İçişleri Bakanlığı’ndan özel güvenlik açıklaması: Önleyici arama yapabilirler

İçişleri Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen duyuruda, "Özel güvenlik personelleri, x-ray cihazından ve duyarlı kapıdan geçirme, dedektörle kontrol edebilme şeklinde yapacakları önleyici aramanın yanı sıra kanunda tanımlanmış olan diğer vazifeleri de yerine getirebilir. Yapılan kontroller sonrasında suç oluşturabilecek ve mahkemede kanıt olarak kullanılabilecek her türlü eşyanın temini adına yapılacak olan aramalar mahkeme kararına göre gerçekleştirilir" şeklinde açıkladı.

Özel güvenlikler yetkileri kapsamında hareket edebilecek

Alınan kararda özel güvenliklerin arama gerçekleştiremeyeceği şeklinde anlaşılmış olup, aşağıdaki yer alan bilgilendirici tarzdaki açıklamanın belirtilmesinde gerek oluşmuştur" şeklinde vurgu yapılan açıklamada,“ 5188 sayılı Özel Güvenlik Görevlilerine Ait Kanun’un “Özel güvenlik personellerinin görevleri” başlığının altında bulunan 7’nci madde ve Önleme ve Adli Aramaları Tüzüğü’nün “Özel güvenlik personellerinin kontrol alanları” isimli 21’inci kıstasında, özel güvenlik personellerinin yetkileri açıklanmıştır. Özel güvenlik personellerinin, güvenliği ve korumayı gerçekleştirdikleri bölgelere girecek kişilerin üstlerini dedektörle yardımıyla arama, hassas kapı kullanmalarını sağlama, yanlarında getirdikleri eşyaları Xray cihazından geçirme veya benzeş güvenlik alanlarından geçirme yetkileri bulunacak. Vazifelerini yaptıkları bölgede haklarında mahkûmiyet emri veya yakalama kararı olan şahısları yakalama ve kanunda kararlaştırılmış farklı sorumlulukları ve yetkileri bulunmaktadır” şeklinde ifade edildi.

Adli aramalar adli mevkilerden izin alınarak yapılacak

Devam edilen açıklamada, “Adli şekilde yapılacak olan aramalar Cumhuriyet Savcısı emri veya hâkim kararı ile uygulanacak aramalar olup, bir tek adli kolluk kuvvetlerince gerçekleştirilebilecektir. Polis güçleri içerisinde olmak kaydıyla adli kolluk kuvvetleri, adli olarak gerçekleştirilecek aramaları gereken adli mevkilerden alınacak izinle beraber yapması, suç incelemelerinde ele geçirilen suç kanıtlarıyla alakalı iş ve işlemler adına Ceza Muhakemesi Kanununa ve yasasına uyacak bir şekilde uygulanmakta ve gereken tutanaklar düzenlenmelidir” ifadesinde bulunuldu.

Genel kolluk kuvvetleri adli işlem yetkisine sahip

Özel güvenlik personelleri için yapılan duyuruda, “Belirtildiği şekilde alınan kararda kolluk kuvvetleri gibi adli bir şekilde arama alanı sağlanmayacak olup sadece genel kolluk güçlerinin bulunmadığı alanlarda vazifesini gerçekleştirirken, güvenlik cihazları ve sistemleri ile engelleyici maksatlı kontroller yapabilecektir. Herhangi bir suç durumu veya şüpheli bir olayla karşı karşıya gelindiğinde polis birimlerine ihbar sağlanarak zanlıları genel kolluk kuvvetleri gelene kadar belirli bir süre kontrol altında tutabilecektir. Genel kolluk kuvvetleri idari ve adli işlem işletme yetkisine sahiptir. Gerçekleştirilen duyurudan da anlaşılabileceği manada, özel güvenlik görevlilerinin vazife alanlarında Kanunca belirlenmiş yetkilerinin Yasa söylendiği manada kullanmalarında herhangi bir engel durum mevcut değildir” denildi.

Özel güvenlikler arama yapamaz iddiası

Yargıtay tarafından bir davada verilen karar sonrasında, özel güvenlik personellerin yaptığı aramanın kanuna aykırı bir durum olduğuna, gerçekleştirilen aramalardan ele geçirilen maddi kanıtların kararda esas olmayacağı öne sürülmüştü.

Yapılan haberlere göre, özel güvenlik görevlilerince gerçekleştirilen aramaların yasalar üzerinde geçersiz olduğuna vurgu yapılan kararda, “Adli arama işlemini yapan, yetki ve görevi olmayan bulunmayan özel güvenlik personellerince gerçekleştirilen aramanın yasaya aykırı bir durum teşkil ettiğinden arama esnasında ele geçirilen maddi kanıtların hükme karşı esas gösterilemeyeceği” iddia edildi.

Haberlere konu olan karar

Oy çokluğu ile sonuçlanan kararda, "Ceza muhakemesinin asıl amacı, insancıl istikrarın korunması ve kişilerin özgürlük ile haklarına saygı gösterme arasında bir denklik kurulmasıdır. Hukuken muteber kanıtlarla herhangi bir durdurulmaya mahal vermeden maddi gerçekliğin ortaya sunulmasıdır. Adli bir arama gerçekleştirme yetki ve görevi olmayan özel güvenlik personellerince gerçekleşen aramalar hukukla örtüşmediğinden ve bu arama sonrasında ele geçirilen maddi kanıtların hükme esas olmayacağı; şeklinde mahkûmiyetine yetecek farklı bir kanıt gösterilmeyen zanlının beraatı yerine, yazılı sebeplerle mahkûmiyetinin kararlaştırılması yasaya aykırı bir durum teşkil etmektedir. Sanık olan kişinin temyiz itirazları bu sebeple uygun görülmüş, kararın bozulmasına, hükmün bozulma sebebiyle beraber sanığın aklanmasına, farklı bir suçtan dolayı hükümlü ve tutuklu olmadığı zamanda serbest kalması adına alakalı Cumhuriyet Başsavcılığına mektup gönderilmesine oy birliğiyle onay verilmiştir" şeklinde karar verildi.