Termik santral ekonomisi

Türkiye'de yaklaşık 15 termik santral bulunuyor ve baca filtrelerinin takılması 2,5 yıl kadar ertelendi. Bu filtrelerin takılmaması ya da var olan filtrelerin değiştirilmemesi çevre ve insan sağlığı için büyük bir tehdit yaratıyor.

CNN Türk'te yayınlanan "Günün Ekonomisi" programında termik santrallerin enerji üretimi ve filtre takılmasının maliyeti Yatağan Termik Santrali üzerinden hesaplanmış ve bu yayın oldukça fazla tepki çekmişti.

CNN Türk yayınında ne oldu?

Beste Uyanık'ın sunuculuğunu yaptığı programdan bir kesit

Filtre takılması işleminin enerji üretimine 10-12 günlük bir ara vermesi gibi bir durum söz konusu olduğunu belirten program sunucusu Beste Uyanık, bu aranın olması durumunda Türkiye'deki birçok insanın enerjisiz kalacağını savundu.

Bunun üzerine sosyal medyadan tepkiler yağdı ve sunucu kınandı. İstanbul Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan Raşit Tükel, kişisel Twitter hesabından şu açıklamayı yaptı:

Peki, kanser yaptığı kanıtlanmış, hastalık ve sakatlıklara yol açtığı, anne karnındaki bebeği bile zehirlediği bilimsel kanıtlarla orta konmuş kirli havaya yol açan kömürlü termik santrallerin filtre takmamasının maliyeti? Kaç insanın sakat kalması? Kaç canın kaybı?

Raşit Tükel'in tweeti

Birçok farklı insandan gelen bu tepkiler üzerine termik santrallerin nasıl bir işleyişe sahip olduğunu ve filtresiz kullanımının ne gibi zararları olduğunu anlatmak istedik.

Termik santral nedir?

İzmir Aliağa'da bulunan termik santral

Bu santraller, buhar gücüyle çalışır ve enerji üretmek için kullanılır. Isıtılan suyun buhara dönüşmesi ile enerji elde edimi sağlanır.

Türkiye'de bulunan termik santraller genellikle kömür gibi fosil yakıtlar ile çalışıyor ve bu fosil yakıtların yakımı sonucunda havaya birçok farklı kimyasal yayılıyor. Bu kimyasallar da haliyle ekolojik dengeyi bozduğu gibi, solunum yolu rahatsızlıklarını da beraberinde getiriyor.

Termik santraller, hava kirliliği yaratması dışında su ve toprak kirliliği de yaratıyor. Kullanılan fosil yakıtların değişkenliğine göre diğer canlıların hayatı tehlikeye atılıyor ve santralin bulunduğu araziyi de olumsuz yönde etkiliyor.

Neden termik santrallere filtre takılmıyor?

Filtre takılması firma açısından oldukça maliyetli ve filtre takılma zorunluluğu getirilmediği durumda firma bunu olabildiğince erteleyecektir. Dolayısıyla filtre takma zorunluluğunun ertelenmesi birçok insandan tepki toplamıştı.

Murat Muratoğlu

Sözcü gazetesi yazarı Murat Muratoğlu, CNN Türk'ün yayını üzerine bir yazdığı yazısında santrallerin kapanması durumunda Türkiye'nin enerjisiz kalmayacağını şöyle dile getiriyor:

Öyle her bir santral şu kadar ev besleyecek, o santral gidince o evler elektriksiz kalacak diye bir şey yok! Çoğu santral kapasitesinin altında çalışıyor. İş yapmıyor diye kapatılan doğalgaz çevrim santralleri var. Hepsi dursa Avrupa enterkonnekteye bağlı olduğumuzdan enerji satın alınır yine de hiçbir ev elektriksiz kalmaz.

Türkiye'de santrallere hâlen daha filtre takılmaması çevreyi oldukça kötü etkiliyor. Fakat bu durumun bu kadar maliyetli olmasının sebeplerinden bir Türkiye'nin geç sanayileşen bir yapısının olması.

Termik santral sorunu yapısal mı?

Türkiye'nin kuruluşundan bu yana birçok farklı fabrika kuruldu ve sanayileşme konusunda adımlar atıldı. Fakat Türkiye'nin diğer gelişmiş ülkeler gibi hem maliyetleri düşük hem de çevreci teknolojilere sahip fabrikası ya da santrali oldukça az ya da yok.

Dolayısıyla termik sentral sorunu aslında bir kalkınma ekonomisi sorunu olarak göze çarpıyor. Türkiye'de bulunan daha çevreci ve yenilenebilir kaynaklardan enerji elde edilebilir fakat sanırız onun için önümüzde uzun bir yol var.

Habernediyor.com / İrem Çorum