Obeziteden tütün kullanımına kansere neden olan 8 etken

Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Veysel Haksöyler kanser oluşumuna neden olan temel parametreler hakkında bilgi verdi. Temel nedenin genetik yapı olarak da bilinen DNA olduğunu söyleyen Haksöyler bunun dışında bu yapının sonradan ortaya çıkan etkenlerle bozulması olabileceğini de vurguladı. Haksöyler açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

Ailenizde kanserli bireylerin olması halinde kansere yakalanma olasılığınız daha da artar. Ancak bunun dışında yaşamınız süresince maruz kaldığınız radyasyon, toksik maddeler ve bazı virüsler kanserin yaşanmasına neden olabilir.

Haksöyler kansere yol açan parametreleri maddeler halinde özetledi.

Yaş

Son yıllarda ortalama yaşama sürelerinin oldukça artması ve yaşlanan nüfusun da çoğalmasıyla birlikte 3 kişiden 1’inde kanser vakası görülüyor. Vücudumuzda yer alan hücreler yaşlanma süreci ile beraber kansere karşı daha duyarlı hale gelirler. Zamanla birlikte kanserojen etkenler DNA’ya hasar verir ve bu hasarlar onarılamaz duruma gelirler. Bununla birlikte bağışıklık sisteminde de zayıflamalar görülür. Bunun bir sonucu olarak hücrelerde anormal çoğalmalar yaşanabilir.

Çevresel faktörler

Çevresel faktörler bize kendi isteğimizle ya da isteğimiz dışında etki edebilir. Örneğin kendi isteğimizle içtiğimiz sigara içebiliriz ve kendi isteğimiz dışında kirli hava soluyarak vücudumuza zarar verebiliriz. Gerçekleştirilen araştırmalar arsenik, aflatoksin, berilyum, benzen, kömür katranı, kadmiyum, formaldehit, kömür dumanı, krom, radon, nikel, sülfürik asit, pasif sigara dumanı ve uranyum gibi maddelerin kansere bağlı ölümlerin yüzde 4’ünden sorumlu olduğunu gösteriyor. Kanser oluşumu için radyasyon da oldukça önemli bir faktördür. Tedavi ve görüntülemede kullanılan iyonizan radyasyon karsinojeniktir.

Tütün kullanımı

Sigara tüketimi kanser nedeni olarak tek başına yeterlidir. İnsanlarda görülen kanserlerin 3’te 1’inden sigara sorumludur. Tütün ve dumanın içinde yer alan 250’den fazla zararlı karsinojen ve kimyasal kanserin en büyük nedenlerinden biridir. Sigaranın dışında puro ve pipo kullanımı ve tütünün çiğnenmesi de kanser riskini artırıcı bir tol oynar.

Kronik iltihap

Virüsler genel olarak hücrelerde çoğalmayı ve büyümeyi sağlayan yolların aktifleştirilmesinde rol oynarken öte yandan tümör gelişimini engelleyen ürünlerin de baskılanmasına neden olur. Kanser gelişimini bu şekilde etkileyen ajanlara Helikobakter pylori ve Hepatit B ve C örnek olarak gösterilebilir. Bunların içinde özellikle Hepatit B virüsü sigaradan sonra kansere en çok neden olan faktörler arasında yer almaktadır. Bunun dışında HPV virüsü de cinsel yollarla bulaşarak penis kanseri, rahim ağzı kanseri ve gırtlak kanserine neden olabilir.

Hatalı beslenme

Kanserlerin yaklaşık olarak 3’te 1’inden beslenme şekilleri sorumludur. Yetersiz düzeyde taze meyve ve sebze tüketimi, yağ ve yağlı ürünlerin gerektiğinden fazla tüketilmesi, nitrar eklenmiş besinlerin tüketimi, posa alımının yeterli düzeyde olmaması, ateşe oldukça yakın mesafede pişirilen etler, tütsülenmiş ve tuzlanmış besinlerin fazla tüketilmesi ve genetiği değiştirilmiş besinlerin tüketilmesi kanser riskini etkilemektedir.

Obezite

Kalori alımının gerektiğinden fazla olması kansere yol açmaktadır. Obezite erkeklerde kalın bağırsak, kolon, yemek borusu kanseri, böbrek kanseri, pankreas kanseri gibi birçok rahatsızlığın gelişmesinde rol oynamaktadır. Obezite kadınlarda ise pankreas, böbrek, rahim, bağırsak, mesane, yemek borusu ve meme kanserine yol açmaktadır. Öte yandan bebeklik ve çocukluk döneminde görülen obetize problemleri de ileri yaşlarda kanser riskini artırmaktadır.

Zayıf bağışıklık sistemi

Vücudumuzda sürekli olarak atipik kanser hücreleri meydana gelmektedir. Ancak bu durum bizim kanser hastası olduğumuz anlamına gelmez. Bağışıklık sistemimiz bu yeni oluşan kanser hücreleri ile mücadele ederek hastalık gelişmeden önce bunları yok eder. Ancak bağışıklık sistemimizin zayıflaması sonucunda vücudumuz kansere karşı daha dayanıksız hale gelir.

Hormonlar

Hormonların özellikle meme kanseri olmak üzere bağırsak, endometrium ve over kanserleri üzerinde olumlu ya da olumsuz anlamda etkileri olduğuna dair birçok çalışma mevcuttur.