Restorasyon yapılan camideki “kalem” süslemeler, görenleri mest etti

İzmir merkez ve tüm ilçelerinde bulunan 535 taşınmazın kültür varlığını mülkiyetinde bulunduran İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü, yapıları aciliyet durumuna göre ayırmış durumda. 270’i cami olan 535 taşınmaz eserin bir kısmı, “1’inci derece anıtsal nitelik” olarak kayıtlara geçti. Bu kategoride yer alan camilerin restorasyon çalışmaları, tüm hızıyla devam ediyor. 270 cami arasında bulunan en eski camilerden olan Hatuniye Camii, restorasyon çalışması yürütülen eserlerden biri olarak yer alıyor. İzmir’in Basmane semtinde bulunan caminin restorasyonu hakkında bilgi veren İzmir Vakıflar Bölge Müdür Yardımcısı Burak Kaynak, şunları aktarıyor: “Hatuniye Camiinin restorasyonunu 2021 senesinde başlattık. Aylardır süren uygulamada pek çok farklı faktörlerle karşılaştık. Normalde işlemleri bu ay içerisinde tamamlayacaktık ancak caminin güçlendirmesinin, temelinin oldukça zayıf olduğu belirlendi. Bu sebeple güçlendirme çalışmalarına giriştik.”



Cami, 1625’ten bu yana ayakta duruyor

“Hatuniye Camiinin sıva raspalarını ve badanasını yaptığımızda birtakım kalem işi süslemeler gün yüzüne çıktı. Bunları incelediğimizde 1700’lü senelerden kaldığını öğrendik. Kalem işi süslemeler için ayrıca bir projelendirme çalışması yapılacak. Bununla birlikte caminin kubbesini de tamamen yeniledik. Nitelikli eserlerimizden biri olan camimizde restorasyon anlamında pek çok müdahale gerçekleştirildi. Camii, 1925 senesinde Hacı Hüseyin Ağa tarafından, eşi Tayyibe Hatun için yaptırılmış. Tek kubbeli, kare planlı, 12 gen kasnaklı olan bu camiye tahminlerimize göre 100 sene kadar sonra eklenti yapılmış. Fakat sonrasında yapılan tarafı caminin temeline büyük yük bindirmiş. Bu sebeple restorasyon çalışmalarımız sırasında temelinin zayıf kaldığını fark ettik. Çalışmalarımızda minarenin de hayli zayıflamış olduğunu gördük. Çelik güçlendirmeleri yaptık. Kalem işlerini de tamamladıktan sonra badana, boya ve diğer gerekli bakımları gerçekleştireceğiz. Eseri bu sene sonu itibarıyla ibadete açacağız.”



Restorasyon, yapının özgünlüğüne uygun

“Camilerimizi özlerine ve özgünlüğüne uygun olarak restore ediyoruz. Bu nitelikli eserler daima kullanılan eserler. İbadet mekanları olduğu için de tadilatları biter bitmez vakit kaybetmeden halka açıyoruz. Hatuniye Camii yaklaşık 150 kişi kapasiteli oldukça eski bir cami. Esaslı bir onarımla önce cami içini tamamlıyoruz. Ardından tuvalet, şadırvan bölümleri ve peyzaj düzenlemeleri yapılıyor. Öte yandan İzmir’de pek çok tarihi cami bulunuyor. Şu anda restorasyon faaliyetleri devam eden 5 camimiz var. Bu eserlerden biri Konak ilçesinde, diğerleri de farklı ilçelerde. 2020 senesinde İzmir’de gerçekleşen depremde ne yazık ki pek çok camimiz de hasar aldı. Bizim önceliğimiz hasar alan camileri onarmak. Kullanılamayacak durumda olanları tamir edip restore ediyoruz. Projeleri olmayan camilerin de önce projeleri çizdiriyoruz. Şu anda 9 caminin projesi çiziliyor. Bu çizimlerin tamamlanmasının ardından da onların restorasyonları başlatılacak.”



“Depremden sonra 2 caminin restorasyonu yapıldı”

“Depremden sonra 2 camimizin restorasyon çalışmalarını hemen başlattık ve 2021 sonu itibarıyla çalışmaları tamamlayarak o camileri vatandaşların kullanımına açtık. Şu anda esaslı onarımda olan 5 cami var. İzmir’in tarihi, oldukça fazla eserle donatılmıştır. Şehrimize gelen turistlerin de halkımızın da bu tarihe karşı hassasiyetleri büyüktür. Öte yandan restorasyon çalışmaları da tarafımızdan aynı hassasiyetle sağlanmaktadır. Uygulama sırasında çıkan bazı yeni bulgular sebebiyle süreç zaman zaman uzayabilmektedir. Ne yazık ki restorasyon süreci hızlı ilerleyen bir süreç değil. Önce projelerin Koruma Kurulu’nda onaylanması gerekiyor ardından çalışmalara başlanıyor. Fakat planlanan süre çoğu zaman uzuyor. Halkımızın da bu konuda daha anlayışlı olmasını talep ediyoruz.”