Sular duruluyor mu?

Daha önce hazırladığımız "Dünyadaki Protestolar" haber dosyamızda dünyanın dört bir tarafındaki kitlesel eylemleri ele almıştık. Kimi zaman ılımlı kimi zaman ise kanlı şiddet eylemlerine dönüşen protestolar bazı yerlerde hükûmetlere geri adım attırdı. Ekonomik sıkıntılarla boğuşan Lübnan ve Şili’de halkın tepkisini çeken vergi artırımları ve yapılan zamlar geri alınıyor, Hong Kong’da aylardır süren protestoların kaynağı tartışmalı yasa iptal edildi. Göstericileri anladığını ifade eden Şili Devlet Başkanı Pinera özür dilemek zorunda kaldı. Irak'ta da 1 Ekim'de başlayan protestolar, hükûmete reform adımı attırdı. 

Lübnan, Şili, Irak ve Hong Kong'daki toplu protesto gösterileri meyvelerini veriyor. Şili ve Lübnan hükûmetleri, çoğunlukla ekonomik temelleri olan ayaklanmaların sebebi olan zamlar ve vergileri geri çekip halka yönelik ekonomik yardım paketleri açıkladı.

"Mesajı aldık"

Şili’de neoliberal politikalarla adından söz ettiren Devlet Başkanı Sebastian Pinera, Devlet Başkanlığı Sarayı La Moneda’daki basın toplantısında, Şili halkının taleplerini değerlendirdiğini ve bir dizi ekonomik yardım planının hayata geçirileceğini duyurdu. Sükûnet ve itidal çağrısı yapan Devlet Başkanı Pinera özeleştiride bulunarak, “Halkın meşru ihtiyaçları ve sosyal talepleri karşısında Şilililerin bize vermek istediği mesajı alçak gönüllülükle ve net bir şekilde aldık. Yıllardır sorunların yığıldığı ve biz de dahil olmak üzere farklı hükûmetler bu durumun büyüklüğünü idrak edemediler.

Bu konuda ileri görüşlü olamadığımızı kabul ediyor ve bu nedenle özür diliyorum” şeklinde konuştu. Şili lideri, günlerdir süren protesto gösterilerini sonlandırmak amacıyla gerek muhalefet gerekse iktidar partileriyle geride bıraktığı görüşme trafiğinin ardından 10 maddelik “Sosyal Gündem” adı verilen ekonomik planı kamuoyuna duyurdu. Ülkedeki birçok sendikayı tek bir çatı altında toplayan Üniter İşçi Merkezi (CUT) ise iki günlük genel grev ilan ettiğini duyurdu.

Lübnan'da hâlen istifa bekleniyor

Lübnan’da Maliye Bakanı yaptığı açıklamayla, Başbakan Saad el-Hariri'yle yapılan görüşme sonrası ülke genelindeki protestoları sakinleştirmek amacıyla herhangi bir ek vergi, ödeme ya da harç kapsamayan yeni bir bütçe üzerinde anlaşma sağladıklarını söyledi. Hükümet, WhatsApp ve diğer mobil uygulamalar aracılığıyla yapılan çevrimiçi aramalarda aylık 6 dolar vergi uygulamayı gündeme getirmişti. Polis ve göstericiler arasındaki çatışma ve arbedelerde onlarca insan yaralanmıştı.

Protestocular tarafından oluşturulan “Devrim Gençleri”nin yaptığı yazılı açıklamada, barışçıl gösterilerin sürdürüldüğü ve devrim hedefine ulaşılıncaya dek Lübnan meydanlarından çekilmenin söz konusu olamayacağı duyuruldu. Başbakan Saad el-Hariri'nin istifasının beklendiği ifade edilen açıklamada, erken seçim öncesi halkın güvendiği bir teknokrat hükûmeti oluşturulması talebinde de bulunuldu.

Hong Kong’da tartışmalı yasa resmen iptal

Hong Kong Hükûmeti Güvenlik Bakanı John Lee, şüphelilerin Çin ana karasına, Çin’in Makao Özel İdari Bölgesi ve Tayvan’a iadesinin önünü açan ve Hong Kong'un içişlerine karışıldığı düşünülen yasa tasarısını resmen geri çektiklerini duyurdu.

Protestoların gittikçe şiddetlenmesi üzerine Hong Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam, Temmuz ayında tasarının “öldüğünü” açıklamış, gösterilerin aylardır devam etmesi üzerine 4 Eylül’de tasarının geri çekileceğini belirtmişti.

Irak'ta reform var ama...

Irak'ın başkenti Bağdat'ın yanı sıra Nasıriye ve güneydeki Amara ve Hilla gibi bazı kentler, 1 Ekim'de başlayan hükûmet karşıtı kanlı protestolara sahne olmuştu. Emniyet güçleri tarafından gerçek mermilerle sert müdahalede bulunulan gösterilerde sivilleri ve güvenlik görevlilerini hedef alan keskin nişancıların da olduğu öne sürülmüştü. Gösterilerde son açıklanan verilere göre 157 kişinin hayatını kaybettiği, 5 bin 494 kişinin ise yaralandığı belirtilmişti. Irak'ta ABD işgaline direniş sembolü olan Şii grup Mehdi Ordusu'nun lideri Mukteda El-Sadr da altyapı ve kamu servislerinin eksikliğini ve hükûmet hakkında çıkan yolsuzluk iddialarını ön plana çıkartarak hükûmete istifa ve uluslararası gözetim hâlinde erken bir seçim yapılması çağrısında bulunmuş, buna eski başbakan Haydar El-Abadi de destek vermişti.

Fetih Koalisyonu lideri Hadi El-Amiri de, Başbakan Adil Abdulmehdi’ye reformlar için her türlü yetkiyi verdiklerini duyurdu. Bu gelişmeler sonrası, Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi kabineyi toplayarak, bir reform paketi açıkladı. Pakette ekonomik krizle mücadele anlamında birçok adım atılmasına, eğitim sektöründe düzenlemeye gidilmesine, sağlık hizmetlerinde bazı iyileştirmeler yapılmasına ve ikinci bir reform paketinin daha hazırlanacağının bildirilmesine rağmen Iraklılar memnun olmadı. Başkent Bağdat başta olmak üzere orta ve güney kentlerinde göstericiler, yarın işsizlik, yolsuzluk ve kamu hizmeti yetersizliği nedeniyle yeniden sokağa çıkmaya hazırlanıyor.