İnsanlığın en önemli ve en gizemli keşfi: Göbeklitepe

Her şeyden önce, 12 bin yıl öncesine dayanıyor. Başka bir deyişle, piramitlerden yaklaşık 8 bin yıl daha yaşlı. Dahası, insanın yerleşik hayata geçişinden bile daha eskidir. 

İnsanlık tarihini değiştiren bulgular 

Göbeklitepe'deki araştırmacıların bulguları, bu kadar erken yıllarda bile bir dini sınıfın var olduğunu, toplumun sosyal sınıflara bölünmesinin, yaygın kabul edilen tarihlerden çok önce gerçekleştiğini ve belki de bölgedeki ilk tarımsal faaliyetin gerçekleştirilmiş olabileceğini göstermektedir.

Yerleşim yeri, ilk mozaik zemin ve Neolitik Çağ'ın ilk heykel ve kabartmaları ile de dikkat çekicidir. Sonuç olarak, tüm bu yeni bilgiler kolektif insanlık bilgisine ve tarih kitaplarına eklenmiştir. Göbeklitepe, insanlık tarihine katkısının esasıyla 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine yazılmıştır.

Yapılan araştırmalar ve sonuçları

Göbeklitepe sahasının keşfi 1963'te gerçekleşirken, ilk bilimsel kazı 1995 yılında başladı ve sonunda bulguları tarihe yeni sayfalar ekleyerek uzun süreli varsayımları değiştirdi. Bölge, yerleşim olarak kullanılmasından ziyade, dini amaçlara hizmet etti ve bir dizi tapınak içeriyordu. Bu bakımdan, sadece en eski ibadet merkezi değil, aynı zamanda en büyük ibadet merkezidir. Bu tapınaklardan altısı bugüne kadar ortaya çıkarılmış olmasına rağmen, jeomanyetik araştırmalar temelinde, bu anıtsal yapıların toplam sayısının yirmi olduğuna inanılmaktadır; tüm tapınaklar birbirine benzerdir.

Daire oluşturmak için inşa edilen ve hayvanların kabartmaları ile oyulmuş altı metre boyunda T şeklinde taş sütunlar vardır. Taşa oyulmuş hayvanların en erken üç boyutlu tasviri olan oymalar, atalarımızın sanatsal yeteneğinin kanıtıdır. Sahada kazı çalışmalarına 20 yıldır liderlik eden Profesör Klaus Schmidt, T şeklinde taş sütunların bazılarının el ve parmak oymaları olduğu için insan figürlerini temsil ettiğini kesin olarak belirtti.

Cevaplanmayan sorular 

Göbeklitepe birçok önemli noktayı ortaya koysa da bilim insanları tarafından cevaplanmayı bekleyen sorular var. Bu tapınaklar kimler tarafından yapıldı? Bu 60 tonluk taş sütunlar nasıl taşındı ve dikildi? Neden tonlarca kaya ve toprakla gömüldüler? İnşa edildikleri asıl amaç neydi? Bunlar, yıllar süren çalışmaların ardından çözülecek olan olağanüstü gizemlerdir. Kesin olarak bildiğimiz şey, Göbeklitepe'deki gelecekteki bulguların insanlık tarihi hakkında bilgiyi ilerletmeye  ve kabul edilen söylemi gözden geçirmeye yol açacaktır.

Nasıl gidilir?

Göbeklitepe arkeolojik alanı, Türkiye'nin en mistik şehirlerinden biri olan ve "Peygamberler Şehri" olarak bilinen Şanlıurfa'nın 15 km kuzeydoğusunda Örencik köyü yakınındadır. Ankara, İstanbul ve İzmir'den Şanlıurfa Havalimanı'na tarifeli uçuşlar var. Kazı alanında ortaya çıkarılan bazı eserler Şanlıurfa Arkeolojisi'nde de görülebilir.