Sudan'da yeni dönem başladı

Darbenin ardından yönetimi ele geçiren Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile sivil muhalefet koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG), 'Anayasal Bildiri' anlaşması ile 3 yıl 3 ay sürecek geçiş döneminin ardından demokratik seçimlere gidilmesi konusunda uzlaşma sağladı.

Devlet Başkanlığı Konseyi (Egemenlik Konseyi), ülkedeki en yüksek otorite konumunda bulunuyor. Fakat konsey, Anayasal Bildiri anlaşması gereğince yürütme gücünün çoğunu yakında kabineye devredecek.

Askeri Geçiş Konseyi feshedildi

Cumartesi imzalanan Anayasal Bildiri anlaşmasının ardından Askeri Geçiş Konseyi feshedildi. En üst otorite Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleri, dün yemin ederek görevlerine başladı.

Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, ülkeyi 39 ay yönetecek Devlet Başkanlığı Konseyi'nin ilk başkanı olarak dün yemin etti. Burhan, 21 ay boyunca Devlet Başkanlığı Konseyi'ne başkanlık edecek.

6 sivil, 5 asker üyeden oluşuyor

Burhan'ın da üye olarak sayıldığı yeni konsey, 5'i feshedilen Askeri Geçiş Konseyi (AGK), 5'i muhalif koalisyon Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG) tarafından seçilen, 1'i de tarafların üzerinde uzlaştığı sivil olmak üzere 11 kişiden oluşuyor.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda düzenlenen törende, asker üyeler Orgeneral Muhammed Hamdan Dakalu, Korgeneral Şemseddin Kebbaşi, Korgeneral Yasir el-Ata, Tümgeneral İbrahim Cabir Kerim ile muhalefetin belirlediği sivil üyeler Hukukçu Hasan Muhammed İdris, akademisyenler Ayşe Musa, Sıddık Tavır, gazeteci Muhammed el-Fekki Süleyman ve tarafların ortak seçtiği hukukçu Raca Nikola İsa Abdulmesih, Yargıtay Başkanı ile Egemenlik Konseyi Başkanı önünde yemin ederek görevlerine başladı.

Dün sadece konseyin sivil üyelerinden eczacı Muhammed Hasan et-Teayişi yemin etmedi.

Devlet Başkanlığı Konseyi'nde 5 general üye ile 2 hukukçu, 2 akademisyen, bir gazeteci ve bir eczacı üye görev alacak. 

Geçiş döneminde neler olacak?

Geçiş döneminin en önemli gündem maddeleri arasında barışın tesis edilmesi, eski rejimin sembol isimlerinin yargılanması, yasal reformlar gerçekleştirilmesi, devlet kurumlarının, yargı ve ordunun yeniden yapılandırılması ve ekonomik durumun iyileştirilmesi yer alıyor.

3 Haziran günü ordu karargahı önünde sivil hükümete geçilmesi için demokrasi nöbeti tutan sivilleri hedef alan ve 100'ün üzerinde eylemcinin yaşamını yitirmesine yol açan olaylara ilişkin bağımsız soruşturma komisyonu oluşturulacak.

Geçiş dönemi, 3 yıl 3 ay sürecek. Konseye 21 ay asker, 18 ay bir sivil başkanlık edecek. Geçiş döneminin sona ermesiyle birlikte seçimlere gidilecek. Asker, yönetimi tamamen sivillere devredecek.

Bağımsız komisyonlar oluşturulacak

İdari yapıda da bazı değişiklikler yapılacak. 18 eyaletin bulunduğu, bölgesel hükümet sisteminin işlediği yönetim yapısından il yönetimine geçiş yapılabilecek. Barış, sınır, seçim, anayasa, kadın, adalet ve toplum, yolsuzlukla mücadele ve insan hakları gibi bağımsız komisyonlar oluşturulacak.

Göstericileri öldürmekle suçlanan Askeri Geçiş Konseyi Başkan Yardımcısı Dakalu liderliğindeki 'Hızlı Destek Kuvvetleri' adlı milis gücü, konseyin kontrolünde orduya tabi olacak.

Yeni adıyla 'Genel İstihbarat' birimi, geçiş konseyi ve yürütmenin başı bakanlar kuruluna tabi olurken, polis teşkilatı da kabineye bağlı çalışacak. Savunma ve içişleri bakanları, konseyin askeri kanadı tarafından seçilecek.

Çifte vatandaşlığa sahip olanlar, devlet başkanlığı konseyi üyesi olamasa da kabinede görev alabilecek.

Ön anlaşma 17 Temmuz'da imzalanmıştı

Sudan'da 19 Aralık 2018 günü hayat pahalılığı sebebiyle gösteriler başlamış ve bu gösteriler ülke genelinde rejim karşıtlığına dönüşmüştü. Ordunun 11 Nisan günü müdahalesiyle 30 yıllık Ömer el-Beşir dönemi sonlanmıştı.

Yönetimi elinde tutan Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile muhalif sivil koalisyon Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG), 17 Temmuz günü 39 aylık geçici ortak yönetimi kapsayan ön anlaşma niteliğindeki 'siyasi bildiriye' imza atmıştı.