Profesörden "Dipsiz Göl" tepkisi: Suyu doldurursanız havuz olur!

Gümüşhane'de deniz seviyesinden 2140 metre yükseklikteki Taşköprü Yaylası'nda bulunan ve kaynağı ile akarı olmayan Dipsiz Göl'de "define" söylentisi üzerine ismi verilmeyen 2 kişi "define arama ruhsatı" için başvuru yapmış ve ruhsat almıştı.

Dipsiz Göl'de, 4 gün devam eden kazı çalışmaları, define bulunamayınca sonlandırılmıştı. Kaynağı ve akarı olmayan, Buzul Çağı'ndan kalma, 12 bin yıllık Dipsiz Göl'de kazı çalışmaları sonrası göl alanı, taş ve toprak yığını haline dönüşmüştü.

Tepkiler sonrası yapılan çifte soruşturma kapsamında; Kültür ve Turizm İl Müdürü Hüseyin Ateş, Müze Müdürü Elif Öktem ile müze müdürlüğü çalışanı Yunus Ağa, açığa alınmıştı. 

Çalışmalar başladı

Gümüşhane’nin Taşköprü Yaylası’nda yasal izinle yapılan define kazısı çalışmasında toprak doldurulup yok edilen 12 bin yıllık "Dipsiz Göl"ün eski haline dönüştürülmesi için çalışmalar sürüyor. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan 4 maddelik Eylem Planı dâhilinde göl için alana dökülen dayanıksız toprak çıkarıldı. Dayanıksız toprağın yerine suya dayanıklı kireçli ve killi toprak döküldü. Silindirle göl alanının tabanı hazırlandı ve yanda bulunan dereden boru hatlarıyla doğal kaynak suyu verilmeye başlandı.

Söz konusu çalışmalar, Gümüşhane Valiliğinin koordinesinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Devlet Su İşleri, akademisyen ve jeologların denetiminde gerçekleştiriliyor. 

"Gölün eski haline dönüştürülmesine yönelik çalışmaları izliyoruz"

Jeomorfoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Turoğlu, Dipsiz Göl'de heyet olarak yaptıkları incelemeler hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

Topladıkları taş ve toprak gibi numuneler üzerinde çalışmalarının devam ettiğini kaydeden Turoğlu, gölün eski haline dönüştürülmesine yönelik çalışmaları da yakından izlediklerini belirtti. Gümüşhane'ye gelerek göldeki çalışmaları yerinde inceleyen Turoğlu, "Bu gölün oluşumuyla ilgili bazı kaynaklarda 'çökme gölü', 'karstik dolin' olduğu söyleniyor. Bu doğru değil. Çünkü çevrede hiç kireç taşı yok. Bunların yerinde gelip gözlemlenmesi, çalışılması, incelenmesi ve ondan sonra bu konuda görüş bildirilmesi gerekir. Biz bunu yapmaya, delillere dayanarak, gözlemlerimizin sonucunu tartışarak değerlendirmeye ve bir şeyler söylemeye çalışıyoruz." diye konuştu. 

"Kazıldıktan sonra hidrolojik denge bozuldu"

Turoğlu, Dipsiz Göl'ün define kazısıyla tahrip edilmeden önce kendi dengesi olduğunu ve kazılarak suyun boşaltılmasının gölün dengesini bozduğunu belirterek, "Karlar eriyerek bu çukurlukta birikiyordu. Gölün zemininde ana kaya kırıntılarının oluşturduğu bir örtü malzeme var. Bu nedenle su, kısmen hareket edebilme yeteneğine sahip. Gölün, hem yüzeyden hem yer altından da beslenme imkanı vardı ve kendi ekosistemini oluşturmuştu. Bu düzen hidrolojik bir denge içerisinde devam ediyordu. Kazıldıktan sonra bu denge bozuldu. Şu anda kotlara da baktığımız vakit doğal kotlardan çok farklı. Şekil özelliği de bozuldu. Şu anda başka bir şey var burada." ifadelerini kullandı.

"Burada yapay bir göl yapmış oluyorsunuz"

Çevreden su takviyesiyle gölün eski haline döndürme çalışmalarının, gölü eski haline dönüştüremeyeceğine dikkat çeken Turoğlu, "Gölün kazılmadan ve suyun boşaltılmadan önceki haliyle, belki görsel olarak benzetebilirsiniz ama bilimsel anlamda şimdi başka bir şey var. Tankerle gelip bu yeni yapılan çanağa suyu doldurursanız ancak havuz olur. Şu an serili olan killi ve kireçli malzeme geçirimsizdir. Suyla dolmaya başladığında su birikir ama zaten üzerinde buz var ve gece burası donacak. Buranın oluşmasında etkili olan kar yine burada olacak. Burada yapay bir göl yapmış oluyorsunuz. Karlar eridikten sonra içerisinde su kalabilir belki ama hiçbir zaman o ilk doğal halini sağlayamazsınız." açıklamalarında bulundu.