"Masum ve silahsızlara merhamet gösterilmeli"

İran, 15 Kasım'da petrol fiyatlarna yapılan büyük zamlardan sonra 2 hafta boyunca büyük protestolara sahne oldu; bu protestolarda 100'den fazla şehir ve kentte binlerce genç ve işçi sokaklara dökülerek önce zamları ardından da yönetimi protesto etti. Eylemleri büyük bir şiddetle ve internet karartmasıyla bastırmayı tercih eden İran'da Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, önemli açıklamalarda bulundu.

"Masum ve silahsızlar serbest bırakılmalı"

Cumhurbaşkanı Ruhani, "Masum ve silahsız bir şekilde petrol fiyatlarına zamları protesto eden kişilere merhamet gösterilmeli ve serbest bırakılmalı" diye konuştu. İran'ın dini lideri Ali Hamaney başta olmak üzere birçok üst düzey yetkili, eylemcileri "haydut" olarak adlandırmıştı ve ABD, İsrail ve Suudi Arabistan gibi ülkeler tarafından yönlendirildiklerini iddia etmişti.

Devrim Muhafızları lideri de konuştu

Devrim Muhafızları lideri Selami

İran Devrim Muhafızları lideri Hüseyin Selami, televizyonda yayınlanan bir konuşmasında "düşmanlarının" amacının, İran İslam Cumhuryeti'nin varlığını isyanlarla birlikte tehlikeye atmaya çalıştığını ancak ABD ve İsrail'in İran'la ilgili "siyasi bilgeliğe" sahip olmadığını söyledi.

İran yönetimi, 2 hafta süren ve büyük bir şiddetle bastırılan eylemlerle ilgili herhangi bir ölü sayısı açıklamadı, ancak Uluslararası Af Örgütü eylemlerde toplam 208 kişinin öldüğünü iddia etti. Bu sayı, 1979'da İslami devrimin yapılmasından beri görülen en büyük ölü sayısı. 

İran ABD yaptırımlarıyla mücadele ediyor

Ortak Geniş Aksiyon Planı'nı imzalayan ülke temsilcileri

İran, 2015'te ABD, Çin, Rusya, Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya ile yapılan Ortak Geniş Aksiyon Planı'ndan ABD Başkanı Donald Trump'ın çekilmeye karar vermesi üzerine büyük ABD yaptırımlarıyla boğuşuyor. Başkan Trump, planın eski Başkan Barack Obama döneminde yapılmasından dolayı büyük eksiklikler içerdiğini ve İran'a karşı yeterince sert bir tavır koyulmasının önüne geçtiğini belirterek anlaşmadan 2018 yılında çekilmişti.

Yaptırımların kalkması karşılığında nükleer silahsızlanma

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ABD'nin uyguladığı yaptırımları kaldırması durumunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) bulunan 5 büyük ülke ve Almanya ile yeniden pazarlık yapmaya istekli olduklarını belirtti. BMGK'nın 5 büyük ülkesi ABD, Çin, Birleşik Krallık, Fransa ve Rusya'dan oluşuyor; bu 5 ülke, BMGK'da alınması tasarlanan herhangi bir kararı mutlak suretle veto edebiliyor.

ABD'in tutumu oldukça net

İran, ABD'nin anlaşmadan çekilmesi üzerine anlaşma gerekliliklerini yerine getirmekten adım adım geri çekileceğini açıklamıştı ve eğer Avrupalılar da ABD'nin yaptırım politikasına ayak uydurursa bu adımları hızlandırma tehdidinde bulunmuştu. ABD ise İran'ın nükleer çalışmalarını, balistik füze programlarını ve bölgedeki çatışmalara verdiği desteği kesmemesi durumunda yaptırımları kaldırmayacağını duyurmuştu.