"Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlâklısını severim"

Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, sporun her branşının yapılmasını ve başarı elde edilmesini Türk milletine tavsiye etmiştir.

Atatürk, genç nesilin bilimin ışığında ruhen, ahlâken, zihnen ve bedenen çok iyi bir konumda olmasını istemiş, bu uğurda spor faaliyetlerine ve sporculara çok büyük değer vermişti. Atatürk, bir sporcuda yalnızca beden gücü ve yetenek değil, tüm bunların yanı sıra, iyi ahlâk ve zekânın da bulunmasını talep etmiş ve bu düşüncesini de; “Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlâklısını severim.” sözleriyle dile getirmişti.

Atatürk, kültürden sanata, spordan eğitime büyük önem veren, geleceği gören bir liderdi. Savaş sonrası oluşan tüm zorlu koşullara rağmen spora olan desteğini hiçbir zaman esirgemedi.

Spor yapmaya büyük önem veren eşsiz liderin, İstanbul’a her gidişinde Florya’da denize girdiği, sık sık sandalla açılarak kürek çektiği herkes tarafından bilinmekteydi.

“Ata en iyi binen yalnız Türk erkekleri değildir. Türk kadını da bu işi çok iyi bilir.” diyen Atatürk’ün en sevdiği sporlardan biri de ata binmekti. Savaşlarda sürekli ata bindiği, boş zamanlarında da spor olarak yaptığı bilinmekteydi. Avrupa parkurlarında “Atatürk’ün Süvarileri” namıyla adından söz ettiren Cevat Kula, Saim Polatkan, Cevat Gürkan ve Eyüp Öncü adlı dört subay binicimizden oluşan Türk ekibinin elde ettiği uluslar arası başarılarda Ata’yı oldukça gururlandırmıştı.

Güreşi de bir hayli seven Atatürk'ün en çok anıları bu konuda yer almaktaydı. İtalyanları mağlup eden güreş millî takımımızı Florya’daki Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde yemeğe davet etmiş, hepsini tebrik etmişti. “Türk milleti anadan doğma sporcudur. Henüz yürümeye başlayan köy çocuklarını bile harman yerinde güreşirken görürsünüz.” sözleriyle güreşi, Türklerin millî sporu olarak tanımlamıştı.

Atatürk, Türk sporundaki ilk imzasını 1915 yılında okullardaki beden eğitimi saatlerinin artırılmasını önererek attı.

1932 yılında Atatürk’ün talimatıyla kurulan  halk evlerinin tüm çalışmalarının arasına sporda eklendi. “Halk evlerinin genel amaçlarından biri olan spor ve beden hareketleri, ulusal eğitimin vazgeçilemeyecek temeli ve önemli bir bölümüdür. Bu nedenle Türk gençliğinde ve Türk halkında spor ve beden hareketlerine sevgi ve ilgi uyandırmalı, bunlar bir kitle hareketi, ulusal bir etkinlik hâline getirilmelidir.” diyen Atatürk, daha o zamanlarda sporu her şeyin daha da ötesinde tutmuştu. 

Millî Mücadele'ye başlamak, Misakı Millî’yi ilan etmek ve Kuvayı Milliye’yi kurmak için Samsun’da Anadolu topraklarına ayak bastığı 19 Mayıs 1919'da  TBMM’nin 20 Haziran 1938 tarihinde 3466 sayılı kararı ile “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edilmesini istemişti.

Her şeyde olduğu gibi sporda da bilimin ışığından ayrılmamak gerektiğini belirten Atatürk'ün, Türk sporuna olan desteğinin amacı herkes tarafından yapılmasını istemesiydi. Tüm bunların sonucu olarak Türkiye'nin ilk spor teşkilatı olan “Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı” 1922 yılında İstanbul'da kuruldu.

Tüm bu gelişmelerin ardından Türkiye Cumhuriyeti 1924 Paris Olimpiyat Oyunları ile en büyük spor organizasyonunda ilk kez temsil edildi. Türk sporcuları atletizm, bisiklet, eskrim, futbol, güreş ve halter branşlarında farklı ülkelerden sporcular ile mücadele ettiler.

İlk düzenlenen yarışlar

Türk sporunda Atatürk'ün adına düzenlenen yarışmalar ve futbol maçları ayrı bir önem arz ediyordu. Bunların içerisinde en eskisi 1927 yılından itibaren düzenlenmekte olan "Gazi Koşusu" at yarışıdır: Ve "Gazi Koşusu" bugün de Türk at yarışı dünyasının en büyük ve en önemli yarışı niteliğini sahiptir.

Ulu önder Atatürk'ün Ankara'ya ilk gelişinin yıldönümüne denk gelen 27 Aralık günleri Ankara'da organize edilen "Atatürk Koşusu" yarışması da en eski yarışlar arasında yer almaktadır.

Atatürk 'ün kadın sporculara verdiği önem

Atatürk'ün Türk sporuna kattığı en önemli unsurlardan birisi de kadın sporculardır. Sporcuların kızları kız kardeşleri ve hatta eşleriyle başlayan girişimler çok kısa sürede geniş kitlelere yayıldı. Tüm bunlarda Atatürk'ün emir ve direktiflerinin büyük etkisi oldu.

Atletizm ve tenis branşlarında spora başlayan Türk kadınları sonraki yıllarda kürek, eskrim ve yüzme branşlarında da mücadele etmeye başladılar.

Türk kadını 1926'da Ömer Rasim Koşalay'ın girişimleri ve çalışmalarıyla ilk kez atletizm pistinde koştu.