Koronavirüs sürecinde kiraya zam yapılabilir mi? Açıklama geldi!

Hukuk ve tüketici dernekleri, yeni tip koronavirüs (Covid-19) sürecinde ev sahiplerinin kira fiyatlarında yapacağı zamma itiraz edilebileceğini kaydederek, fiyat artışının mücbir sebeple geçersiz olabileceği fikrini paylaşıyor. 

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, kira artışının, sözleşmeye göre sene veya dönem sonunda yapılabildiğini kaydetti. 

Kiraz, eni tip koronavirüs (Covid-19) sürecinde kiranın ödenmemesi ya da sene veya dönem sonunda kirada artış yapılmaması hususunda kanunda bir hükmün yer almadığını fakat şu anda içinde bulunulan durumun ne kadar devam edeceğinin tahmin edilemediğini, tahmin edilmesinin de mümkün olmadığını kaydetti. 

"Kiracı, aylık kira ücretinin salgın dönemi süresince indirilmesini talep edebilir"

6098 sayılı Borçlar Kanunu'nun 138. maddesinde bulunan aşırı ifa güçlüğü doğrultusunda borçlu olan kiracının mücbir sebep durumunda hem konut hem de iş yeri bakımından iki seçim hakkına sahip olduğunu belirten Kiraz, sözlerine şöyle devam etti:

"Birincisi; kiracı, aylık kira ücretinin salgın dönemi süresince indirilmesini talep edebilir. Burada, ödemesi gereken bedeli salgın nedeniyle ödeyemediğini ispat etmeli ve bu salgın dönemi etkisini sürdürdüğü süre için uyarlama talep edilebilir. Konut kirasında örneğin kişi ekonomik olarak varlıklı ise kirasını ödemekten imtina edemez."

"Kira sözleşmesi haklı nedenle tazminatsız feshedilebilir"

Kiraz, iş yeri kiracısının, yeni tip koronavirüs (Covid-19) öncesinden beri kirasını ödemiyorsa süreci lehine kullanamayacağını aktararak, şunları söyledi:

"Salgın döneminde iş yerinin resmi makamlarca kapatılması veya bizzat kendisi tarafından iş yerine artık müşteri gelmemesi, genel sağlık hali nedeniyle kapatmak istemesi halinde mücbir sebep halini kullanabilecek ve indirim talebinde bulunabilir. Salgın nedeniyle kira borcunu ödeme durumu iflas etme, sürekli gelir kaybından mahrum kalma, işten çıkarılma gibi problemler yüzünden çekilmez bir hal alırsa kira sözleşmesi haklı nedenle tazminatsız feshedilebilir."

"Feshe kadar olan kira ödenmeli"

Söz konusu iki hakkın da kullanılabilmesi için mücbir sebep durumunun karşı tarafa bildirilmesi gerektiğine dikkat çeken Kiraz, feshe kadar olan kiranın ödenmesi gerektiğini de ifade etti. 

Kiraz, söz konusu dönemde gerçekleştirilen kira zamlarına ilişkin, şu bilgileri paylaştı:

"Kira dönemi bu salgın sürecinde sona ermiş ve yasal olarak zam yapılma vakti gelmişse kiracı artışı kabul etmeyerek bu dönem için uyarlama davası açabilir. Bu süreçte kiracı, kirayı eski bedelden öder, ihtarını gönderir ve sonra davasını açarak uyarlama talep edebilir. Yani yapılan artışa mücbir sebeple itiraz edilebilir ve bu itiraz da mahkemece haklı bulunabilir."

İndirim isteyecek ya da artışı reddedecek kiracının, mal sahibi ile anlaşamaması durumundan mutlaka ihtarda bulunması gerektiğine dikkat çeken Kiraz, kiracının kafasına göre "Ödeyemiyorum" diyemeyeceğini belirtti.

"Durumu mal sahibine bildirerek uzlaşacak, uzlaşamıyorsa uyarlama davası açacak ya da artık ödeyemiyorum diyerek feshedecek. Fesih olduğunda tazminata gerek yok. Normal zamanda olsaydı 3 ay ödenmesi gerekiyordu." diyen Kiraz, yasal olarak ev sahibinin hakkı olsa bile zammın yanı sıra kiranın indirilmesinin kiracı tarafından istenebileceğine dikkat çekti.