Felakete adım adım... Dünyanın en büyüğü, Kıyamet Buzulu alarm veriyor!

İklim değişikliği her geçen gün gezegenimizi ve canlı yaşamını tehdit etmeye devam ediyor. İklim değişikliğinin neden olduğu zarar verici değişimlerden biri de artan su seviyesi. Zira artan su seviyesi özellikle kıyı bölgesindeki yerleşimleri etkileyerek insanları bu bölgelerden daha iç kesimlere doğru yerleşmeye zorluyor. Deniz seviyesinin yükselmesine neden olan en büyük etmen ise özellikle kutup bölgelerinde artan sıcaklıklar. Dev buzulların yer aldığı kutuplar dünyadaki içme suyunun da büyük bir bölümünü oluşturarak oldukça fazla miktarda donmuş su barındırıyor.

Büyüklüğü nedeniyle Kıyamet Buzulu olarak adlandırılıyor

Güney Kutbu’nda bulunan Thwaites buzulu bilim camiası tarafından kıyamet buzulu olarak adlandırıyor. Bu buzul o kadar büyük bir alanı kaplıyor ki bu alan İç Anadolu büyüklüğünde. Ancak bu büyük buzul parça her yıl eriyerek 50 milyar ton buzulu kaybediyor. Bu durum her yıl dünyadaki deniz seviyesini yüzde dört artırıyor. Bu rakam ilk bakışta az gibi gelse de durumun böyle devam etmesi durumunda yakın bir gelecekte birçok kıyı şeridi sular altında kalacak. Araştırmacılar kıyamet buzulunun önümüzdeki 5 yıl içinde incelerek parçalanabileceğini düşünüyor. Söz konusu durumun gerçekleşmesi halinde Thwaites buzulunun arkasında bulunan devasa bir buz kütlesi açığa çıkarak sıcak suyla daha fazla temas etmeye başlayacak.

Erimesi halinde su seviyesi 3 metreye kadar artabilir

Thwaites buzulunu üzerinde çalışmalar yapan ve Amerika Birleşik Devletleri Çevre Bilimleri’nden bazı araştırmacılar Thwaites buzulunun dünyanın en büyük buzulu olduğunu ve erimesi halinde sonuçlarının oldukça yıkıcı olabileceğini vurguluyor. Araştırmalar son otuz yılda buzulun erime hızının iki katına çıktığını gösteriyor. Kıyamet Buzulu eğer tamamen erirse dünyadaki su seviyesi 60 santimetreden fazla yükselecek. Ancak bu tehlikenin sadece görünen kısmı zira kıyamet buzulunun erimesi etrafındaki buzulları da gün yüzüne çıkaracak. Bu buzulların da erimesi halinde küresel su seviyeleri 3 metreye kadar artabilir.

Sıcak deniz suları erimenin başlıca kaynağı

Bilim insanları uzun bir süredir kıyamet buzullarını eriten ana etkeni bulmak için çalışmalar yürütüyor. En güncel çalışmaların bulgularına göre kıyamet buzulu buzul altına giren ve sıcaklığı normalden daha yüksek olan deniz suyu sebebiyle eriyor. Deniz suyu buzulların altına girerek derin çatlaklar oluşmasını sağlayıp yüzen devasa su parçasını gün geçtikçe küçültüyor. Oregon Üniversitesi’nde eğitim görevlisi olan Erin Peritt yaşanan bu gelişmeyi araba camlarında yaşanan bir duruma benzettiğini açıkladı. Buna göre camın üzerinde ufak bir çatlak varsa ve eğer araç engebeli ya da kasislerin olduğu bir yerden hızla geçerse çatlak her yöne doğru yayılıyor.

Araştırmacılar kıyamet buzulunun altında dev bir su altı dağı olduğunu düşünüyor. Buna göre Thwaites buzul sahanlığı bu dağı koruyucu bir işlev görüyor. Eğer sahanlık erimeye devam edip yok olursa alt kısımdaki su altı dağı ortaya çıkacak. Bu durumun yaşanması halinde ise su altı dağı okyanusa çok daha hızlı bir şekilde akacak ve deniz seviyesi çok kısa bir sürede yükselecek.

Birleşim bölgesi inceleniyor

Bu noktada incelemeye ve araştırmaya gerek duyulan asıl konu bu iki bölge arasında kalan birleşme bölgesi. Bu bölgeye karaya oturma bölgesi deniyor. Bu tıpkı üst üste gelen iki farklı yüzeyin birbiri üzerinde hareket etmesi gibi. Eğer yüzeyler arasındaki sürtünme kuvveti fazla ise yüzeyler birbirleri üzerinde hareket edemez. Ancak yüzeyler arasındaki sürtünme kuvveti azsa, örneğin buz tutmuş bir yüzeyde cam bir tabakayı hareket ettirmeye çalışıyorsanız, yüzeyler birbirleri üzerinde oldukça kolay bir şekilde hareket edecektir. Bu bölgeyi inceleyen bilim insanları söz konusu bölgenin dik bir eğime sahip olması ve sıcak suyla sürekli olarak temas etmesi sonucunda oldukça kaotik bir görünüme kavuştuğunu keşfetti. Sıcak suyun ana kaya ve buzulun arasına girmesini sağlayan gelgitler ise durumu daha da kötü bir hale getiriyor.

Bilim insanları kıyamet buzulunun çökmesi halinde Batı Antarktika’ya ait büyük bir bölümü de yanında götüreceğini ifade ediyor. Bu nedenle buzulun nasıl hareket edeceğine ilişkin detayların bilinmesi gerekiyor. Yüzlerce bilim insanından oluşan ve birçok ülke tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen bir çalışma ise bu bölgeyi incelemeye devam ediyor.