledi

Yemen’de faaliyet gösteren Husilerle mücadele eden askeri bir koalisyona öncülük eden Suudi Arabistan, 2017’ye kıyasla harcamaları yüzde 6’dan fazla azalmasına rağmen, 67,6 milyar dolarla listede üçüncü sırada yer aldı. Suudi Arabistan’ı sırasıyla Hindistan ve Fransa takip etti.

Hindistan, Çin ve Pakistan’daki gerginlikler nedeniyle yaptığı savunma harcamalarıyla dördüncü sırada yer aldı. İlk beş sırada yer alan ülkeler, küresel savunma harcamalarının yüzde 60’ını oluşturuyor.

Rusya, tahminen 61,4 milyar dolar harcamayla altıncı sıraya geriledi. Rusya, 2006’dan bu yana ilk defa listenin ilk beş sırasında yer alamadı.

Rusya’dan sonra savunma alanında en çok harcama yapan ülkeler sırasıyla, İngiltere, Almanya, Japonya ve Güney Kore oldu.

Bu yılın başlarında, tartışmalı Keşmir bölgesinde Hint milis güçlerinin konvoyuna yapılan intihar saldırısının ardından Hindistan’la savaşın eşiğine gelen Pakistan, yüzde 11 artışla 11,4 milyar dolar harcadı.

SIPRI Silah ve Askeri Harcama Programı’ndan diğer bir araştırmacı Siemon Wezeman, Asya ülkelerinin kendi aralarındaki sıkıntıların ve Çin ile ABD arasındaki gerilimlerin, bölgedeki askeri harcamaların devamlı olarak artmasının temel nedeni olduğunu ifade etti.

SIPRI’ya göre, gayri safi yurtiçi hasıla payı olarak askeri harcamalar 1999’dan bu yana tüm bölgelerde düşüşe geçti. Ayrıca askeri harcamaların, gayri safi yurt içi hasılanın en büyük kısmını oluşturduğu tahmin edilen 6 ülke Orta Doğu bölgesinde yer alıyor. Suudi Arabistan, gayri safi yurt içi hasılasından askeri harcamalara yüzde 8,8, Umman yüzde 8,2 ve İsrail yüzde 4,3 oranında ayırdı.

Trump’tan NATO müttefiklerine eleştiri

Trump, Washington’ın Avrupa’daki NATO müttefiklerini, özellikle de Almanya’yı, gayri safi yurt içi hasılalarının yüzde 2’sini harcama hedefine ulaşamadıkları için eleştirdi. SIPRI verileri, geçen yıl Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da savunma harcamalarının, gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 1,2’sine denk geldiğini gösterdi.

Avrupa’nın en büyük diğer ekonomisi olan İngiltere ve Fransa, 2018 yılında gayri safi yurt içi hasılalarının sırasıyla yüzde 1,8 ve yüzde 2,3’ünü savunma için harcadılar.

SIPRI, 29 NATO üyesinin tamamı tarafından yapılan askeri harcamaların, küresel harcamaların yarısından fazlasına ulaştığını da ortaya çıkardı.

Küresel savunma harcamalarında ilk 10 ülke