Suudi petrol tesislerine saldırı: Neler oluyor? -2-

Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi "Saudi Aramco"ya ait petrol tesislerine yönelik saldırıların ardından sırasıyla neler yaşandı? Dünya liderleri ne dedi? İşte haber dizimizin ikinci bölümü...

DÜNYA 18.09.2019, 09:57 18.09.2019, 12:05
Suudi petrol tesislerine saldırı: Neler oluyor? -2-

14 Eylül'de Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi "Saudi Aramco"ya ait 2 tesise saldırı düzenlenmişti. Ölen ya da yaralananın olmadığı saldırıyı Yemen'deki Şii Husi milisler üstlenmişti. ABD ise saldırıyı İran'ın gerçekleştirdiğini iddia etmişti.

Petrol fiyatları yüzde 15 daha arttı

Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine yönelik saldırıların ardından, pazartesi günü petrol fiyatları son 4 ayın en yükseğinden yüzde 15 daha fazla artış gösterdi.

Brent petrolün varil (159 litre) başına fiyatı yüzde 14,6 artış göstererek 69,02 doları buldu. Bu, 1988 yılından beri görülen en yüksek günlük artış oldu.

Batı Teksas petrolü (WTI), yüzde 14,7 artış göstererek varil başına 62,90 dolar seviyesine yükseldi. Bu, 2008 yılının aralık ayından beri görülen en yüksek günlük artış oldu.

Suudi Arabistan'dan uzmanlara çağrı

Riyad, ilk yapılan araştırmaların Suudi petrol tesislerine yapılan saldırılarda İran silahlarının kullanıldığını gösterdiğine dikkat çekerek, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası uzmanları durumu yerinde görmeye ve araştırmalara katılmaya çağırdı.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Krallık, soruşturmanın sonuçlarına göre ülkenin güvenliğini ve istikrarını sağlamak için gerekli önlemleri alacak. Suudi Arabistan, topraklarını ve insanlarını savunma ve bu saldırılara yanıt verme konusundaki kararlılığını ve yeteneğini gösterdi." ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, söz konusu saldırı, "benzeri görülmemiş bir saldırganlık ve sabotaj eylemi" olarak nitelendirildi. Ayrıca saldırı, "uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden korkunç bir suç" olarak değerlendirildi.

Abe, Ruhani ile görüşecek

Japonya devlet televizyonu NHK, Japonya Başkanı Şinzo Abe'nin, Suudi petrol tesislerine düzenlenen saldırıların ardından Orta Doğu'da tırmanan gerilime ilişkin ay sonunda İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüşeceğini bildirdi.

Başbakan Abe, iktidardaki Liberal Demokrat Parti üyeleri ile yaptığı görüşmede, New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Ruhani ile görüşme niyetini yineledi.

Abe, BMGK oturumundan sonra Belçika'ya gideceğini ve Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile bir araya geleceğini de sözlerine ekledi.

İran müzakereyi reddediyor!

İran dini lideri Ali Hamaney, İran'ın ABD ile müzakere etmeyeceğini ve Washington'ın Tahran'a uyguladığı "azami baskı" politikasının başarısız olacağını bildirdi.

Hamaney, "İran'a karşı uygulanan azami baskı politikası işe yaramaz." dedi.

Tüm İranlı liderlerin ABD ile hiçbir şekilde müzakere edilmeyeceğine inandıklarını bildiren Hamaney, "Eğer Washington tutumunu değiştirir ve nükleer anlaşmaya geri dönerse, o zaman İran ve anlaşmadaki diğer ülkeler arasındaki görüşmelere dâhil olabilir." diye konuştu.

Rusya: Saldırı için arabuluculuk talebi yok

Kremlin, Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine yapılan saldırının ardından, herhangi bir partinin Moskova adına Suudi Arabistan ile İran arasında arabuluculuk yapma talebinde bulunmadığını bildirdi.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Moskova'nın saldırı konusunda herhangi bir sonuca ulaşılmasına yardımcı olabilecek herhangi bir bilgi almadığını ifade etti.

Peskov, "Saldırıdan kimin sorumlu olduğu hakkında aceleyle yapılan suçlamaları ve çıkarılan sonuçları kabul etmiyoruz." dedi.

Çin'e petrol teslimatı ertelenecek

Suudi Arabistan ulusal petrol şirketi Saudi Aramco, Çin'in dev petrol şirketi PetroChina'yı, önümüzdeki ay için hafif ham petrol yüklemelerinin bir kısmının 10 gün kadar erteleneceği konusunda bilgilendirdi.

Yine de Aramco'nun, ekim ayı için talep edilen kalitede ve miktarda hafif ham petrol tedarik edeceği ileri sürüldü.

NATO endişeli!

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, cumartesi günü Suudi petrol tesislerine düzenlenen drone saldırısının ardından gelişmeleri yakından takip ettiklerini aktardı.

Stoltenberg, Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada, "Küresel enerji kaynaklarındaki herhangi bir kesinti NATO müttefikleri için endişe verici. Gelişmeleri dikkatle ve endişe içinde izliyoruz." ifadelerini kullandı.

Stoltenberg, bütün ülkeleri bölgesel güvenlik için "ciddi bir tehdit" olarak nitelendirdiği bu tür olayları önlemeye çağırdı.

Merkel: Nükleer anlaşmaya geri dönülmeli

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Orta Doğu'da tırmanan gerilimi etkisiz hale getirmenin tek yolunun, 2015 yılında imzalanan ve İran'ın nükleer faaliyetlerini engelleyen anlaşmaya dönülmesi olduğunu bildirdi.

Merkel, Ürdün Kralı II. Abdullah ile düzenlediği basın toplantısında, "İran'ın askerî nükleer güç kazanmasını engelleyen anlaşmayı, geri dönülmesi gereken bir yapı taşı olarak görüyoruz." dedi.

İran'ın balistik füzeler programı ve Suriye'ye müdahalesi gibi bir durumun mevcut olduğuna da dikkat çeken Merkel, "Son günlerde bölgedeki gerilim yükseldi. Almanya, her zaman gerilimin azaltılmasından yana olacak. Uzun vadeli çözümler, yalnızca siyasi bir süreçle mümkün olabilir." değerlendirmesinde bulundu.

"Saldırılarla başa çıkabiliriz"

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Saudi Aramco'nun petrol tesislerine düzenlenen saldırının sonuçlarıyla başa çıkabildiklerini ifade etti.

Selman, Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, kabinenin Saudi Aramco tesislerine yapılan saldırıların neden olduğu hasarı incelediğini ve dünya hükümetlerini bu saldırılara karşı daha sert adımlar atmaya çağırdığını bildirdi.

Diğer yandan, saldırının petrol arzını tehlikeye attığına ve küresel ekonomik büyümenin istikrarını etkilediğine dikkat çekti.

Kuveyt'ten orduya yüksek alarm çağrısı

Kuveyt haber ajansı KUNA, Kuveyt Dışişleri Bakanı Sabah Halid es-Sabah, Körfez bölgesindeki gerilimin tırmanmasının ardından ülkenin silahlı kuvvetlerinin alarma geçmesini istedi. Ayrıca, silahlı kuvvetlerin ülkenin güvenliğini istikrarsızlaştıracak herhangi bir olaya karşılık vermeye hazır olması gerektiğini kaydetti.

Dışişleri Bakanı, cumartesi günü Aramco petrol tesislerine düzenlenen saldırıların ardından Suudi Arabistan'ı desteklediğini de sözlerine ekledi.

Halka arz planlaması sürüyor

Dünyanın en büyük petrol şirketi Saudi Aramco, salı günü yaptığı açıklamada, petrol tesislerine yapılan saldırının halka arz planlarını etkilemeyeceğini bildirdi.

Saldırının ardından Aramco'nun faaliyetlerini yeniden sürdürebilmesi aylar alabilir ancak şirket ilk halka arz için hazırlanmaya devam ediyor. Kaynaklar, bunun kasım ayında gerçekleşebileceğini söylüyor.

Milli petrol şirketi, ilk halka arz planlarını görüşmek için Suudi bankalarıyla bir araya gelecek.

Saudi Aramco Asya rafinerilerine yönelik taahhüdünü yerine getirecek

Suudi Arabistan, petrol tesislerine yönelik saldırıya rağmen, müşterilerinin taleplerini geniş depolama alanından karşılayabileceğini bildirdi.

Bu, Suudi ham petrolünün yüzde 70'inden fazlasını ithal eden Asya ülkelerine tedarikin sabit kalacağını gösteriyor. Fakat rafinerilerden birine alacağı ham petrolün kalitesinde kısmi bir değişiklik yapıldığı aktarıldı.

Hindistan'daki devlete ait üç petrol rafinerisi- Hint Petrol Şirketi (IOC), Mangalore Rafineri ve Bharat Petrol Şirketi (BPCL)- ekim ayında kendilerine tahsis edilen Suudi ham petrolünü alacaklar.

Fakat kaynaklardan biri, Hint Petrol Şirketi'nin ağır petrol alacağını söyledi.

ABD yetkilileri "İran" diyor!

AFP ve Reuters haber ajansına göre, ABD yetkilileri, cumartesi günü Suudi petrol tesislerine yapılan saldırının İran'dan geldiğini söyledi.

İsmini vermek istemeyen yetkililere göre, saldırının başlatıldığı yerin tam olarak İran'ın güneybatısında olduğu ve saldırıda seyir füzeleri ve drone'ların kullanıldığı tespit edildi.

Yetkililer, ABD'nin önümüzdeki hafta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda başta Avrupalı müttefikler olmak üzere uluslararası topluma sunmak üzere kanıtlar topladığını bildirdi.

Fransa: Drone'ların nereden geldiğine dair kanıt yok

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, salı günü yaptığı açıklamada, Suudi petrol tesislerine düzenleyen saldırıdan kimin sorumlu olduğuna dair bir kanıtın mevcut olmadığını ifade etti.

Le Drian, "Şu ana kadar Fransa, drone'ların nereden geldiğini gösterecek bir kanıta sahip değil." dedi. Gerginliğin azaltılması için bir strateji olması gerektiğine dikkat çeken Le Drian, Suudi Arabistan'ın "Birleşmiş Milletler'in (BM) soruşturmaya dâhil edilmesine" yönelik önerilerini desteklediğini bildirdi.

Le Drian'ın yorumları, saldırının İran'dan geldiğini iddia eden ABD ve Suudi Arabistan'ın yorumlarından farklılık gösterdi. 

Suudi din adamlarından açıklama

Suudi Arabistan, ülkedeki din adamlarına cuma hutbesinde petrol tesislerine yapılan saldırılara odaklanmaları yönünde talimat verdi.

İslami İşler Bakanlığı, vaazların Suudi Arabistan'ın güvenlik ve istikrarını vurgulaması gerektiğini söyledi. Bakanlık, Suudi Arabistan'ın karşılaştığı tehlikeler ve liderleri desteklemenin önemi konusunda farkındalık yaratmayı amaçladığını aktardı.

İngiltere ve Almanya'dan saldırılara "ortak yanıt" çağrısı!

İngiltere ve Almanya, Suudi petrol tesislerine yapılan saldırılar için uluslararası toplumu "kolektif bir tepki" vermeye çağırdı.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, yaptıkları telefon görüşmesinde, birlikte çalışmanın gerekliliği üzerinde durdular.

Johnson ve Merkel, bölgedeki gerilimin daha fazla tırmanmasından kaçınmanın önemini vurguladı.

Zarif: ABD, gerçeği inkâr ediyor

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Suudi petrol tesislerine saldırıya ilişkin İran'a yönelik suçlamalar nedeniyle ABD'ye tepki gösterdi.

Zarif, isim kullanmadan "ABD müttefikleri" olarak nitelendirdiği Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan'ın, ABD'den temin ettikleri silahlar ile Yemen'de çocukları bombalarken ABD'nin rahatsız olmadığını ileri sürdü.

"Yemen halkı, tek çare olarak işgalcilerin petrol tesislerine saldırı düzenliyor ve ABD bundan rahatsız oluyor." ifadesini kullanan Zarif, "ABD, 4,5 yıldır işlenen savaş suçlarına maruz kalan insanların, yanıt vermek için ellerinden geleni yapmayacağını düşünüyorsa gerçeği inkâr ediyordur. ABD, 100 milyarlarca dolarlık silahlarla Yemen halkının ateşine karşı koyamadığı için utanıyor olabilir. Fakat İran'ı suçlamak hiçbir şeyi değiştirmeyecek." diye konuştu.

Petrol tedariki eski seviyesine döndü!

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Selman, bazı üretim tesislerinde petrol tedarikinin, cumartesi günü gerçekleşen saldırından önceki seviyesine döndüğünü bildirdi.

Bin Selman, ülkesinin günlük petrol üretiminin bu ay sonunda 11 milyon varile, kasım ayı sonunda ise 12 milyon varile ulaşacağını bildirdi.

Ayrıca, uluslararası topluma küresel ekonomi ve enerji piyasalarına yönelik saldırılara karşı güçlü önlemler alma çağrısında bulundu.

Pence: ABD hazır

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Suudi petrol tesislerine saldırının ardından çıkarlarını ve bölgesel müttefiklerini savunmaya hazır olduklarını bildirdi.

Pence, "Bu hafta sonu Suudi petrol tesislerine düzenlenen saldırıların ardından size söz veriyorum, biz hazırız. Başkanın dediği gibi, biz kimseyle savaşmak istemiyoruz ancak ABD hazır. Bölgedeki çıkarlarımızı ve müttefiklerimizi savunacağız." ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Riyad'a gittiğini kaydeden Pence, "Yanıtımızı görüşmek için orada olacak." dedi.

Yorumlar (0)