Bakan Ersoy'dan iddialara cevap: "4 Kürt sanatçıyı davet ettik, kabul edemediler"

Türkiye'de tarihi bir kararla Alevi vatandaşlara yönelik kapsamlı uygulamalar uygulamaya alınıyor. 

Bu çerçevede hazırlanan cemevlerine ilişkin düzenlemeleri de kapsayan söz konusu torba kanun, Meclis’te kabul edildi.

Kanunla beraber, cemevlerinin aydınlatma giderleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından karşılanacak.

Bakan Ersoy: “Hiçbir cemevi bize bağlanmadı”

Aynı zamanda bir diğer adım ise Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’nın kurulması oldu.

Alevilere ilişkin yapılan bu çalışmalar, bazı kesimlerce tartışma konusu oldu.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Bakanlığının 2023 yılı bütçesi üzerindeki görüşmelerde diğer parti milletvekillerinin soru ve eleştirilerini cevaplayan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, cemevleri meselesine değindi.

Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının, bir destek kurumu olduğuna dikkat çeken Ersoy, "Cemevleri, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlanmadı. Yeni kurulan kurumumuz cemevlerinin eksiklerini ve ihtiyaçlarını karşılamak için kurulmuş bir kurum. Hiçbir cemevi bize bağlanmadı." sözlerini kullandı.

"Cemevi bize başvurursa ihtiyaçlarını karşılamak için destek veririz"

Meclis'ten geçen kanuni düzenlemeyle birlikte cemevlerinin aydınlatma, bakım, su, onarım, imar problemi gibi ihtiyaçlarının karşılanacağını söyleyen Ersoy, sözlerini şu şekilde tamamladı:

"Bu kuruma bir başvuru yoksa yani bir ihtiyaç, eksik talebinde bulunulmamışsa cemevleriyle bir bağlantı kurulmuyor. Cemevi bize başvurursa, 'Benim bu ihtiyaçlarımı karşılayın' diye gelirse biz destek oluyoruz. Sonuçta vatandaşın taleplerini, ihtiyaçlarını karşılamak devletin görevi. Bununla ilgili devlet ciddi bir adım attı. Bu ihtiyaçları karşılama görevini de bakanlığımıza verdi. Biz de bunları adım adım gerçekleştireceğiz, Alevilik-Bektaşilik üzerine yüksek lisans ve doktorasını yapmış arkadaşlar görevlendirilecek. Devlette ilk kez bir Alevi-Bektaşi cemevi kariyer uzmanlığıyla ilgili bir bölüm açılmış oldu."

"Yıl sonunda Telif Hakları Yasası çalışmalarının tamamlanması öngörülüyor"

Özel kopyalama harçlarına yönelik bir soruyu da yanıtlayan Ersoy, gelirin kanun ve yönetmeliklerle belirtilen usul ve esaslara göre kültürel projelere, meslek birliklerine, yatırımlara harcandığını ve denetimlerinin Sayıştay tarafından yapıldığını kaydetti.

Ersoy, yıl sonunda Telif Hakları Yasası çalışmalarının tamamlanmasının öngörüldüğünü, meslek birliklerinin uzlaşamamasından ortaya çıkan problemler olduğunu belirterek, "En sonunda gerçekten onlara gelirlerini artıracak bir formül tavsiye ettim. Bu formülde uzlaşmaya varmak üzereler. Kanun değişikliğine ihtiyaç kalmadan o işi de çözeceğimize emin olabilirsiniz." şeklinde konuştu.

Turizm rakamlarını açıkladı

Turizm verilerinde, günübirlikçilere yönelik sayıların da olduğu yönündeki eleştiriler üzerine Ersoy, bu rakamların genel oran içinde yüzde 1'i geçmeyeceğini söyledi.

Ersoy, bazı milletvekillerinin, "rakip ülkelerle kıyaslandığında turizmde çok iyi bir performans gösterilmediği" konusundaki eleştirilerin gerçeği yansıtmadığını aktardı.

Pandemiyi hükümet olarak çok iyi yönettikleri için 2021'de diğer ülkelere oranla çok hızlı bir çıkış yakaladıklarına vurgu yapan Ersoy, şunları söyledi:

"2021'de 2020'ye oranla diğerlerinin çok üstünde çıkış yaptığınız için 2022'de çıkışımız onlar gibi olmamış olabilir. Hakiki anlamda doğruyu görmek istiyorsanız 2019 ile 2022'yi karşılaştırmak lazım. İlk 7 aylık veriler mukayesesini size vereceğim. 2019-2022 karşılaştırması kişi olarak İtalya eksi 29, İspanya eksi 18, Yunanistan eksi 12, Türkiye eksi 7 fakat sene sonunda eksi 2 kapatacak. Arada ciddi bir fark var. Gelirlere baktığımızda ise Türkiye artı 14, İtalya eksi 13, İspanya eksi 6, Yunanistan eksi 4… Türkiye inşallah yıl sonu artı 20 ve üstünde kapatacak." 

Ersoy, turizmciler için kişi başı gelirin önemli bir kalem olduğuna dikkat çekerek, "Bu da 2019'da 73 dolarmış, 2021 yılında 81 dolara, bu yıl da 90 dolara çıkmış. Burada ciddi bir artış var." sözlerini kullandı.

"Gayet adil bir sistemimiz var"

Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın (TGA) şeffaf olmadığına ilişkin eleştirilere cevap veren Ersoy, TGA yönetim kurulunun ağırlıklı bir şekilde sektör temsilcilerinden oluştuğunu, hangi sektör paydaşının ne kadar koltuk alacağının TGA'ya yaptığı katkı payı oranınca belirlendiğini hatırlattı.

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, "Oldukça adil bir sistemimiz var. 18 koltuğun yalnızca ikisi devletin. Buna karşılık katkı payı anlamında bakanlık olarak kaynak aktarıyoruz. Parayı ödeyenlerin seçtiği temsilcilerin paranın nereye harcanacağına karar vermesi gibi bütçelere biz karar vermiyoruz. Toplanan paranın nasıl ve nereye harcanacağına yönetim kurulu karar veriyor." sözlerini kullandı.

Kültür ve turizmin bütçesinin eşit dağıtılmadığına yönelik eleştirilere değinen Ersoy, kültüre pozitif ayrımcılık yaptıklarını, turizmden gelen döner sermaye gelirlerini özellikle, yoğun şekilde sanata, kültürel yatırımlara ayırdıklarını aktardı.

"Benim firmamın, yatırım için ülkemi tercih etmesinin neresi kötü"

Kendine ait bir şirketin devletten teşvik aldığı iddiasını cevaplayan Ersoy, teşviklerin son 40 yıldır verildiğini ve yalnızca Türkiye'de değil, turizm geliri yüksek devletlerde de uygulanan ve oralardan kopyalanan bir sistem olduğunu aktardı.

Bu teşviklerin, taahhütlerin gerçekleştirildiği miktarda ve gerçekleştirdikten sonra kullanıldığını belirten Ersoy, şunları söyledi:

"Yani bu belgeyi size veriyor fakat taahhütlerinizi gerçekleştirdiğini kanıtladıktan sonra yapıyor. Böyle kullanıldığı için özellikle şirketlerin yüksek oranda kullanması teşvik ediliyor. Yani devletler bakanlık bunu teşvik ediyor. Zaten 'Ne olur daha yükseğini al' diye size geliyor. Yani yurt dışında yatırım yapılması yerine Türkiye yatırım yapılsın diye verilen teşvikler. Üstelik belgeyi almak için de bakan olmanıza ihtiyaç yok. Siz, bu salonda bulunan herhangi bir yatırımcı veya herhangi birinin, 'turizm yatırımı yapıyorum' demesi ve taahhütte bulunması bu konuda yeterli. Hiç kimsenin hakkını da gasp etmiş değiliz. Şimdi öyle bir şey oluyor ki benim şirketimin, yatırım için ülkemi tercih etmesinin neresi kötü?"

İhracatçı Meclisinin rakamlarına göre, ilgili şirketin son 10 senede konaklama sektöründe en çok döviz getiren şirket olduğunu söyleyen Ersoy, "Ben yapmıyorum. Benim şirketim alıyor. Ben içlerinde yokum zaten. Şirket, 20 yıldır kendi hayatına nasıl devam ediyorsa devam ediyor. Firma da doğrusunu yapıyor. Ülkesine de hizmet ediyor." sözlerini kullandı.

Üzerinde otel yapılmış tahsise sahip bir şirketin hisselerinin, kendi firması tarafından satın alınmasına ilişkin soruya ise Ersoy, "Burada asli işlem yerin tahsisi ise 2000’de yapılmış. Otel 2010 yılında hizmete girmiş, şirketlerin hisseleri de 2020 yılında olmuş. Burada bakan olarak benim kullandığım bir takdir bulunmuyor. Bir şirket gidiyor başka bir şirketin hisselerini satın alıyor. Tamamen ticari bir olay. Bunu sanki şaibeli bir işlemmiş gibi eleştirmenin mantığını anlamıyorum." yanıtını verdi.

Çeşme Turizm Projesi

Çeşme Turizm Projesiyle ilgili eleştiriler hakkında konuşan Ersoy, bunun kolay hazırlanmış bir proje olmadığını, proje ve plan plan kararlarına altlık teşkil etmek üzere 14 üniversiteden, 40 akademisyenin desteğiyle rapor hazırlandığını anlattı.

Siyaseten projeye karşı çıkılmasına üzüldüğünü söyleyen Ersoy, "Projeyi hazırlarken siyasi bir yaklaşımda bulunmadım. Bana ne Cumhurbaşkanımızdan ne de partimden siyasi hiçbir telkinde de bulunulmadı. Tamamen iyi niyetle bir proje açıklandı." şeklinde konuştu. Bakan Ersoy, aralık ayı sonunda proje askıya çıktığında, korunması gereken bölgelerin korunduğunun görüleceğini aktardı.

"Her yıl 5'er şehir artıracağız"

Bazı sanatçıların Türkiye Kültür Yolu Festivalleri'ne çıkarılmadığı yönündeki eleştirileri yanıtlayan Ersoy, "Adlarını vermeyeceğim çok önemli 4 Kürt sanatçıyı, biz o festivallere davet ettik. Ama kabul edemediler. Büyük ihtimalle mahalle baskısına maruz kaldılar." sözlerini kullandı. 

Ersoy, Türkiye Kültür Yolu Festivalleri'ni uygulamaya alarak, kültür ve sanatı, turizmin tanıtımı için de kullandıklarına vurgu yaparak, "Kendi kendine çalışan güzel bir ekosistem kurduk. Oldukça da iyi çalışıyor. Talep de iyi. Her sene 5'er şehir artıracağız." sözlerini kullandı. Dara Antik Kenti'nin imara açılacağı yönündeki iddialara da değinen Ersoy, "Dara Antik Kenti 1’inci derecede sit alanı. İddia ettiğiniz parsel sit alanlarımızın dışındaki bir alan." cevabını verdi.

"Büyük bir atılım yapıldı "

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, 43 kilisenin restorasyonunun sona erdiğini, 7 kilisede restorasyonun devam ettiğini, 2 kilisenin projelerinin bittiğini, 3 kilisede proje çalışmalarının sürdüğünü söyledi.

Müzisyenlere destek olunmadığı ile ilgili eleştiriler hakkında da konuşan Bakan Ersoy, salgın döneminde desteklenen 40 bin müzisyenden yarısını Romanların oluşturduğunu söyledi. Ersoy, kültür, sanat ve medeniyet inşasında 4,5 yılda büyük atılımlar yaptıklarını söyleyerek, "Hemen hemen bütün alanlarda bütün zamanların sıçramalarını başardık. Etkinliklerimiz, sahne gösterilerimiz, sanata dair üretimlerimizde, pandemi krizine rağmen büyük bir atılım sergilendi. Bu yalnızca derin bir kültürel birikim, heyecanla, arzu ve aşkla engin bir vizyon ve yoğun çalışmayla olabilir." şeklinde konuştu.

"Bakanlığın İstanbul makamının AKM'de olmasında yarar var"

İstanbul'daki Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) bakan odası bulunmasına tepki gösterildiğini hatırlatan Bakan Ersoy, kendisine burada özel olarak ayrılmış bir katın bulunmadığını aktardı. Ersoy, "Bakanlığın İstanbul makamının orada olmasında yarar var, zarar yok. Çünkü çok büyük bir kompleks orası. İstanbul'daki sanat birimlerimiz ağırlıklı bir şekilde orada. Onların doğru yönetilip, o merkezin doğru işletilmesi lazım." değerlendirmesini yaptı.

Görüşmelerden sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı, bağlı kuruluşlarının 2023 yılı bütçesi kabul edildi.