Doğa harikası, korunan alanlar: Türkiye'nin Milli Parkları...
Milli Parklar içerisindeki zengin bitki çeşitliliği ve florasıyla, bununla beraber hayvan çeşitliğiyle dikkatleri üzerine çekiyor. Ülkemizde yer alan milli parklar da son derece özenle korunuyor ve bu çeşitliliğe zarar verecek herhangi bir davranışa izin verilmiyor.
Türkiye’nin biyolojik çeşitliliğinin üstündeki tehditler giderek artış gösteriyor.
Ülkemiz tarihi ve sosyal açılardan olduğu kadar biyolojik çeşitlilik konusunda da oldukça önemli bir konumda yer alıyor. Avrupa-Sibirya, Akdeniz, ve İran-Turan’ın kesiştiği coğrafyada olan zengin bir çeşitliliği bulunuyor.
Bu zengin çeşitliliğin korunan alanlar olarak ilan edildiği Milli Parklar da son derece büyük bir öneme sahip. Çünkü Milli Park ilan edilen bölgelerin bitki çeşitliği ve florası özel olarak ve yasal olarak da koruma altına alınıyor.
Bu yazıda korunan alan olarak ilan edilen Türkiye’nin Milli Parkları’nı inceleyeceğiz.
Artvin Karagöl Tabiat Parkı'ndan bir görüntü...
Korunan alan ne anlama geliyor?
Tüm dünyada kültürel değerlerin, doğanın ve ekosistemlerin korunması maksadıyla kabul edilen farklı koruma statüleri yer alıyor. Korunan alanlar da bunlardan bir tanesi.
Korunan alan ilan edilen yerlerde ekolojik, kültüre, sosyal birçok fayda yer alıyor. Bu faydalardan bazıları ise şunlar:
- 1- Korunan alanlarda yaşam alanları tehdit altında bulunan hayvan ve bitki türleri için güvenli bir sığınak oluyor.
- 2- Dünyada birçok yerde korunan alanlar içerisinde önemli su kaynakları yer alıyor.
- 3- Korunan alanlar çeşitli doğal afetlere karşı tampon bölgeler oluşturarak doğal felaketlerin etkilerini azaltıyor.
- 4- İklim değişikliği ve etkileriyle mücadele hususunda son derece önemli bir yere sahip.
- 5- Korunan alanlarda vatandaşlar doğayla baş başa geçirebilecekleri, huzurlu ve sakin bir deneyim kazanıyorlar.
Türkiye’nin Milli Parkları…
Endemik türler açısından son derece önemli bir yeri bulunan Türkiye’de önemli doğa alanlarının bir kısmı çeşitli koruma statüleriyle koruma altındadır. Yasalara göre korunan alanlardan bazıları uluslararası sözleşmelere dayanarak oluşturulmuştur.
Türkiye’deki Milli Parklar, denizlerden kıyılara, ormanlara, yaylalara ve dağlara, bozkırlara, derin vadilere ve kanyonlara kadar geniş çeşitli ekosistemleri temsil ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre ülkemizde 46 Milli Park yer alıyor.
Türkiye’nin ilk milli parkı…
Ülkemizde milli park kavramı ilk kez Selahattin İnal tarafından gündeme getirilmiş ve “doğa koruma alanlarının milli park statüsü taşıması gerektiği ve doğal güzellik ile turistik potansiyel kıstaslarına göre belirlenmesi gerektiği” ifade edilmiştir.
1956 yılının 31 Ağustos’unda kabul edilmiş olan Orman Kanunu’nun 25. maddesinde yer bulan bu kavram ilk kez yasal olarak bir düzlemde kendisine yer bulmuştur.
Kanunla beraber milli parkların sorumluluğu kendisine verilmiş olan Orman Genel Müdürlüğü’ne gerekli görülen ormanlık alanların fauna ve florasının korunması şartıyla halka açık spor ve bilimsel amaç ile mesire alanı olarak kullanılması maksadıyla bir bölgenin milli park ilan edilmesi hususunda yetki verilmiştir.
Kuğulu Milli Parkı
1983 senesine dek sadece orman statüsü bulunan yerler milli park dahilinde kabul edilirken 9 Ağustos 1983 yılına gelindiğinde kabul edilen Milli Parklar Kanunu’yla ormanlık olmasa dahi, turistik, tarihi ya da kültürel değere haiz olan alanların milli park ilan edilmesi sağlanarak, tabiat koruma alanı, tabiat parkı tabiat anıtı gibi yeni koruma statüleri verilmiştir.
İlgili kanunun en güncel halinde bakanlığın tasarrufundaki milli parka alanlarının tespit edilmesi, bu bakanlığın yanında imar konularında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’yla turistik ve tarihi konulara ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da görüşleri alınarak sağlanmaktadır.
Milli park enleri…
Türkiye’nin ilk milli parkı
İç Anadolu’da bulunan antik çağlardan kalma kalıntı ormanlardan biri olması sebebiyle 5 Şubat 1958 tarihinde milli park olarak açılan Yozgat Çamlığı Milli Parkı, ülkemizin ilk milli parkıdır.
Milli park açısından en zengin şehir
En zengin milli park ilimiz Antalya olup bu şehrimizde 5 farklı milli park bulunmaktadır.
Türkiye’nin en geniş milli parkı
Ülkemizin en geniş milli parkıysa Ağrı Dağı Milli Parkı’dır. 3.400 metrelik parkın yanında Sat Dağları ve Hakkari Cilo Milli Parkı en yüksek milli parkımızdır.
Ağrı Dağı Milli Parkı su altı güzellikleriyle dikkatleri üzerine çekiyor.
Türkiye’nin yeni milli parkları…
Milli park statüsüne yeni yerler de eklenmeye devam ediyor.
Son olarak Mehmetçik’in yaptığı başarılı operasyonlar neticesinde terörden arındırılan Cudi Dağı’nın da geçtiğimiz aylarda milli park olması amacıyla çalışmaların başlatıldığı kaydedildi.
Vali Ali Hamza Pehlivan incelemelerde bulunmak için Cudi’ye ziyarette bulundu ve müjdeli haberi verdi.
Vali Pehlivan bölgede incelemelerde bulunuyor.
Milli parklarda sürpriz görüntüler…
Milli parklar geniş bitki florası ve zengin çeşitliliğiyle sürpriz görüntülere de sıkça sahne oluyor.
Geçtiğimiz aylarda Ağrı Dağı Milli Parkı’nda görüntülenen literatürde en büyük kuşlar arasında bulunan erguvani balıkçılı da dikkatleri üzerine çekmişti.
Milli parkta sürpriz güzellik: Erguvani balıkçılı...
Milli parklarda kuralları çiğnemeye geçit yok
Milli Parklar kendi alanları içerisinde son derece hassasiyetle korunuluyor.
Çevre Kanunu ile korunan endemik bitki türlerinden kardelenlere zarar vermenin cezası 2020 yılında 73 bin küsur TL iken bu sene 80 bin 465 TL’ye kadar çıkartıldı.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Yetkilileri tarafından bitkilere zarar verildiğinin tespit edilmesi durumunda bu ceza uygulanıyor.
Milli Parklarda endemik bitkileri koparmanın cezası daha da ağırlaştırıldı.
Yapılan tüm denetimler, cezalar, ülkemizin ve dünyanın en önemli değerleri yaşanılabilir alanların en güzel temsili Milli Parkları koruma amacı taşıyor.
Dünyanın zengin değerleri bu alanlar için gösterilen hassasiyet ise her geçen gün artış göstermeye devam ediyor.
HABERNEDİYOR.COM / TAYFUR BAL ÖZEL HABER
