Son bir haftada 6 çocuğu öldürdü: Strep A nedir, Türkiye'de görüldü mü, belirtileri neler?

Birleşik Krallık Sağlık Güvenlik Ajansı (UKHSA), son bir haftada İngiltere'de ve Galler’de, Strep A teşhisi konulmasının ardından bakterinin sebep olduğu invasif GAS hastalığı sebebiyle 10 yaşın altındaki 6 çocuğun öldüğünü açıkladı. Henüz Türkiye'de rastlanılmayan hastalık, küresel anlamda tedirginliğe neden oldu. 

Vakalarda 5 kat artış yaşandı

A Grubu strep bakterileri, ufak hastalıklardan ölümcül hastalıklara kadar birçok enfeksiyona sebep olabiliyor. Ancak, bakteri sebebiyle şimdiye kadar ölümcül hastalıklar nadir görülmüştü. 

UKHSA verilerine göre, İngiltere'de bu yıl 1-4 yaş arası 100 bin çocuk başına 2,3 Strep A vakası ortaya çıktı. Bu oran salgın öncesi dönemde (2017-2019) ortalama 0,5 olarak kayıtlara geçti. Bununla beraber kuruluş, son birkaç haftada çocuklarda alt solunum yolu Strep A enfeksiyonlarında ciddi hastalığa sebep olan artışa ilişkin raporlardan sonra soruşturmaların devam ettiğini bildirdi.

UKHSA, yeni bir Strep A varyantının dolaşımda olduğuna ilişkin bir kanıt bulunmadığını ve artışın büyük ihtimalle dolaşımdaki yüksek miktarda bakteri ve sosyalleşme ile ilişkili olduğunu söyledi. 

Strep A nedir?

Strep A veya Grup A streptokok (GAS) ciltte ve boğazda bulunan bir bakteri türüdür ve çoğu insanda bir belirtiye sebep olmaz. Bununla beraber burun, boğaz ve akciğerlerde farklı hastalıklara sebep olabilir. 

Strep A semptomları arasında yutkunma esnasında ağrı, beyaz benekli şişmiş bademcikler, ateş, şişmiş boyun bezleri, deri döküntüsü ve yüksek ateş yer alıyor.

Ayrıca Strep A, aşağıdakilerden herhangi birine sebep olabilir:

-Farenjit

-Bademcik iltihabı

-Kızıl

-Selülit

-İmpetigo ya da erizipel gibi cilt enfeksiyonları

-Zatürre

Çoğu boğaz enfeksiyonu, tedavi olmaksızın kendiliğinden iyileşir. Cilt enfeksiyonları antibiyotik gerektirebilir. Bununla beraber Strep A, zaman zaman invazif GAS (iGAS) olarak adlandırılan çok ciddi enfeksiyonlara da sebep olabilir.

Invasif gas hastalığı nedir?

İnvaziv GAS hastalığı, bakterinin, vücudun doğal savunmasını geçip kan, derin kas veya akciğerler gibi vücudun bulunmadığı bölgelerine girdiğinde ortaya çıkıyor.

İnvaziv GAS hastalığının en şiddetli şekilleri Streptokokal Toksik Şok Sendromu ( belirtileri arasında düşük tansiyon, yüksek ateş, kızıl, böbrek veya karaciğer hasarı ve ishal ve kusma bulunur) ve Nekrotizan Fasiit ya da "et yiyen hastalık" tır. Nekrotizan Fasiit hastalığı dokuların tahrip olmasına sebep olan ve ameliyat gerektiren bir enfeksiyondur. Bu hastalıkların ikisi de nadir olarak ortaya çıkar, fakat Toksik Şok Sendromu yüksek ölüm oranına sahiptir. Tedaviler farklı antibiyotik türlerini içerir ve semptomların ne derece şiddetli olduğuna bağlı kan nakli yapılabilir.

iGAS’ın belirtileri neler?

İnvaziv GAS'ın semptomları ve erken belirtileri şunlardır:

-Şiddetli kas ağrıları

-Yüksek ateş

-Yara yerinde kızarıklık

-Vücudun bir bölgesinde ağrı

-kusma veya ishal

Strep A nasıl yayılır?

UKHSA’da sağlık danışmanı olarak görev alan Dr. Yimmy Chow, konuya yönelik yaptığı açıklamada, "A Grubu streptokok enfeksiyonları hafif hastalıkla sonuçlanır. Bunlar boğaz ağrısı, küçük cilt enfeksiyonları ve ateşi içerir ve tam bir antibiyotik kürü ile tedavi edilebilir. Nadir durumlarda ciddi bir hastalık yaşanabilir. Yüksek ateşi, açıklanamayan kusma, ishal ve şiddetli kas ağrıları görüldüğünde hemen tıbbi yardım alınmalıdır" sözlerini kullandı. 

Dr. Chow, öte yandan Strep A’nın öksürme, ciltten cilde temas ve hapşırma yoluyla yayılabileceğini belirterek, “65 yaşın üstü kişiler, HIV'li olanlar, steroid ilaçları kullananlar ya da diyabet, kanser ya da kalp hastalığından muzdarip olanların, Strep A’ya yakalanma riski en yüksektir” sözleriyle en yoğun risk altındaki grubu açıkladı.

"Hızlı hareket etmemiz lazım”

London College Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Salgını Eğitim Programı’ndan Oksana Pysik ise Strep A'nın gribe benzer bir biçimde ortaya çıkabileceğini açıkladı.

Pysik, grip ile Strep A’yı ayırt etmenin kritik yollarından birinin “çilek dil” ismi verilen ve dil üzerinde çıkan beyaz benekler olduğunu aktardı. Pysik, Strep’nın yayılma şekli sebebiyle, genellikle okul ortamlarında ve bakım evlerinde daha yaygın olduğunu ve semptomların çıkışını önlemek için "mümkün olduğunca çabuk" antibiyotik almanın önemli olduğunu aktardı.

Pysik, “Ebeveynler çok fazla endişelenmemeli… Yalnızca hızlı hareket etmemiz gerekiyor" dedi.