Dünya Mutluluk Raporu yayımlandı! İskandinav ülkeleri neden hep mutlu?

Son iki yılı aşkın süredir pandemi hayatımızın her alanını etkiledi. İnsanlar sosyal hayattan ve dolayısıyla birbirlerinden uzaklaşmak zorunda kalarak iş hayatlarını da evlere taşımak zorunda kaldı. Bu süreçte insanlar hem psikolojik hem de fiziksel olarak oldukça etkilendi. Ancak araştırmalara göre pandeminin olumlu bir etkisi de oldu. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan Dünya Mutluluk Raporu’na göre bu durum ikili ilişkilere yansıdı.

Dünya Mutluluk Raporu’nun ana hedefi

Rapor, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı tarafından Gallup Dünya Anketinden elde edilen veriler kullanılarak bir araya getirildi. Onuncusu düzenlenen çalışmaya katılan 156 ülkenin her birinden yaklaşık 1.000 katılımcıdan yanıt alındı. İlk yayımlandığından bu yana Dünya Mutluluk Raporu iki temel fikre dayanıyor: mutluluk veya yaşam değerlendirmesinin fikir anketleriyle ölçmek ve temel parametrelerin belirlenebileceği sistemle ülkeler arasındaki yaşam değerlendirmesini gerçekleştirmek. Bu veriler daha mutlu toplumların inşası için referans noktası olarak kullanılabiliyor.

Pandeminin olumlu etkisi

Çalışma yazarlarının bildirdiğine göre, koronavirüs salgınının devam eden etkileri şüphesiz birçok kişiye acı ve ıstırap getirirken, insanların birbirlerine gösterdikleri destekte ve yardımseverlik ifadelerinde de bir artış olduğu gözlemlendi. Gallup Dünya Anketi’nden alınan verilere göre insanların gösterdiği üç nezaket eyleminde 2021'de dünya çapında dikkate değer bir büyüme yaşandı. 2021'de yabancılara yardım, gönüllülük ve bağışlar dünyanın her yerinde güçlü bir şekilde arttı. Bu eylemler pandemi öncesi yoğunluğun neredeyse yüzde 25 üzerinde seviyelere ulaştı. Çalışma hastalık ve savaşın esenliği etkilemeye devam etmesiyle (buradaki veriler Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmadan önce toplanmıştır), insanlık için hala umut olduğunu ve insanların zor zamanlarda bir araya gelebileceğini tekrar gözler önüne seriyor.

En mutlu ülke: Finlandiya

Tek tek ülkeler açısından, Finlandiya halkı 2022'de en mutlular olarak sıralandı. Finlandiya üst üste beşinci yıl en üst sırada yer aldı. Danimarka ikinci oldu, İzlanda, İsviçre ve Hollanda ilk beşi tamamlayan ülkeler oldu. İstatistikçiler, sıralamayı Gallup Dünya Anketinden ve GSYİH seviyeleri, yaşam beklentisi ve daha fazlası dahil olmak üzere diğer birkaç faktörden elde edilen verilere göre yapıyor.

Sıralama geçen yıla göre çok fazla değişmese de sıralamada en çok üst sıralara çıkan ülkeler Sırbistan, Bulgaristan ve Romanya oldu. Mutluluk puanlarındaki en büyük düşüşler ise Lübnan, Venezuela ve Taliban'ın Ağustos 2021'de kontrolü yeniden ele geçirmesinden bu yana hayatın insanlar için zorlaşmaya başladığı Afganistan'da gözlemlendi. Afganistan'daki insanların kendi yaşamlarının kalitesini 10 üzerinden sadece 2,4 olarak değerlendirdikleri görülüyor. Bu durum savaşın birçok insana verdiği maddi ve manevi zararın yanı sıra barış ve istikrarın insanlar için temel önemini net bir şekilde hatırlatıyor. Türkiye ise ankete katılan ülkeler arasında 112’nci sırada yer aldı.

Finlandiya neden mutlu?

Araştırma, bu anketlerdeki yüksek ulusal sıralamanın kültürle ilgili olmadığını gösteriyor. Bir filozof ve yazar olan ve Aalto Üniversitesi’nde uzmanlık görevini devam ettiren Frank Martela bu durumun daha çok bir ülkenin kurumlarının insanlarıyla nasıl ilgilendikleri ile ilgili olduğunu ve bunun da daha yüksek yaşam memnuniyeti derecelerine yol açtığını dile getiriyor. Helsinki merkezli Aalto Üniversitesi'ndeki diğer uzmanlara göre, bu küçük ülkenin başarısına katkıda bulunan diğer faktörler arasında akıllı şehir planlaması, stresi azaltmak ve fiziksel aktiviteyi teşvik etmek için yeşil alanlara erişim, etkili bir kademeli vergilendirme sistemi ve güçlü sağlık ve eğitim sistemleri yer alıyor.

Öte yandan raporun arkasındaki ekip, yüksek güven, sosyal uyum, iyi bir iş-yaşam dengesi ve ücretsiz eğitim ve sağlık hizmetlerinin İskandinav ülkelerinin her yıl raporda üst sıralarda yer almasının temel nedenleri olduğunu öne sürüyor.

Pandemide stres ve endişe arttı

Araştırmacılar, pandeminin özellikle genel olarak yaşam standardı ve mutluluk üzerinde somut bir etki bıraktığını vurgulayarak stres, endişe ve üzüntünün genel olarak arttığını bildirdi. Gelecekteki endişeler muhtemelen savaş, yaşam maliyetindeki artışlar ve iklim krizi nedeniyle meydana gelen değişimler etrafında şekillenecek.

Yaşlılar daha memnun

Farklı yaş gruplarında mutlulukla ilgili farklı tutumlar ortaya çıkıyor. Örneğin, gençler arasında yaşam doyumu düştü. Ancak 60'ların üzerinde yer alan insanlar için arttı. Bununla birlikte, genel olarak çoğu ülkede yaşamdan alınan zevkte uzun vadeli hafif bir düşüş gözlemlendi.

Bizi ne mutlu ediyor?

Dünya Mutluluk Raporu, bazı parametrelerle mutluluğu ölçmenin yanı sıra mutluluk ve esenliği teşvik etmeyi de amaçlıyor. Araştırmacılar bizi neyin mutlu ettiğine dair yeni anlayışlar keşfetmeye devam ederken, mutluluğumu hala büyük ölçüde çevresel faktörlere ve etrafımızda neler olup bittiğine bağlı. Çatışma, hastalık, yoksulluk ve eşitsizlik 2022'de büyük sorunlar olmaya devam ederken, araştırmacılar, ister hükümetler düzeyinde isterse bireysel eylemler düzeyinde olsun, kendimize daha iyi bakmak ve kendimizi daha iyi hissetmek için bol miktarda potansiyel olduğunu öne sürüyorlar.

Action for Happiness'in CEO'su Mark Williamson, iyilik ve cömertliğin bize bir amaç duygusu ve odaklanmamız için pratik bir şeyler vererek ve insan ruhunun gücünü göstererek zor zamanlarda başa çıkmamıza yardımcı olabileceğini dile getirdi. Başkalarına yardım etmek için olumlu adımlar atarak iyi bir zihinsel sağlık inşa edebiliriz.

Mutluluğu sosyal medya üzerinden ölçmek

Milyonlarca insan her gün sosyal medya aracılığıyla düşüncelerini ve duygularını çevrimiçi olarak paylaşıyor. Sosyal medya verilerinin otomatik analizi, duygulardaki eğilimleri ölçmek için heyecan verici bir vaat sunuyor. Kullanılan yöntemler, duygu sözlüklerinde listelenen duygusal kelimelerin sayısını ve cümlelerin yapısını ve anlamını da dikkate alan makine öğrenme yöntemlerini içeriyor.

Twitter üzerinden yapılan iki çalışmaya göre, Birleşik Krallık ve Avusturya'da COVID-19 öncesi ve süresince üzüntü ve kaygı dahil olmak üzere olumlu ve olumsuz duyguların günlük ve haftalık hareketlerini inceledi. Bunlar daha sonra, nüfusun standart sosyal araştırmalarında kaydedilen anket ölçümleriyle karşılaştırıldı. Metin analizi yöntemleri ve duygular arasında açık farklılıklar olmasına rağmen sosyal medya tabanlı ve anket tabanlı iki duygu ölçümü arasında benzerlikler olduğu fark edildi. Öte yandan Twitter’da duyguların ölçülmesiyle elde edilen veriler yaşam memnuniyeti ile ilgili ankete dayalı sorularla daha az yakından ilişkiliydi.

Pandeminin etkisi ile ilgili olarak, 18 ülkedeki Twitter verileri pandemi sırasında kaygı ve üzüntüde güçlü artışlar yaşandığını gösterdi. Anksiyete ve üzüntüdeki bu değişiklikler, pandeminin getirdiği rahatsızlıklar ve pandemiye karşı alınan önlemlerinin katılığı ile pozitif olarak ilişkiliydi.

Mutluluğun biyolojik temeli

İkiz veya aile tasarımlarını içeren genetik araştırmalar, bir ülkedeki insanlar arasındaki mutluluk farklılıklarının yaklaşık %30-40'ının insanlar arasındaki genetik farklılıklardan kaynaklandığını ortaya koyuyor. İnsanlar arasındaki farklılıkların diğer %60-70'i genlerden bağımsız çevresel etkilerin etkisinden kaynaklanıyor.

Yapılan araştırmalar genetik etkinin, her biri küçük etkilere sahip çok sayıda genetik varyantın kümülatif etkilerinden geldiğini gösteriyor. Bazı insanlar mutlu hissetmeyi kolaylaştıran bir dizi genetik varyantla doğarken, diğerleri daha az şanslı. Ancak genler ve çevre genellikle ilişkili. Genler, insanların çevre seçimini ve başkalarının onlara nasıl tepki verdiğini etkileyebilir. Aynı zamanda genler, insanların çevrelerindeki dünyadan nasıl etkilendiklerini etkileyebilir.

Mutluluk ve beyin ilişkisi

Mutluluk ile ilgili beyin bölgeleriyle ilgili en tutarlı bulgu, beyinde daha aktif bir DMN ağının daha düşük refahla ilişkili olması. DMN ağı bir kişi dış dünyaya odaklanmadığında ve beyin, hayal kurma ve zihin gezintisi sırasında olduğu gibi uyanık dinlenme halindeyken aktif hale geliyor. İnsan vücudundaki diğer birçok süreç, bireyler arasındaki mutluluk düzeylerindeki bireysel farklılıkları açıklamak için önemli olabiliyor. Örneğin, yapılan araştırmalara göre daha yüksek pozitif duygu, muhtemelen daha yüksek serotonin seviyeleri ve daha düşük kortizol seviyeleri ile ilişkilendirilirken, bağışıklık sisteminin kronik aktivitesi daha düşük refah ile bağlantılı.

Mutluluğun ötesinde uyum ve denge ihtiyacı

Dünya Mutluluk Raporu’nda mutluluğun yanı sıra pozitif duygulara da yer verildi. Bunlar genellikle Doğu kültürlerinde duymaya alışık olduğumuz pozitif deneyimlerdir ve klasik mutluluk tanımından biraz farklıdır. Bu anlamda insanların aşağıda verilen deneyimleri ölçüldü:

• Hayatınızın dengede olması
• Hayatınla barışık hissetmek
• Günün büyük bir bölümünde sakinlik yaşamak
• Sakin bir hayatı heyecanlı bir hayata tercih etmek
• Başkalarını veya kendini önemsemeye odaklanmak

Sakin bir hayat mı yoksa heyecan verici bir hayat mı?

Denge, barış ve sakinlik deneyimleri, aynı zamanda en yüksek memnuniyet seviyelerini yaşayan Batı ülkelerinde daha yaygın olarak görüldü. Öte yandan Doğu Asya'dakiler de dahil olmak üzere daha fakir ülkelerde daha az yaygın olduğu gözlemlendi. Hemen hemen bütün ülkelerde yaşayan insanların çoğu daha sakin bir hayatı heyecan verici bir hayata tercih ediyor. Ancak bu tercih Doğu ülkelerinde diğer bölgelere göre daha fazla. Bununla birlikte fiili sakinliğin düşük olduğu Afrika'da olmak üzere, yoksul ülkelerde de oldukça yüksek. Hem denge hem de barış, dünyanın tüm bölgelerinde tatmin edici bir yaşama güçlü bir şekilde katkıda bulunuyor.

HABERNEDİYOR.COM | TAYFUR BAL - ÖZEL HABER