Kartel nedir, ne demek? - Kartel faizi hesaplama
Kartel nedir ve kartel ne demek soruları internette sıklıkla aranıyor. Bununla birlikte, kartal faizi hesaplama, 12 banka kartel gibi kavramlar da gündemde. İşte, ayrıntılar..
Kartel, en basit anlatımla aynı mal veya hizmeti üreten ticari teşebbüslerin rekabeti ortadan kaldırmak veya mevcut rekabeti azaltıp piyasaya hâkim olmak amacıyla birleşmeleridir.
Karteller, ekonomik olarak diğer teşebbüsleri sınırlandırır. Kartel olma amacı piyasada monopol (tek el üretimi) olmak ya da monopolü korumaktır.
Dünyada en bilinen kartel örneklerinden biri OPEC’tir. (Petrol İhraç Eden Ülkeler) Petrol üretimi yapan ülkelerin oluşturduğu bu kartel 1973 yılında petrol üretimini azaltıp tüm dünyanın krize girmesine neden olmuştu.
Türkiye’de ise kartele, 12 bankanın mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetlerinde kartel oluşturmaları örnek olarak verilebilir.
Kartel oluşturan bankalar
Kartal oluşturan 12 banka şu şekilde:
- Akbank T.A.Ş. (AKBANK)
- Denizbank A.Ş. (DENİZBANK)
- Finans Bank A.Ş. (FİNANSBANK)
- HSBC Bank A.Ş. (HSBC)
- ING Bank A.Ş.(ING)
- Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB)
- Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (GARANTİ), (Garanti Ödeme Sistemleri A.Ş.(GÖSAŞ) ve Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık A.Ş. (GKFD)
- Türkiye Halk Bankası A.Ş. (HALKBANK)
- Türkiye İş Bankası A.Ş. (İŞ BANKASI)
- Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VAKIFBANK)
- Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (YKB)
- T.C. Ziraat Bankası A.Ş.(ZİRAAT)
Kartel faizi hesaplama
Türkiye’de kartel oluşturan bankalardan 21.08.2007 ile 22.09.2011 tarihleri arasında bu 12 bankadan herhangi birisinden mevduat, kredi ve kredi kartı hizmeti alan tüm vatandaşlar ödediği faizin 3 katı geri alma hakkına sahip oldu.
Ödediğiniz faizi 3 ile çarparak alacağınız tutarı hesaplayabilirsiniz.
12 banka kartel - Kartel faizi
Rekabet Kurulu’nun gerekçeli kararının Belge-6 değerlendirilmesi bölümünde geçen Tablo 16’da yaptığı tespit önemli ve çarpıcıdır. Rekabet Kurulu’na göre,
- Konut kredilerinde 15 baz puanlık (0,15)
- İhtiyaç kredilerinde 10 baz puanlık (0,10)
- Taşıt kredilerinde 5-20 baz puan arasında (0,5-0,20) bir kartel uzlaşması (ortak faiz artırımı)söz konusudur.
- Mevduat ve kredi kartları ile diğer kredilerin faizlerinde ise net bir tespit yoktur.
Örneğin, yüzde 1 faizle konut kredisi çeken bir kişi 12 bankanın oluşturduğu kartel nedeniyle yüzde 1,15 faiz ödemek zorunda kaldıysa, kredi geri ödemesinin ödemeleri tamamlandıktan sonra, mahkemeye başvuru yapması halinde kartel nedeniyle ödemek zorunda kaldığı fazla faizin 3 katını talep edebilmektedir.
Kaynak
