D vitamini eksikliği koronavirüsten can kaybını arttırıyor mu?
D vitamini vücudumuz için önemli bir güç kaynağı. Özellikle yaz aylarında doğal yollarla Güneş'ten alabiliyoruz. Eksikliğinde vücutta ciddi sorunlara yol açabileceği bilinen D vitaminiyle ilgili son zamanlarda dikkat çeken bir iddia ortaya atıldı. D vitamini eksikliğinin koronavirüsten can kaybını arttırabildiği iddiaları çok konuşuluyor. Peki bu iddialar ne kadar doğru? İşte yanıtı...
ABD'nin Northwestern Üniversitesi'nden bilim insanları, ABD, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, İngiltere, İsviçre, İran, Güney Kore ve Çin'deki hastanelerden topladığı Covid-19 hastalarına ait verileri inceledi.
Koronavirüste can kaybı bulunan hastaların D vitamini seviyeleri düşük
Araştırmacılar, İtalya, İspanya ve İngiltere gibi Covid-19 kaynaklı ölümlerin yüksek bulunduğu ülkelerdeki hastaların D vitamini seviyelerinin, ölümlerin düşük seyrettiği ülkelerdeki hastalara göre daha düşük olduğunu saptadı.
Bilim insanları, düşük D vitamini seviyesi ve "sitokin fırtınası" adı verilen aşırı aktif bir bağışıklık sisteminin neden olduğu hiperinflamatuar durum arasında da güçlü bağlantı olduğunu ortaya koydu.
Northwestern Üniversitesi'nden Dr. Ali Daneshkhah, "sitokin fırtınası"nın akciğerlere ciddi şekilde zarar verebildiğini vurgulayarak "Sitokin fırtınası, hastalarda akut solunum sıkıntısı sendromuna ve ölüme de yol açabilir" ifadesini kullandı.
D vitamini eksikliği ölümler üzerinde etkin rol oynayabilir ama dikkat!
Üniversitesinin laboratuvar sorumlusu Vadim Backman, D vitamini eksikliğinin Covid-19 kaynaklı ölümler üzerinde etkili rol oynayabileceğinin bilinmesinin önemli olduğunu ancak herkesin D vitamini almaya zorlanmaması gerektiğini kaydetti.
Backman, bulgularla ilgili daha fazla araştırma yapılması gerektiğinin altını çizerek "Umarım çalışmalarımız bu alana olan ilgiyi teşvik edecektir.
Veriler kanıtlandığı takdirde de yeni terapötik (tedavi edici) hedeflere yönelinebilir" değerlendirmesinde bulundu.
D vitamini konusunda aşırıya gidilmemeli
Araştırmacılar, D vitamini takviyesi konusunda aşırıya gidilmemesi konusunda da uyarıyor.
Çok yüksek dozlarda yani günde 25000 IU D vitamini takviyesi alındığında, kalsiyum bozuklukları, böbrek fonksiyon bozuklukları ve yumuşak doku kalsifikasyonu görülebilir.
Bazı kaynaklarda 4000 IU dozun tolere edilebilir üst limit olduğu ifade ediliyor. Bağırsaklarda görülen Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi besinleri düzgün bir şekilde emmesini önleyen rahatsızlıkları olan kişiler ile gastrik bypass ameliyatı geçirenler yüksek dozda D vitamini alımına ihtiyaç duyabilirler.
Ancak çoğu insanda yüksek dozlar gereksizdir ve potansiyel olarak zararlıdır.
Doktorun tavsiyesi sonucunda takviye olarak alınabilir
Uzmanlar yeterli olup olmadığından endişe edildiğinde günde 1000 IU gibi küçük veya orta miktarda D vitamini almanın mantıklı olabileceğini belirtiyor.
Kış aylarında D vitamini alım dozu yaz aylarına oranla daha yüksek yapılıyor. Yapılan bir çalışmaya göre okul çocuklarında alınması gereken dozun en fazla 2000 IU’ya kadar olduğu belirtilmiştir.
Dışarıda az zaman geçiren, güneş ışınlarından çok az faydalanan insanlar da yeterli dozda takviye almalı. D vitamini ‘güneş vitamini’ olarak adlandırılır.
Vücut, güneşe maruz kaldıktan sonra D vitaminini üretir ve yaşlandıkça bu üretim azalır. 65 yaşın üzerindeki kişiler 20'li yaşlarında olanlara göre dörtte bir daha az D vitamini üretir. Bu durumda da yine bir uzman kontrolünde D vitamini takviyesi kullanılmalı.
