Emeğin bayramı kutlanıyor
İşçilerin, çalışma saatinin düşürülmesi için verdiği mücadele sonucu doğan 1 Mayıs, 100 yılı aşkındır dünyanın dört bir yanında bayram olarak kutlanıyor.
ABD'de işçilerin çalışma saatinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için 1884'te başlayan mücadelesi, 2 yıl sonra kitle grevleriyle yayılarak dünyada ses getirdi.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı’nın 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı olarak ilan edilmesine karar verildi.
ABD'li sendikacıların teklifiyle bu gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. Böylece 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında Emek Bayramı, İşçi Bayramı ve 1 Mayıs Bayramı gibi isimlerle kutlanır oldu.
Türkiye’de 1 Mayıs’ın tarihi serüveni
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez Selanik'teki tütün, liman ve pamuk işçileri tarafından 1911 yılında kutlandı. İstanbul'daki ilk 1 Mayıs kutlamasıysa 1912 yılında oldu.
Osmanlı Devleti’nden sonra yeni Türkiye’nin temellerinin atıldığı dönemde 1922'de Sovyetler Birliği'yle dostluk ilişkisi içinde 1 Mayıs Ankara'da İşçi Bayramı adı altında kutlandı. Kutlamanın resmiyet kazanmasıysa ilk kez 1 Mayıs 1923'te oldu.
Kanlı 1 Mayıs ve darbecilerin bayram düşmanlığı
Türkiye’de 1 Mayıs bazı acı olayların da yıl dönümüdür.
1977'de Taksim Meydanı'ndaki1 Mayıs mitinginde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşma yaptığı esnada kalabalığa açılan şüpheli ateşle 37 kişi yaşamını yitirirken yüzlerce kişi yaralandı.
Bu olayı gerekçe gösteren 12 Eylül cuntası, 1 Mayıs’ı bayram olmaktan çıkararak kutlamaları yasakladı.
Darbecilerin resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edildi.
Coşkulu kutlamalara salgın engeli
İşçiler, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da salgın nedeniyle 1 Mayıs'ı alanlarda toplu olarak kutlayamayacak.
Sendikaların kutlama programı
Türk-İş, 1 Mayıs Bildirisi’ni il temsilciliklerinde basın toplantısıyla açıkladı. "Yaşasın 1 Mayıs" sloganıyla hazırlanan afişler iş yerlerine ve sendika teşkilatlarına asıldı. Sosyal medya üzerinden #heryerdebirlikteyiz etiketi altında sorunlar ve talepler gündeme getirilerek duyuruldu
Hak-İş, 1 Mayıs programını 26 Nisan-1 Mayıs arasında değerlendirdi. Taleplerinin yer aldığı bir bildiri yayımlayarak 81 ildeki temsilcileriyle çevrim içi toplantı yaptı.
Memur-Sen, Hacı Bayram Veli Üniversitesi ile "Çalışma Hayatında Yeni Zihniyet İhtiyacı ve Pratik Uygulama Zemini Olarak Kamu Görevlileri Sendikacılığı" konulu uluslararası bir kongre gerçekleştirdi.
DİSK ve KESK bu yıl da ortak program düzenledi. "Her gün 1 Mayıs, her yer 1 Mayıs" sloganıyla çeşitli etkinlikler düzenleyen iki konfederasyon, 1 Mayıs 1977'deki katliamda hayatını kaybedenler için Kazancı Yokuşu'na karanfil bıraktı.
Türkiye Kamu-Sen ise 81 ilde yaptığı basın açıklamasıyla 1 Mayıs'ı kutlayarak çalışanların sorunlarını ve taleplerini dile getirdi.
100 işçiden 14'ü sendikalı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Ocak 2021 istatistiğine göre, Türkiye'de 14 milyon 371 bin 96 işçiden 2 milyon 69 bin 476'sı sendika üyesiyken, sendikalaşma oranı yüzde 14,40 düzeyinde.
1 milyon 131 bin 749 ile en fazla üyeye sahip konfederasyon olan Türk-İş'i, 711 bin 295 üye ile Hak-İş, 193 bin 866 üye ile DİSK takip ediyor.
En fazla üyeye sahip işçi sendikaları ise şöyle: 238 bin 666 üyeyle Hizmet-İş, 209 bin 529 üyeyle Türk Metal, 185 bin 370 üyeyle Öz Sağlık-İş, 144 bin 68 üyeyle Genel-İş, 107 bin 823 üyeyle Tez Koop-İş ve 104 bin 308 üyeyle Koop-İş olarak biliniyor.
