“Herkesin kaçarak uzaklaştığı yere biz koşarak gidiyoruz”

Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Daire Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Bomba İmha ve İnceleme Şube Müdürlüğü ekipleri, şüpheli cisimler ve patlayıcı düzeneklere müdahale ediyor. ‘İlk hata son hatan olur’ prensibiyle hareket eden bomba uzmanı polisler, olası faciaların önüne geçmek adına hayatlarını tehlikeye atarak görevlerini sürdürüyor.

Bomba imha ve inceleme birimlerinde çalışan bomba uzmanları, 'Müdahale Yöntemleri Yönergesi'nde belirtilen kategorilere uygun olarak şüpheli cisimlere veya bombalara müdahale ederek etkisiz hale getiriyor. Sadece müdahale ile sınırlı kalmayan uzmanlar, potansiyel delil niteliği taşıyan unsurları ve bunların sahiplerine ait olduğu düşünülen tüm bulguları bilimsel yöntemlerle tespit ederek olayların aydınlatılmasına yardımcı oluyor.

Bomba uzmanı adayları nasıl hazırlanıyor?

Bomba uzmanı adayları, göreve başlamadan önce psikolojik ve fiziksel açıdan çeşitli eğitimlere tabi tutuluyor. Bu süreçte, 4 aylık 'Bomba Uzmanı Temel Eğitim' kursunun ilk 7 haftasında teorik eğitimler alınıyor. Ardından 9 hafta süren uygulamalı arazi eğitimi tamamlanıyor ve adaylar 'Bomba Uzmanı' unvanı kazanıyorlar. Eğitim sürecinde, dijital ya da el yapımı bombalara nasıl müdahale edileceği öğretiliyor. Yeni uzmanlar, en az 6 ay boyunca daha kıdemli ve deneyimli bir uzmanın gözetiminde görev yapıyorlar.

Taktiksel operasyonlar gerçekleştiriliyor

Bomba uzmanı polislerin eğitim sürecinde, en kritik bölümlerden biri olan 'Sanal-Artırılmış Gerçeklik Eğitim Sınıfı' büyük önem taşıyor. Bu sistem sayesinde, bomba uzmanlarına sanal ortamda eğitim verilebiliyor. Eğitimlerde, birçok farklı mekan ve durum, gerçeğe yakın bir şekilde simüle edilerek, çeşitli senaryolarla taktiksel operasyonlar gerçekleştirilebiliyor. Kullanılan ekipmanlar da gerçek hayattaki koşullara uygun olarak optimize edilmiş durumda bulunuyor.

Bununla birlikte, 'Elektronik Eğitim Sınıfı'nda da bomba uzmanlarına 2 hafta süren bir eğitim veriliyor. Bu eğitimde, polisler elektronik aksamlar hakkında deneyim kazanıyorlar. Tüm bu unsurların bir araya gelmesiyle, bomba uzmanlarının algılama, karar verme ve uygulama yetileri geliştirilirken, operasyonel becerileri sürekli olarak güçlendiriliyor. Bu eğitimler, uzmanların gerçek dünya senaryolarına daha hazır ve yetkin bir şekilde müdahale etmelerini sağlayarak, kamu güvenliğini daha etkin bir şekilde sağlamalarına olanak tanıyor.

Tehlikeden tehlikeye koşuyorlar

İhbar üzerine hareket eden bomba uzmanları, ilk olarak gerekli kontrolleri ve risk analizlerini gerçekleştiriyorlar. Çevre güvenliğinin sağlanmasının ardından, yönetmelikler doğrultusunda şüpheli cisimlere veya patlayıcı düzeneklere müdahale ediyorlar. Tehlikeli durumlarda imha robotu kullanılmadığında, bomba uzmanları üzerlerindeki 40 kilogramlık koruyucu elbiseyle donanarak, şüpheli cisme doğrudan müdahale ediyorlar. Bu durumda, tehlike altındaki polisler, tehlikeden tehlikeye koşarak görevlerini yerine getiriyorlar.

Kullandığı malzemeler yerli ve milli üretim

Görev sırasında bomba uzmanları, giydikleri kıyafetlerden kullanılan el aletlerine kadar birçok malzeme ve ekipmanı yerli ve milli üretim imkanlarıyla temin ediyorlar. Özellikle giydikleri koruyucu kıyafetler, yerli imkanlarla üretilmiş ve uluslararası standartlara uygun bir şekilde geliştirilmiştir. Bu kıyafetler, uzmanların güvenliğini en üst düzeyde sağlamak için tasarlanmıştır ve modern teknolojilerin kullanımıyla üretilmiştir.

Ayrıca, bomba uzmanları görev sırasında kullandıkları el aletleri ve diğer ekipmanları da yerli ve milli imkanlarla üretilen ürünler arasından seçiyorlar. Bu sayede, yerli üretim malzemelerin kullanımıyla yerli ekonomiye destek verilirken, aynı zamanda ulusal güvenliğin sağlanması ve milli savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi de amaçlanıyor.

“Elektronik eğitim veriyoruz”

21 yıllık polislik kariyerinin son 17 yılında bomba uzmanı olarak görev yapan Ferudun Yurt, “Elektronik eğitim sınıfımızda kursiyerlerimize mesleki elektronik eğitim veriyoruz. Yaklaşık 2 hafta süren bir eğitim oluyor burada. El aletleri, elektronik devre tasarımı yapımında kullanılan diğer aletler, devre elemanları, kullanım alanları gibi konularda kursiyerlerimiz eğitim alıyor. Bu sınıfta aynı anda 26 kursiyere eğitim verebiliyoruz. Kullanmamız gereken bütün ekipman ve araç gereçler burada mevcut. Alanında tecrübeli en az 3 eğitmenimiz tarafından dersler veriliyor” dedi.

“Sanal gerçeklik gözlüğü ile eğitimleri veriliyor”

Sanal-Artırılmış Gerçeklik Eğitim Sınıfı'ndan bahseden Yurt açıklamasının devamında şunları dile getirdi:

“Burayı, gelişen teknolojiye ayak uydurabilmek adına, kursiyerlerimize sanal ortamda eğitim verebilmek için hazırladık. Sahada karşılaşabilecek olayların senaryoları hazırlanıp, burada sanal gerçeklik gözlüğü ile eğitimleri veriliyor. Patlama sonrası olay yeri inceleme ve müdahale çalışmaları, robot ve mayın dedektörü kullanımı gibi birçok senaryomuz hazırlanmış durumda. Burası sayesinde kursiyerlerimiz olumsuz hava şartlarından da etkilenmemiş oluyor. Burada daha detaylı ve geriye dönük çalışmalar yapılabiliyor. Senaryolarımız artırılabiliyor. Zamana ve mekana bağlı kalmaksızın çalışmalar yapılabiliyor. Bu sayede ise kursiyerlerimiz kabiliyet ve tecrübelerini artırmış oluyor. Bu sistem 2 yıldır eğitim programımıza dahil edilmiş durumda.”

400 bomba uzmanı var

Bomba uzmanlarının Türkiye'nin dört bir yanında görev yaptığını belirten Yurt, "Bomba İmha ve İnceleme Şube Müdürlüğü, 1979 yılından bu yana emniyet teşkilatında aktif olarak çalışıyor. Şehir içlerinde meydana gelen şüpheli paketler, patlamış veya patlamamış bomba olayları ve bu durumların incelenmesi konularında görev yapıyoruz. Yerleşkemizde 40 bomba uzmanı ile birlikte görev yapıyoruz. Türkiye genelinde ise aktif olarak görev yapan 400 bomba uzmanı bulunmaktadır" şeklinde konuştu.

16 hafta sürüyor

Eğitim sürecini detaylandıran Yurt, "Kursumuz 16 hafta sürüyor fakat sürece bağlı olarak değişebiliyor. Adaylar önce 7 hafta teorik eğitim alıyor. Daha sonraki 9 haftada da arazide gerçekleştirilen uygulamalı eğitime tabi tutuluyorlar. Psikolojik ve fiziksel baskısı yükse bir eğitimimiz var. Kursiyerler adeta her gün bir sınav içerisinde oldukları için elenme oranı da oldukça yüksek olabiliyor” diye konuştu.

6 ay boyunca ‘usta-çırak’ ilişkisi

Yeni uzmanların 6 ay boyunca kıdemli uzmanlarla birlikte çalıştığını dile getiren Yurt, “Kursu bitiren polisler bomba uzmanı sertifikası alıyor. Biz de ise işleyiş ‘usta çırak’ ilişkisi gibi devam eder. Yeni uzmanlar, kendilerinden kıdemli ve tecrübeli polislerin gözetiminde 6 ay daha kontrollü bir şekilde sahaya uyum sağlıyorlar” ifadelerine yer verdi.

Emniyet mesafesi bırakılıyor

Ferudun Yurt, müdahale esnasında uygulanan yöntemlere ilişkin şu açıklamalarda bulundu:

"Şüpheli paket olaylarında, belirli bir emniyet mesafesi aralığı bırakma durumumuz var. Bizden önce olay yerine intikal eden ekiplerimizin olay yerini tamamen emniyet şeridi ile kapatıp tahliye etmesi gerekiyor. İhbarı alan ekibimiz gerekli hazırlıklarını yapıyor, risk analizini ve ihbar şeklini değerlendiriyor. Ardından da yönetmelikte belirtilen müdahale şekillerinden birisini uyguluyorlar.”

40 kilogramlık koruyucu kıyafet

Kullandıkları ekipman ve malzemelerle ilgili bilgilerini aktaran Yurt, “Olaylarda, bomba imha robotu, sinyal kesici, frekans bozucu, bomba imha elbisesi kullanıyoruz. Bunun yanında da ‘fünye’ olarak bilinen düşük miktarda patlayıcı içeren malzemeler kullanıyoruz. Kullandığımız malzemelerin neredeyse tamamı yerli ve milli. Koruyucu kıyafetimiz ise 40 kilogram. Belirli miktarda patlayıcıya belirli mesafelerde koruma sağlayabiliyor” ifadelerine yer verdi.

“Hata yapma durumumuz yok”

Yurt, birimlerinin hata kabul etmeyen bir yapıya sahip olduğunu vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı: "Mesleğimizin en zor yanı, herkesin kaçarak uzaklaştığı yere biz koşarak gidiyoruz. 'İlk hatan son hatan olur' diye bir sloganımız var. Hata yapma durumu olmayan bir birimiz. Yapılan hatalar, başta kendimiz olmak üzere birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olabilir. Uzmanın tecrübesine ve bilgisine göre birçok şey değişebilir, ama burada alınan eğitimin temellerine uyulduğu sürece bir sıkıntı yaşanmaz. Her durum kendisine göre bir önem gerektirir. Paketin ne olduğu, nerede olduğu, ihbarın şekli, bulunduğu bölge gibi unsurlar yeni aksiyon alma şekilleri doğurabilir."

“Eğitim kasabasına dönüşecek”

‘Bomba Uzmanı Eğitim Merkezi’nin bir buçuk sene içerisinde faaliyetlere başlamasının planlandığını söyleyen Yurt, açıklamasını “Burası, Türkiye’deki tüm bomba uzmanlarının eğitim ve ekipman konularında bağlı olduğu merkezi. Tüm yurtdışı ve yurt içi kurslarımız burada veriliyor. Kullanılan teçhizatların araştırma geliştirme aşamaları, malzemelerin tedarikleri buradan sağlanıyor. Bulunduğumuz alan ise ‘Bomba Uzmanı Eğitim Merkezi’ olacak. Burası bir eğitim kasabasına dönüştürülecek. Bu projeye istinaden de kursumuz uygun hale getirilecek. Yapılan anlaşmalarla birlikte ise yurt dışında eğitim alan polisler olabiliyor” şeklinde sonlandırdı.