Böcek sokmasına ne iyi gelir? Belirtileri nelerdir?

Sinek, böcek ve arıların yoğun olarak bulunduğu açık ve doğal alanlarda böcek sokması sık görülen sağlık problemlerinden biridir. Bu sebeple 'böcek sokması nedir, böcek sokması belirtileri nelerdir, böcek sokmasına ne iyi gelir, böcek sokmasında ne yapılmalı?' gibi soruların cevapları vatandaşlar tarafından merak ediliyor.

Böcek sokması nedir?

Türüne göre değişmekle beraber böcekler, sahip oldukları iğneler aracılığıyla ya da tükürük sıvılarında yer alan alerjen maddeler ile ciltte tahriş, alerjik reaksiyon ve çeşitli semptomlar oluşturabilir. Böcek sokması veya böcek ısırması olarak isimlendirilen bu durum, bazen önemsiz ve basit olup herhangi bir önemli semptoma sebep olmazken bazı durumlarda ciddi lezyonlara ve şişliğe, hatta anafilaktik şoka neden olabilir.

Ortaya çıkacak olan belirtilerin şiddeti böceğin cinsinin dışında kişinin duyarlılık seviyesine göre de farklılık gösterir. Bebek ve çocuklar, alerjik bünyeye sahip bireyler, hamileler ve yaşlılar böcek sokmalarında genellikle daha ciddi belirti gösteren gruplar arasında yer almaktadır. Böcekler, alerjik reaksiyon ve zehirleme oluşturmanın haricinde bulaşıcı hastalıkların kişiden kişiye bulaşmasına da sebep olabilirler.

Sıtma, sarıhumma ve tifüs gibi hastalıklar böcek ısırmaları neticesinde bulaşabilecek hastalıklar arasındadır. Özellikle tropikal ve sıcak iklime sahip bölgelerde yer alan böceklerde bulaşıcı hastalık taşıma ihtimali yüksektir.

Böcek sokması belirtileri nelerdir?

Böceğin ısırma anı ağrıya sebep olur. Isırmanın hemen sonrasında ciltte alerjik reaksiyon ortaya çıkmaya başlar ve ısırılan bölgede kızarıklık, ısınma, kaşıntı ve bunun gibi belirtiler ortaya çıkar. Alerjik reaksiyonu tetikleyen etken, böceğin tükürük sıvısı ya da iğne yoluyla cilde bıraktığı zehirli maddedir.

Bu belirtiler, çoğu böcek ısırığında hafif bir şekilde seyreder ve kısa sürede azalarak kaybolur. Ancak böceğin salgılarına karşı alerjisi olan bireylerde belirtiler artarak şiddetli sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Böcek ısırması belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Isırılan bölgede kaşıntı, kızarıklık, şişlik, tahriş ve ağrı

• İltihaplanma ve su kabarcıkları 

• Tek ya da küme şeklinde oluşan kabarcıklar

• Mide bulantısı ve kusma

• Karın ağrısı ve ishal 

• Göğüste sıkışma, nefes darlığı

• Hırıltılı solunum

• Dil şişmesi

Bunların dışından ısırılan bölgede renk değişimi gibi bir böcek sokması belirtisi de ortaya çıkabilmektedir. Böcek ısırması, morarma gibi renk değişimi hallerinde sağlık kuruluşlarına başvurularak muayeneden geçilmelidir.

Böcek sokmasında ne yapılmalı?

Böcek ısırması halinde öncelikle ısırığın hissedildiği yer incelenmeli ve böceğin halen üzerinde bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir. Kene ısırması olması halinde ise kene cilde yapıştığından görülebilir. Daha sonra kişi bulunduğu bölge itibariyle hangi hayvan tarafından ısırıldığını anlayabilir.

Genellikle sokak hayvanlarının çevresinde bulunma ya da onları sevme sırasında hissedilen ısırıklar pire ısırığı gibidir. Bazı bireylerde yalnızca sokma sırasında küçük bir acı hissedilir, daha sonra birey alerjik olmayan bir bünyeye sahip ise komplikasyon görülmemesi bile mümkün olabilir. Böcek ısırığı ve sokmalarından sonra söz konusu bölge, ılık su ve sabun yardımıyla iyi bir biçimde yıkanmalıdır. Daha sonra antiseptik madde ya da kolonya yardımıyla söz konusu bölge dezenfekte edilmelidir. Bu, enfeksiyonun önlenmesi için önem taşır. Eğer şişlik varsa buz kompresi uygulanabilir.

Her böcek ısırması ya da böcek sokması, hastaneye gitmeyi gerektirmez. Ancak kişinin alerjisinin bulunması, bölgede ortaya çıkan reaksiyonların giderek şiddetlenmesi, kusma, mide bulantısı, karın ağrısı, nefes darlığı ve bilinç bulanıklığı gibi ciddi komplikasyonların görülmesi durumunda derhal hastanelerin acil bölümlerine gidilmelidir.

Böcek sokmasına veya böcek ısırığına ne iyi gelir?

Böcek ısırması geçiren bireylerin en sık sorduğu sorular arasında; böcek sokmasına ne iyi gelir, böcek sokması şişliğine ne iyi gelir, böcek sokması halinde ne yapılmalı gibi sorular bulunmaktadır. Böcek sokması şişliği için en önemli müdahale buz kompresi uygulamaktır. Bu, aynı zamanda bölgedki kaşıntıyı da hafifletecektir. Buzun soğukluğu sebebiyle bölgede oluşan kızarıklık biraz artabilir, normaldir. Alerji teşhisi almış bir kişide böcek sokması ortaya çıkmışsa, bu bireyler önceden hekimleri tarafından tedbir amaçlı reçetelenmiş olan antihistaminik ilaçları bulunuyorsa bunları kullanabilir, ardından sağlık kuruluşlarına başvurabilirler.

Böcek sokması ilk yardım uygulamalarından sonra alerjik reaksiyon ya da ciddi komplikasyon mümkünse sağlık kuruluşlarına başvurmayı gerektirir. Alerjik reaksiyonunun bulunmadığı hallerde ise böcek ısırması tedavisi olarak ilk yardım uygulamaları yeterli olur. Sabun ve suyla yıkama, daha sonra dezenfekte etme, buz kompresi uygulama gibi işlemleri kapsayan ilk yardımdan sonra alerjik reaksiyonlar sebebiyle sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda hekim tarafından öncelikle fiziksel muayene yapılır. Daha sonra genellikle antihistaminik ilaç tedavisi tavsiye edilir ve bu, bölge üzerine uygulanan merhem ve krem, damar yoluyla verilen antihistaminikler ve ağızdan alınan ilaçlar şeklinde olabilir.

Böcek sokması kabarık ve kaşıntıya sebep olduysa antihistaminik ilaçlar bunların iyileştirilmesine de destek olur. Ağrı varsa ağrı kesici ilaçlardan faydalanılabilir. Kene ısırması halinde birey kesinlikle bilinçsiz bir biçimde keneyi çıkarmaya çalışmamalıdır. Yanlış yöntemle kenenin çıkarılması bir bölümünün vücut içerisinde kalmasına ve ciddi sağlık problemlerine yol açmasına sebep olabilir. Bu sebeple sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman kişiler tarafından kenenin çıkarılması sağlanmalıdır. Daha sonra yapılacak tanı testleri ve muayeneden sonra enfeksiyon varsa buna ilişkin tedavi uygulanır. Herhangi bir komplikasyonu bulunmayan hastalar hekim tarafından verilecek tavsiyeler çerçevesinde taburcu edilir. Alerji teşhisi bulunan hastalarda bir sonraki böcek sokmasında kullanabilmek için tedbir amaçlı ilaçlar verilebilir. 

*Burada yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktora başvurunuz.