Seçim barajı artık yüzde 10 değil! Resmi Gazete’de yayımlandı

“Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” başlığı ile Resmi Gazete’de yer alan değişiklik ile birlikte artık siyasiler partilerin ve bağımsız adayların mecliste sandalye hak etme sınırı yüzde 7’ye düşmüş oldu. 

Hangi parti, kaç milletvekili çıkaracak?

İttifaklar halinde seçimlere girilmesi ve alınan oyun toplamının yüzde 7 olarak belirlenen yüzdelik sınırı geçmesi halinde, hangi partinin kaç milletvekili çıkaracağının hesaplanışı da değişiklik metninde yer aldı. Buna göre ittifak bünyesinde bulunan bir partinin, seçim bölgesinde kaç oy aldığı baz alınacak. Bu sayıya göre de milletvekili sayısı belirlenmiş olacak. 

İttifaklarda milletvekili sayısı nasıl belirlenecek?

İttifak içinde yer alan siyasi partilerin hepsinin seçimler sonucunda belirlenecek olan milletvekili sayısı, seçime girdiği bölgede ittifak içinde ne kadar oy elde ettiği tespit edilerek, genel D’Hondt uygulaması ile belirlenmiş olacak. 

Partiler, seçime girebilmek için ilçe il ve büyük kongrelerini peş peşe 2 kez yapmak zorunda 

Seçime katılabilmek için gerekli şartları yerine getiren bir parti, ilgili tüzük içinde açıklanan müddet içinde ilçe, il ve büyük kongrelerini peş peşe ve 2 kez yapmak zorunda. Bu kriteri yerine getirmemiş olan bir parti seçime katılma hakkını kaybedecek. Salt olarak mecliste grup kurmuş olmak, gerçekleştirilecek olan seçimlerde yer alabilmenin yeterli kriteri olarak değerlendirilmeyecek. 

Görme engelli seçmenler için yeni imkânlar sağlanacak

Öte yandan görme engelli vatandaşlar da için de yeni bilgiler paylaşıldı. Bu çerçevede görme engelli vatandaşların, oyun gizliliğine uygun olarak seçimlerini yapabilmelerine olanak sağlanacak. Bu amaç doğrultunda Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından oy pusulalarına uygun ve belirgin yeni şablonlar eklenecek. 

İl seçim kurulları kaç kişiden oluşacak?

Yürürlüğe giren kanun değişikliğinde seçim kurulunun nasıl belirleneceği de kamuoyu ile paylaşıldı. Buna göre il seçim kurullarının bir başkanı, iki tane de asıl üyesi bulunacak. Bu heyet bünyesinde 2 kişiden oluşan yedek üyeler de yer alıyor. 

2 senede bir belirlenecek

5 kişiden oluşan bu heyet, kent merkezinde mesleğini yürütmekte olan, en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş ve herhangi bir disiplin cezası bulunmayan hâkimler arasından, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme yöntemi ile belirlenmiş olacak. Bu heyet 2 senede bir olacak şekilde ocak ayının son haftasında belirlenecek. 



Kıdem belirleme sürecinde hangi kriterler ele alınacak?

Ad çekme esasında yer alacak olan bir hâkimin yer almaması halinde ise başkan ile diğer kurul üyelerinin belirlenmesi, en kıdemli hâkimden başlayarak tespit edilmiş olacak. Belirlenen kurul, 2 sene boyunca hizmet verecek. Kıdem sahibi kişilerin belirlenmesi sürecinde, hakkında herhangi bir disiplin cezası bulunanlar, diğer adaylardan daha az kıdemli olarak değerlendirmeye tabi tutulacak. Oluşturulacak olan kurulda başkanlık makamının boş kalması durumunda ise, 5 kişilik heyet içinde yer alan en kıdemli hâkim, başkanlığı devralacak. 

İlçelerde de benzer esaslar bulunuyor

İlçelerde de benzer kriterler ön plana çıkıyor. Bu kapsamda da ilçede mesleğini sürdürmek önemli bir esas olarak ön plana çıkarken, adayların hakkında herhangi bir disiplin cezası bulunmamış olması ve en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hâkimler arasında yer alması gerekiyor. Merkez ilçelerdeyse aynı kriterlere sahip olan hâkimler içinden adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme suretiyle belirlenen hâkim, başkanlık görevini üstlenmiş olacak. İlçelerde de illerde olduğu gibi ad çekmede bir hâkimin yer almaması halinde en kıdemli hakim, başkan olmaya hak kazanacak.

Yeni güncellemeler hayata geçiyor

Sandık kurulu bünyesinde bulunan üyeler ile ilgili de önemli bilgiler paylaşıldı. Bu kapsamda kurula üye bildirmeye müsait olan bir siyasi parti, herhangi bir onayı olmadan diğer bir partiye mensup üyeyi kurul üyesi olarak talep edemeyecek. Mahalli idareler genel seçimlerinde ise yerleşim yeri esas alınarak planlanan seçimin başlangıç tarihi baz alınarak 90 gün önceki seçim kütüğü üzerinden ilgili güncellemeler gerçekleştirilecek.  

Yürürlüğe giren yasa ile birlikte Seçim Kanunu'nda yer alan "başbakan" tanımlaması da kanundan çıkarılmış oldu.