Paris Anlaşması Türkiye'de yürürlüğe girdi

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda Türkiye'nin Paris Anlaşması'na taraf olacağını duyurmasından sonra anlaşma, TBMM'de 6 Ekim'de onaylandı.

Paris Anlaşması, bugün yürürlüğe giriyor

Anlaşmanın onaylanmasına yönelik karar, Resmi Gazete'de  7 Ekim tarihinde yayınlanırken, Paris Anlaşması'na ilişkin Türkiye'nin onayı 11 Ekim'de BM Sekretaryası'na iletildi. Onayın sekretaryaya iletilmesinden sonra 30. gün olan 10 Kasım itibarıyla Türkiye'de anlaşma yürürlüğe girecek ve anlaşmaya taraf olan 192'inci ülke Türkiye olacak.

Paris Anlaşması’nın yürürlüğe girmesi, yasalarda ve politikalarda küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle kısıtlama hedefine uygun bir biçimde düzenlenmeyi sağlayacak hukuki ortamı hazırlarken, Türkiye ulusal katkı beyanlarına yönelik güncellemelerini bu kapsamda yapacak.

Yasal bağlayıcılığı bulunan anlaşmada, daha önce 2030'a kadar emisyonlarını yüzde 21 artıştan azaltma taahhüdünü sunan Türkiye'nin, ilk adımda, tarım, bina, ulaşım, atık ve enerji sektörlerine yönelik emisyon azaltım hedeflerini kapsayan ulusal katkı beyanlarını yenileyerek BM Sekretaryası'na sunması bekleniyor.

2053 yılında sıfır emisyon

Türkiye'nin güncellemesi beklenen ulusal katkı beyanlarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı 2053 yılında, net sıfır emisyona ulaşma hedefine ilişkin yol haritasının oluşturulması planlanıyor.

Uluslararası kamuoyundan Türkiye'ye destek

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Sekretaryası İcra Direktörü Patricia Espinosa, 31 Ekim’den bu yana İskoçya'nın Glasgow şehrinde süren 26. Taraflar Konferansında Türkiye'nin Paris Anlaşması'na taraf olmasına yönelik sorulara cevap verdi.

“Türkiye, önemli bir ekonomi”

Türkiye'nin bu adımına ilişkin duyduğu memnuniyeti ifade eden Espinosa, "Bu tarz bir anlaşma için tüm tarafları bir araya getirmenin kapsamlı bir süreç olduğunun farkındayız. Türkiye'nin de anlaşmaya taraf olması sebebiyle mutluyuz. Türkiye, büyük ve önemli bir ekonomi. Bu sebeple, Paris Anlaşması'nın içerdiği bütün alanlarda iklim değişikliğiyle mücadele konusunda Türkiye'nin yapabileceği katkı oldukça önemli." açıklamasını yaptı.

Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, 10 Kasım tarihinden itibaren Türkiye'de, Paris Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinin oldukça önemli bir adım olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:

"Bu adımın, Türkiye’nin temiz enerji ile ilgili daha seri ve güçlü adımlar atmasına vesile olmasını diliyorum. Uluslararası Enerji Ajansı olarak biz de Türkiye’nin attığı adımları ve anlaşmayı yürürlüğe koyma kararını destekliyoruz."

Avrupa Birliği Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson, Paris anlaşmasını onaylayıp taahhütlerini karşılayan her ülkenin kendisine yarar sağladığını kaydetti.

İklim değişikliğiyle mücadele konusunda karbon nötr ekonomi meydana getirmenin, yeni iş imkânları ortaya çıkaracağını ve ekonomik anlamda büyüme sunacağını kaydeden Simson, "Bu adımlar, iklim değişikliğiyle mücadelede yardımcı olacak. Hangi ülke Paris Anlaşması'nı onaylıyorsa hem küresel boyutta hem de kendi vatandaşı için doğru bir karar verecek." şeklinde konuştu.

192 ülkeden onay

Paris Anlaşması, 2015’in Aralık ayındaki Paris'te düzenlenen COP21'de imzalanırken, 4 Kasım 2016 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmişti.

Anlaşmanın 197 imzacı ülkesi bulunmasına rağmen, 191 ülke onaylayan konumda bulunuyordu. Söz konusu anlaşma, Türkiye tarafından da onaylanması sonrasında bu sayı 192'ye yükseldi. Paris Anlaşması'nı imzalayan fakat taraf olmayan 5 ülke ise Yemen, Libya, İran, Irak ve Eritre olarak göze çarpıyor. 2030’a kadar en az yüzde 50 oranında küresel emisyonların azaltılmasının hedeflendiği Paris Anlaşması ile birlikte 2050 yılında net sıfır emisyon ekonomiye ulaşılması bekleniyor. Bu çerçevede, ülkelerin emisyonları azaltmak için adımlarına ilişkin 5 yılda bir ulusal katkı beyanlarını güncellemesi bekleniyor.

Paris Anlaşması'nın kabul edilmesinin 5. yılında, ülkelerin bir bölümünün güncellediği ulusal katkı beyanlarına bakıldığında, 2030'a kadar emisyonların yaklaşık yüzde 13 artması bekleniyor. Bu çerçevede, iklim değişikliğiyle mücadele çalışmalarının başarıya ulaşabilmesi adına anlaşma kapsamındaki taahhütlerin hemen eyleme dönüşmesine ihtiyaç var.

Öte yandan, devam eden COP26 müzakereleri esnasında Paris Anlaşması'nda eksik kalan meselelerin ele alınarak tamamlanması amaçlanıyor.