Elmas madeninde bulunan ‘davemoit’ minerali tarihe ışık tutacak
Bilim insanlarının yıllardır varlığından haberdar olduğu ancak bugüne kadar ulaşamadığı bir mineral türü dünyanın en büyük elmas madeninde bulundu. Botsvana’da Orapa isimli madende yerin 660 kilometre derinliğinde bir elmasın içinde sıkışmış olarak bulunan minerale ‘davemaoit’ adlı verildi. Uzmanlar mineralin yeryüzünün tarihi ile önemli sırlar barındırdığını açıkladı.
Afrika kıtasının güney kısmında bulunan Botsvana’da eski bir elmasın içinde Dünya’nın çok derinlerinden gelen ve daha önce keşfedilmemiş bir minerale ulaşıldığı bildirildi.
Dünyadaki en büyük elmas madeni olarak bilinen madende bulunan elmasın, 4 milimetre genişliğinde ve 81 miligram ağırlığında olduğu tespit edildi.
Değeri sonradan anlaşıldı
Söz konusu elmasın 1987’de değerli taşlar konusunda uzmanlığı bulunan bir bilim insanına satıldığı, ancak elmasın ne kadar özel bir parça olduğunun şu ana kadar ortaya çıkmadığı bildirildi.
Los Angeles County Doğa Tarihi Müzesi'nde saklanmakta olan bu elmas, yakın zamanda konusunda uzman Oliver Tschauner tarafından bazı önemli testlere tabi tutuldu.
Yapılan testler sonucunda keşfedildi
Birçok elmasın yerin 120 ile 150 kilometre altında oluştuğu bilinirken, ‘süper derin’ olarak tanımlanan daha değerli elmaslar ise yüzeyin tam 660 kilometre altında başlayan ve Dünya’nın alt mantosu olarak tarif edilen bölgede meydana geliyor.
Tschauner ve meslektaşlarının X ışınları vasıtasıyla yaptıkları incelemelerde, elmasın içinde sıkışmış olarak bulunan başka bir mineralin küçük kristallerini keşfettiler. Elması keserek bu kristallere ulaşmak için lazer kullanan uzmanlar, bu çalışmalarında ‘kütle spektrometrisi’ isimli farklı bir teknik kullandı.
Dünyanın sadece alt mantosunda bulunuyor
Üzerinde inceleme yapan minik kristallerin, alt mantoda olduğu uzun yıllar önce bilinen ancak kanıtlanamayan bir kalsiyum silikat formu olduğu anlaşıldı.
Bilim insanları, içeriğinde oksijen, silikon ve kalsiyum içeren bu özel birleşimin sadece basıncın Dünya üzerinde bulunandan 200 bin kat daha fazla olduğu alt manto bölgesindeki koşullarda oluşabileceğini ifade etti.
Milyarca yıllık keşif
Tschauner ve meslektaşları, yeni kalsiyum silikat mineraline ‘davemaoit’ adını koydu. Davemaoit’in basınçta yaşanabilecek düşüş nedeniyle direk olarak Dünya’nın yüzeyine çıkarılsa parçalanacağını, ancak sert bir elmasın içinde olduğu için yaklaşık 1,5 milyar yıldır Orapa madeninde keşfedilmeyi beklediği söylendi.
Bilim insanı Tschauner yaptığı açıklamada, "Elması kırdığımızda, ‘davemaoit’ yaklaşık bir saniye süreyle bozulmadan kaldı, ancak daha sonra mikroskop altında genişlediğini ve şiştiğini, ardından da değişim geçirerek cama dönüştüğünü gördük” dedi.
“İçinde dünyayı ısıtabilecek maddeler olabilir”
Araştırmaların sonucunda davemaoit’in Dünya’nın alt mantosunun yaklaşık yüzde 5’lik bir kısmını oluşturduğu düşünülüyor. Bilim insanları Dünya’yı ısıtmakta olan toryum, potasyum ve uranyum gibi radyoaktif elementler gibi daha keşfedilmemiş birçok elementin de var olabileceğine inanıyor.
Avustralya'daki Melbourne Üniversitesi'nde çalışmalar yapan bilim insanı David Phillips, “Eğer ki, bu radyoaktif elementler olmasaydı, Dünya şu ana kadar çoktan soğumuş olurdu” açıklamasını yaptı.
