Tohum, susam, balkabağı ve daha nicesi: Çocuk alerjileri artıyor 

Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Doç. Dr. Hikmet Tekin Nacaroğlu, son birkaç senede çocuklarda görülen ve oranı hızlıca artan alerjiler hakkında değerlendirmelerde bulundu. Çocukların balkabağı, keten, hardal, haşhaş, ay çiçeği ve susam gibi günlük olarak kullanılan tohumlara karşı hassasiyetinin arttığı ve alerjilerin görülme sıklığının da çoğaldığı şu cümlelerle ifade edildi: “Çocukların tükettiği gıdalara tohumların katılması ya da çocukların cilt yoluyla bunlara maruz kalması, alerjiyi tetikliyor ve var olanı artırıyor. Susam, çok sayıda yiyecek ve içeceğe eklenebilmesinden dolayı alerjik reaksiyonlarda en fazla sorumlu tutulan tohum olarak karşımıza çıkıyor.” 

Vegan-vejetaryen yaşam tarzıyla ilgisi var 

Nacaroğlu: “Susam ve diğer tohumların son dönemlerde sık sık kullanılmasında özellikle vegan-vejetaryen yaşam tarzının büyük etkisi bulunuyor. Bu da hekimlere başvuran ailelerin çocuklarında tohum alerjisinin görülmesini ve bu sebeple hastaneye yapılan başvuruları artırıyor. Ülkemizde, çocuklarda besin alerjisi dağılımına baktığımızda 2020’de en fazla yumurta, süt ve fındık alerjisinin görüldüğü tespit edildi. 4’üncü sırada ise susam alerjisi bulunuyor. Susam alerjisi bulunan çocuklara baktığımızda tahin ve susam tüketiminin ardından ağız, boğaz ve dudak şişkinliği ve ödem öne çıkıyor. Ayrıca karıncalanma ya da yanma hissi de oluyor. Daha az sıklıkta olmak kaydıyla bazı çocuklarda nefes darlığı, ishal, bilinç kaybı, kusma, göğüste sıkışma görülüyor. Bu belirtiler, alerjik şok tablosuna işaret ediyor.” 



Cilt teması da alerjiyi tetikliyor 

Nacaroğlu: “Susam ve diğer tohumları tüketmeyen çocukların bunlarla cilt yoluyla temas etmesi durumunda da alerji tetiklenebiliyor. Kızarıklık, egzama bulgusu ve deride kaşıntı ise bunun en büyük göstergesi. Susam tohumlarından farklı olarak içerisinde sesamin ve sesamol gibi maddeler bulunan susam yağı da alerjik reaksiyona sebep olabiliyor. Susam incelendiğinde içeriğindeki maddelerin kuruyemiş, yer fıstığı, kivi, haşhaş, tahıllar, ceviz, Avustralya fıstığı, kaju, Antep fıstığı ve fındıkla benzer protein yapısında olduğu görülmüştür. Yani susam ya da susam yağına alerjisi olan çocukların/kişilerin bu ürünleri tükettiğinde de alerjik reaksiyonlarının tetiklendiği görülmüştür.” 

Alerji testleri ile erken tespit mümkün 

Nacaroğlu: “Tohum alerjilerinde, reaksiyona sebep olan yiyeceği bulmak son derece önemlidir. Hastanın öyküsünün tamamının alınması, ilk adımdır. Hastalar çoğunlukla bu tohumları farklı yiyeceklerle karıştırdıkları için tohum alerjisi olabileceği akıllara gelmez. Bu sebeple ayrıntılı öykü alımı önemlidir. Ardından deri testi ve kanda alerjene özgü yapılan IgeE testi istenir. Ülkemizde son yıllarda kullanılmaya başlanan bileşene dayalı tanı yöntemi ile pek çok besin arasındaki benzer protein yapısından dolayı ortaya çıkan çapraz ilişki görülebilir. Bu testler alerji kliniklerinde ve çocuk alerji uzmanları tarafından yapılmalıdır. Tanı koyma sırasında, son dönemlerde artan tohum alerjisi de göz önünde bulundurulmalıdır.”