Kahire'de İsrail-Filistin savaşı için Barış Zirvesi: İlk mesajlar geldi

Hamas'ın saldırısının ardından kapsamlı bir askeri operasyona hazırlanan İsrail, Gazze'de katliam yapmaya devam ederken, krizin Orta Doğu'yu daha geniş çaplı bir savaşa sürüklemesi endişesinin artması üzerine Mısır, Kahire Barış Zirvesi düzenledi.

Gazze'de insani yardım tırlarının girişi için Refah sınır kapısını yerel saatle sabah 10.00'da açan Mısır, ev sahipliğini yaptığı zirvede birçok ülkeden dışişleri bakanlarının yanı sıra çok sayıda Arap ve Avrupalı devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getirdi.

Fakat İsrail'in baş müttefiki ABD'den üst düzey bir yetkilinin ve diğer bazı liderlerin katılmayacak olması, zirveden çıkabilecek sonuçlara dair beklentileri azaltıyor.

Ayrıca insanlık suçlarının ardı ardına işlendiği bu 15 günlük süreçte Türkiye ve ABD’nin herhangi bir görüşme yapmaması da büyük dikkat çekiyor.

Zirveden ne çıkması bekleniyor?

15 Ekim'de Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, zirvenin Gazze'deki krizle ilgili son gelişmeleri ve Filistin meselesinin geleceğini ele alacağını belirtildi, ancak bunun ötesinde toplantının amaçları hakkında fazla bilgi verilmedi.

Diğer yandan haber ajanslarına konuşan kaynaklar, ortak bir zirve bildirisi üzerinde tartışmalar yapıldığını, ancak görüş farklılıkları nedeniyle bir sonuç metninin ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığını söyledi.

Fikir ayrılıkları neler?

Arap ülkeleri, İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardıman ve kuşatmasına karşı kızgınlıklarını dile getirirken, ABD ve İngiltere İsrail'e tam desteğini devam ettiriyor.

AB ise Hamas'ın saldırısını kınamanın ötesinde krize yönelik ortak bir yaklaşım belirlemekte oldukça zorlanıyor.

Ayrıca Gazze'ye insani yardım ulaştırmaya çalışan Mısır, milyonlarca Filistinlinin Sina'ya zorla göç ettirilmesine karşı olduğunu ve böyle bir hareketin Mısır yarımadasını İsrail'e karşı saldırılar için bir üsse dönüştüreceğini söylüyor.

Mısır'ın bu tutumu, diğer birçok Arap ülkesinin de korkularını yansıtıyor ve Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesine karşı çıkıyorlar.

Kahire Zirvesi’nden çıkan ilk mesajlar

Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah El Sisi, Kahire zirvesindeki liderleri Gazze'deki insani felaketi sonlandıracak ve barışa giden yolu yeniden canlandıracak bir yol haritası üzerinde anlaşmaya davet etti.

Ürdün Kralı, Filistinlilerin zorla yerinden edilmesinin 'savaş suçu' teşkil ettiğini vurguladı ve "Bu, uluslararası hukukun ve insancıl hukukun açık bir ihlalidir, bu bir savaş suçudur, kuşatılmış ve çaresiz bir halkın toplu olarak cezalandırılmasıdır." dedi.

Abbas: Tek çözüm iki devletli çözümdür

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Kahire zirvesinde İsrail saldırılarının hukuka aykırı olduğunu vurgulayarak, "Hastaneler, okullar bombalanıyor. Sivillerin sığındığı yerler bombalanıyor. Bir uyarıda bulunuyoruz, şöyle bir tehlike var; Bizim sivillerimizin yerinden edilme tehlikesi var. Bunu kabul etmeyiz. İlk günden itibaren bunun durdurulmasını ve insani bir koridorun açılmasını istedik. İsrail hükümeti buna izin vermedi. Masum siviller öldürülüyor. İki taraftaki rehinelerin salınmasını istiyoruz. FKÖ Filistin'in tek meşru temsilcisidir. Ortadaki tek çözüm iki devleti çözümü yerine getirmek. Bağımsız Filistin'i kurup başkenti Kudüs olarak seçmektir. BM kararının yerine getirilmesi çağrısında bulunuyorum." dedi.

Hakan Fidan: Filistinlilerin acılarının devam etmesine asla izin vermeyeceğiz

Zirvede konuşma yapan Hakan Fidan, yaşanan katliama tepki göstererek şu ifadeleri kullandı:

"İsrail'e askeri yardım işgali derinleştiriyor. Filistin'in acısı normalleştiriliyor. İsrail, Gazze'de 2 milyon kişiyi hapiste tutuyor. Bağımsız Filistin devleti kurulmalı. Türkiye onurlu ve adil gelecek için çalışıyor."

“Binlerce sivil ölüyor. Böyle bir cezalandırmanın açıklaması olamaz. Sivillere karşı suçlar inşa edilmektedir. Eğer bu devam edecek olursa coğrafi bir tırmanışla tüm küresel istikrar ve barışı da tehdit edecektir. Filistinlilerin acılarının devam etmesine asla izin vermeyeceğiz. Düşmanlıklar sona ermeli ve koşulsuz insani yardım başlamalı.”

BM Genel Sekreteri Guterres: Gazze'de insani ateşkes uygulanmalı

Sivillere artık saldırılmaması gerektiğini vurgulayan BM Genel Sekreteri Guterres, "Ciddi derecede insani yardımın Gazze'ye iletilmesi gerekiyor. Bu olayların politik taraflarını da düşünmemiz gerekiyor. Okullara, hastanelere, milyonlarca insanın barındığı yerlere saldırılmaması gerekiyor. Amacımız nettir; Gazze'deki çatışmaların durması ve insani yardımların ulaştırılması. Şu anda yoğun bir şekilde ateşkes çağrısında bulunmamız gerekiyor. Önemli bir şekilde işbirliğine ihtiyacımız var. Bu kabusun bir an önce sona ermesi gerekiyor." dedi.

Zirveye kimler katılıyor?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi'nin ev sahipliğindeki zirveye Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Ürdün Kralı Abdullah, Bahreyn Kralı Hamad bin İsa El Halife ve Kuveyt Veliaht Prensi Şeyh Meşal el-Ahmed el-Sabah yer aldı.

AB ülkelerinden ise Almanya, Fransa, İtalya, İspanya ve Kıbrıs Dışişleri bakanları zirvede yer aldı.

İngiltere, Norveç ve Güney Afrika Cumhuriyeti de dışişleri bakanları düzeyinde temsil edildi.

Zirvede Türkiye'yi ise Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil ediyor.

Scholz, Sunak ve Macron katılmıyor

Avrupa ülkelerinden ise Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'ın katılmayacağı kesinleşti.

ABD'yi kimin temsil edeceği, ya da Çin ve Rusya gibi diğer büyük güçlerin katılıp katılmayacağı konusunda da bir açıklama yapılmadı.