İran nükleer çalışmalarına hız kazandırıyor!

İran, Pazartesi günü yaptığı açıklamada Arak ağır su reaktörünün bir kısmının yeniden geliştirileceğini açıkladı. İran'ın ağır su reaktörüyle ilgili aldığı karar uluslararası anlaşmalara karşı gelen bir adım değil, ancak ABD'yle yaşanan gerginlik ve uygulanan yaptırımlara rağmen İran'ın nükleer enerji alanında çalışmalarını devam ettireceğine yönelik önemli bir işaret olarak gösteriliyor.

İran nükleer programını yeniden hızlandırıyor

İran Atomik Enerji Örgütü (AEOI) Başkanı Ali Ekber Salehi, İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamada "Bugün reaktörün kaydadeğer bir kısmını başlatıyoruz" diye konuştu. İran, ABD'nin 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı'ndan (KOEP) geçtiğimiz yıl çekilmesi üzerine anlaşma gereğince adım adım azaltacağı nükleer programını yeniden hızlandırmaya başladı. 

KOEP nedir? ABD'nin çekilmesi ne anlama geliyor?

KOEP'i imzalayan taraflar ve temsilcileri

Kapsamlı Ortak Eylem Planı; ABD, Almanya, Çin, Fransa, Rusya, Birleşik Krallık, Avrupa Birliği ve İran tarafından imzalanmıştı. KOEP kapsamında İran nükleer bomba geliştirebilmesini sağlayacak çalışmaları yapma imkanından feragat ederken ABD ve diğer imzacı ülkeler ise İran'a uygulanan yaptırımların kaldırılması konusunda anlaşmıştı ancak ABD Başkanı Donald Trump, KOEP'in İran'ı yeteri kadar engellemediğini söyleyerek ABD'yi anlaşmadan çekmişti. ABD, 8 Mayıs 2018'de KOEP'ten çekildikten sonra İran'a uyguladığı ancak anlaşma kapsamında kaldırdığı yaptırımları yeniden yürürlüğe soktu. İran ise nükleer çalışmalarının enerji üretimi, sağlıkta araştırma-geliştirme faaliyetleri ve diğer barışçıl amaçlar için yapıldığını savunuyor ve yaptırımlar kalkana kadar yeniden pazarlık masasına oturmayacağını söylüyor.

Plütonyum üretme potansiyeline sahip

İran, 2015 KOEP anlaşması kapsamında Arak reaktörünü kapatmayı kabl etmişti. Anlaşmanın diğer tarafında bulunan ülkeler Arak reaktörünün atom bombası yapımında kullanılan plütonyum üretebilecek özelliklere sahip olduğunu iddia ediyor.

Ali Ekber Salehi, reaktörün kontrol odasının 5-6 ay içinde, reaktörün kalan sistemlerinin ise 1 yıl içinde tamamlanacağını ve Mart 2021'de ilk testlere başlayacağını açıkladı.