Bilim dünyasında bir ilk! Sperm ve yumurta kullanmadan…

Üreme denilen olay ‘iki ebeveyn, bir yumurta, bir sperm, bir embriyo ve bir bebek’ formülüyle basit olarak gözükse bundan çıkan herhangi bir değişken bütün sistemi yıkma gücüne sahip. Bilim dünyasının ise konu üzerine çalışmaları devam ediyor. Geçtiğimiz Cuma yayınlanan bir çalışma neticesinde araştırmacılar, sperm ve yumurta olmaksızın başarılı olarak fare fetüsleri oluşturduklarını açıkladılar. Bilimsel olarak bu bir ilk diyebiliriz.

Kaliforniya'daki Salk Biyolojik Çalışma Enstitüsü ve Teksas Üniversitesi Güneybatı Tıp Merkezi'nin araştırmacıları tarafından yönetilen ekip, her zamanki başlangıç ​​materyallerinin yerine, teorik olarak herhangi bir yetişkin hücreye dönüşebilecek özel kök hücreler kullandı.

Kullanılan hücreler büyüdü ve kendiliğinden bir araya gelerek embriyoya benzer yapılar hâline geldi. Daha sonra ise fare rahmine aktarıldı ve fetüsler gibi büyümeye başladı.

Üremek için cinsel bir yol kullanmaya gerek kalmadığını açıklayabilir

Pluripotent kök hücreleri veya EPS hücrelerinin bazıları, kulak hücrelerinden elde edildi. Bu da cinsel yolla üremenin artık gerekli olmayacağına işaret edebilir ancak kıdemli yazar Jun Wu, bu araştırmanın tam olarak bununla ilgili olmadığını söylüyor. Teksas Üniversitesi Güneybatı Tıp Merkezi'nde yardımcı doçent olan Wu, “Bu araştırmanın bu aşamadaki hedefi kesinlikle cinselliğin sonu değil. İlk hedef, gelişimin erken safhalarını anlamak” ifadelerini kullandı.

Uzun yıllardır üzerinde çalışılıyordu

Bilim insanları, yıllardır sıfırdan embriyolar oluşturmaya çalışıyorlar. 2016'da Çinli araştırmacılar, kök hücrelerden fare spermlerini başarıyla oluşturmuş ve bunları normal yumurtaları döllemek ve sağlıklı bebekler üretmek için kullanmışlardı. Geçtiğimiz yıl, Çin'den bir başka ekip, aynı cinsiyetteki fare çiftlerinden sağlıklı yavrular üretmek için fare sperminin ve yumurta DNA'sının yapısını değiştirmişti.

Yeni çalışmayı farklı kılan şey, sperm veya yumurtalara hiç ihtiyaç duyulmaması . Ekibin kullandığı EPS hücreleri, blastosist denilen ve erken bir embriyo oluşturmak için gereken üç hücre tipine de dönüşme özelliğine sahip. Erken embriyonun gelişmesini istiyorsanız bu hücreler çok önemlidir. Zengin büyüme faktörleri ve diğer besleyici maddelerle desteklenen EPS hücreleri, büyüdü ve embriyolara kendiliğinden tutundu. Fare rahmine nakledildiklerinde bazıları adapte oldu ve normal bir embriyo gibi gelişmeye başladı.

Fetüsler tam olarak mükemmel yapıda değil

Wu, rahim içine doğal embriyolar kadar iyi tutunmadıklarını ve dokularının düzgün şekilde organize edilmediğini belirtti. Geliştirdikleri sürecin doğal embriyo oluşumunun tüm yönlerini özümsemediğinden ve büyüme koşullarının tam olarak doğru olmadığından şüpheleniyor. Tabii ki aynı zamanda sadece yumurta hücrelerinin taşıdığı bazı önemli faktörlerin eksik olması da mümkün olabilir.

Ekip, sadece farelerde değil insanlarla da çalışıyor. Wu, “İnsan EPS hücrelerinin de benzer yapılar üretip üretemeyeceğini test ediyoruz” diyor. Tabii ki başarılı olsalar bile şu an için bilim insanlarının bebekleri sıfırdan yetiştirme çalışmaları muhtemel değil.