Deprem bölgesinde radyon gazı ölçümü: Normalden 4 kat yüksek!
Yıkıcı depremlerin yaşandığı Kahramanmaraş'ın Akpınar Köyü'nde yapılan radyon gazı ölçümlerinden bahseden Doç. Dr. Osman Günay, "Normal değerlerden 4 kat daha fazla radyon gazı tespit edildi." dedi. Radyon gazı hakkında bilgi veren ve hastalık yapıp yapmadığını açıklayan Günay, "Depremden önce radon gazı çıktığına yönelik çalışmalar var. Biz de Marmara Bölgesi'nde bununla ilgili çalışma yürüteceğiz." ifadelerini kullandı.
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat'ta meydana gelen depremlere ilişkin araştırmalar devam ediyor. Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) ile Yıldız Teknik Üniversitesinin (YTÜ) araştırmasına göre Kahramanmaraş'taki radon gazı seviyesi, depremlerin ardından normale kıyasla 4 kat arttı.
"Deprem Sonrası Radon Gaz Konsantrasyonlarının Belirlenmesi" isimli projeyi KOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Yalçın ile birlikte yürüten YTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Günay, Akpınar Köyü'nde yapılan saha çalışması hakkında bilgi verdi.
"Normalin 4 kat üzerinde ölçüldü"
Normalde toprağın yapısında yer alan maddelerden bazılarının radyoaktif olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Osman Günay, "Depremden sonra bölgedeki toprakta bulunan radon gazı seviyesi, normalin 4 kat üzerine çıktı. Depremin etkisiyle topraktaki radyoaktif maddelerin bozulması, radon gazını açığa çıkardı. Toprak olan her yerde radon gazı vardır. Toprakta buluna potasyum, toryum ve uranyumun bozulmasıyla radon gazı ortaya çıkıyor. Deprem sırasında kayaçların yapısında meydana gelen açılma nedeniyle radon gazı yüzeye çıktı." dedi.
Radon gazının zararları
Radon gazının zararları hakkında konuşan Günay, "Çevreye alfa ışıması yayan radyoaktif bir gazdan bahsediyoruz. Solunması halinde DNA moleküllerine zarar verebiliyor. Bu da kansere yol açabiliyor. Depremin üçüncü gününde bölgedeki toprakta radon gazı ölçümü gerçekleştirdik. Daha sonra cihazı Kocaeli'de de test ettik. Kocaeli'deki miktar 10 bin becquerel civarında iken deprem bölgesindeki radon gazı miktarının yaklaşık 35 bin 40 bin becquerel olduğunu gördük. Yaptığımız saat başı ölçümlerin birinde radon gazı seviyesi 43 bine ulaştı. Önümüzdeki sene şubat ayında bölgede bir kez daha ölçüm yapacağız. Böylece bölgedeki radon gazı seviyesinin normal değerini tespit etmiş olacağız." ifadelerini kullandı.
"Radon gazı, binalardaki çatlaklardan sızabiliyor"
Artçı depremlerden dolayı radon gazının topraktan yukarıya çıkmayı sürdüreceğini kaydeden Günay, "Binalardaki çatlaklardan sızarak apartmanlara yayılabiliyor. Çok hafif bir gaz. Bölgedeki evlerde özellikle de alt katlarda yaşayanlar, pencerelerini açarak havalandırma yapsın. Açık havada bir zararı yok. Dolayısıyla açık havada maskeye gerek yok. Radon gazı ve deprem arasındaki ilişkinin araştırılması, 1966 Taşkent depremiyle başladı. Depremden önce radon gazı çıktığına yönelik çalışmalar var. Biz de Marmara Bölgesi'nde bununla ilgili çalışma yürüteceğiz." dedi.
