Teravih namazı nedir? Teravih namazının hükmü nedir? Teravih namazı nasıl kılınır?
Teravih sözlükte rahatlamak, dinlendirmek anlamındadır. “Terviha” kelimesinin çoğulu olan teravih ile dilimize geçmiştir. Hadislerde genel olarak belirtildiği şekli ile “Ramazan ayındaki namaz” veya Ramazan gecelerinin ihyası olarak geçer. Ramazan ayının her gecesi altından bile daha kıymetlidir, Müslüman için Ramazan ayının gecelerinde yapacağı ibadetler çok daha faziletlidir. Ramazan ayında yapılan ibadetler normal yapılan ibadetlere göre daha fazla sevaptır, ayrıca Ramazan gecelerinde yapılan ibadetler; içinde bin aydan daha hayırlı Kadir gecesi olduğundan bu geceyi ihya edebilmek için oldukça önemlidir. Yatsı namazından sonra kılınan teravih, Kadir gecesini gerektiği gibi geçirebilmek için oldukça faziletlidir.
Yatsıdan sonra teravih kılınmaya başlanır ve her dört rekâtından sonra durup biraz dinlenilir. Bu sebeple dinlendirmek anlamında “terviha” denmiştir. Çoğu dini eserde bu namaz “Kıyam-ı Ramazan” adıyla geçmektedir.
Teravih namazının hükmü nedir?
Teravih namazının hükmü müekked sünnettir. Efendimiz (sav) Ramazan aylarında geceleri normalden farklı olarak daha fazla nafile ibadet yapmaya çalışırdı, hatta bunun için kendisine Mescid-i Nebevi’de küçük bir oda bile ayarlamıştı. Bu odada yatsı namazından sonra bazı gecelerde namaz kılmaya başlamıştır. Kendisini gören Müslümanların da O’nunla beraber namaz kılmaya başladığını ve giderek sayılarının arttığını görünce Efendimiz (sav) bir akşam farzdan sonra odasına çekildi ve namazı kıldı. Sahabeler uyuduğunu sanıp odadan çıkması için hafifçe öksürdüler. Efendimiz (sav) teravihin farz kılınmasından ve ümmetinin bu namazı yerine getirmekte zorlanmasından korktuğu için bu namazı evlerinde kılmalarını buyurmuştur. “Kim inanarak ve sevabını Allah’tan isteyerek Ramazan namazını (Teravih) kılarsa onun geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhârî, Salâtü’t-Teravih, 1) buyurarak Müslümanları teravih namazı kılma hususunda teşvik etmiştir.
Teravih namazı nasıl kılınır?
Teravih namazı çoğu âlime göre 20 rekâttır. Efendimizin vefatından sonra sahabelerin kimi evlerinde kimi ise Mescid-i Nebevide bu namazı kılmaya devam etmişlerdir. Bu uygulamalar Hz. Ömer dönemi hilafetine kadar sürdü. Hz. Ömer halifeliği zamanında bu namazın bir imam arkasında kılınmasının daha iyi olacağını düşünmüş ve bu namazı müslümanların beraberce toplanıp mescidde imam ile kılmasına karar vermiştir. Hatta Hz. Ömer (r.a.) hem kadınlara hem de erkeklere ayrı ayrı teravih kıldırması için imam bile tayin etmiştir.
Hz. Peygamber’in (sav) bu namazı Mescid-i Nebevi’de kaç rekât kıldığına dair rivayetler oldukça farklıdır. Fakat müçtehit imamların çoğunluğu bu namazın ya 20 rekât ya da 20 den fazla olduğunu söylemişlerdir. Maliki mezhebi görüşüne göre teravih namazı 36 rekattan oluşmaktadır. Sahabe devrinde teravih namazında kıraatin uzun tutulmadığını yaygın bir uygulama olarak görmekteyiz. Ancak hiç değilse bir Ramazan boyunca kılınan teravih namazında bir kez Kur’an’ın hatmedilmesi sünnettir. Bu uygulamada esas olan namazdan sıkılacak olanları sıkmamak, aceleci davranacakların ise tam manasıyla ibadet etmelerini sağlamaktır. Bu sebeple günümüzde bazı camilerde normal kıraat ile kılınırken bazı camilerde hatim ile teravih namazı kıldırılır. Teravih namazı kılınırken imam okuyacağı sureleri sesli bir şekilde okur. Kılınan teravih namazından sonra vitir namazı kılınması ve vitir namazında kunut hariç surelerin imam tarafından açıktan okunması sahabe döneminden günümüze kadar gelen uygulamalardandır.
Teravih namazı iki rekâtta bir selam verilirse akşam namazının sünneti gibi dört rekâtta bir kılınırsa da yatsı namazının ilk sünneti gibi kılınır. Şafiilerce ikişer ikişer kılınmalıdır. Dört rekât şeklinde kılınırsa teravih namazı özelliğini kaybeder demişlerdir. Teravihin her kılınışından sonra aralarda durarak zikretmek, salavat getirmek ve Kur’an’dan bir şeyler okumak gerekir. Çünkü dinlendirmek anlamında aralarda dura dura kılınması gereken bir namazdır. Ülkemizde bu husustaki yaygın uygulamada salat-u selam getirilir.
