Cep telefonları, tuvaletlerden daha kirli 

Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, 15 Ekim Dünya El Yıkama Günü münasebetiyle açıklamalarda bulundu. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Yorulmaz, Covid-19 salgını ile birlikte hijyen ve özellikle el yıkama konularında dünya genelinde iyileşme yaşandığına dikkat çekti. Pandemi öncesinde vatandaşların el yıkama alışkanlığının düşük olduğunu vurgulayan Yorulmaz, özellikle salgın öncesi dönemde ellerini yıkayan kişilerin genelde temizlik takıntısı olduğuna; bu takıntısı bulunmayanların ise çoğunlukla ellerini yıkamadığına dikkat çekti. 

“Telefonlar, yüksek oranda mikrop bulunduruyor” 

Yorulmaz: “Günde yüzlerce kez bir yerlere dokunuyoruz ve sonrasında telefona dokunuyoruz. Çevredeki mikroplar bu şekilde telefonumuza bulaşıyor. Sonra da o telefonu kulağımıza, yüzümüze sürüyoruz. Bu şekilde mikropları baş bölgemize bulaştırıyoruz. Bir araç ile birlikte yüzümüze mikrop almış oluyoruz. Böylelikle telefonlar da yüzümüz de yüksek oranda mikrop bulunduruyor.” 

“Çevre ile ilişki bakımından en önemli organ el” 

Yorulmaz: “Çevreyle ve insanla ilişki bakımından en çok kullandığımız organ el. Gün içinde elimizi paraya, eşyalara, ayakkabılara, kıyafetlere, diğer insanlara, yiyeceklere ve daha pek çok şeye değdiriyoruz. Bu da hastalıkları oluşturan mikropların ellere kolay şekilde bulaştığını ve elimizden de tüm vücudumuza yayıldığını gösteriyor. Elimizle dokunduğumuz canlı ve cansız herkeste sayısız mikrop ve kir olabilir. Bu bakımdan diyebiliriz ki hastalıkların yüzde 80’i, el aracılığıyla bulaşıyor.” 



“Elimiz temiz olmadığında sevdiklerimize mikrop bulaştırırız” 

Yorulmaz: “Her şeyden öte ellerimiz temiz değilse dokunduğumuz arkadaşlarımıza, büyüklerimize, çocuklarımıza da mikrop ve kirlilik bulaştırırız. İnsanlara dokunmasak da tabaklara, yiyeceklere, ortak kullanım eşyalarına dokunarak mikropları ona veririz ve başkaları da bu eşyaları kullanarak mikropları kendi bedenine alır. Covid-19 virüsü bu sayede toplum arasında kısa sürede yayılmıştır. Fakat bunun önlemini almak da mümkündür. Elimizi düzenli ve doğru biçimde yıkarsak mikropların yüzde 99,9 kadarını elimizden uzaklaştırabiliriz.” 

“El yıkama alışkanlığı, toplum için önemli” 

Yorulmaz: “Özellikle toplu yaşamın ortasında isek, okulda veya iş yerindeysek ya da toplu taşıma kullanan biriyle ellerimizi sık sık ve düzenli olarak yıkamalıyız. El yıkama alışkanlığı, toplum için oldukça önemlidir. El hijyeni için en uygun yöntem, akan ve temiz bir su ve sabun yardımıyla en az 30 saniyelik köpürtme ve yıkama işlemidir. Unutulmamalıdır ki büyüklerde doğru el yıkama alışkanlığının olması, çocukların da bu alışkanlığı almasında etkilidir.” 

“El yıkamada kullanılan sabun ve havlu kuru olmalıdır” 

Yorulmaz: “El yıkanırken kullanılan sabun ve havlular kuru olmalıdır. Özellikle katı sabunlar, toplu yaşanılan yerlerde kullanılmaya pek uygun değildir. Pek çok aynı sabunu kullandığı için üzerinde mikrop barındırma ihtimali yüksektir. Katı sabun kullanmak zorunluysa her yıkamadan sonra sudan geçirmek gerekir. Aynı sabunu birden fazla kişinin kullanması durumunda sıvı sabun kullanımı daha uygundur. Fakat sıvı sabun kullanırken de önemli olan, kaptaki miktar azaldığında hemen üstünü tamamlamak değildir. Kaptaki sıvı sabun tamamen tükenmeli, kap yıkanıp kurutulmalı ve sonrasında içine tekrar sabun doldurulmalıdır. Özellikle bu işlem okul, AVM ve iş yerlerinde uygulanmalıdır. Ayrıca herkesin kendi havlusu olmalı ve havlu, her kullanımdan önce kuru olmalıdır. Böyle bir imkan yoksa herkes kağıt havlu kullanmalıdır.” 



“Elimizi daha sık ve doğru yıkamaya başladık” 

Salgından önce pek çok vatandaşta el yıkama alışkanlığı bulunmazken salgınla birlikte hem bu alışkanlık kazanıldı hem de el yıkama konusunda doğru bilinen yanlışlar düzeltildi. Hijyen konusunda daha titiz davranmaya başlandı. El yıkamanın dışında dezenfektan ve kolonya kullanılarak da hijyen artırılmaya başlandı.