Çin-ABD gerilimini artıracak iddia

ABD medyasında yer bulan haberler doğrultusunda, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi'nin Pasifik ülkeleri turu çerçevesinde, Çin ile egemenlik ihtilafındaki Tayvan'ı ziyarette bulunmasının beklendiği bildirildi.

Biri Tayvanlı diğeri ABD'li olmak üzere, ismi açıklanmayan iki hükümet yetkilisine dayandırılan haberde, Pelosi, Japonya, Güney Kore, Malezya ve Singapur'u kapsayan ziyaretlerinde Tayvan'a da uğrayacak ve bir gece geçirecek.

Pelosi'nin ziyaret programına dair yayımlanan açıklamada ise söz konusu ülkeye yer verilmemişti.

Çin uyarılarını yineledi

Çin ise Pelosi'nin Tayvan'a da muhtemel bir ziyareti içereceği öne sürülen gezi programını yakından takip ettiğini bildirdi.

Dışişleri Bakanlığı'ndan Sözcü Cao Licien, başkent Pekin'de gerçekleştirdiği günlük basın toplantısında, Pelosi'nin ziyaret programında, Tayvan'ın isminin geçmesine ilişin soruya verdiği cevapta, "Kongre'nin gerçekleştirdiği açıklamayı ve Pelosi'nin ekibinin sosyal medya paylaşımlarını gördük. Ziyaretin gündemini yakından takip ediyoruz." dedi.

Ziyarete ilişkin ciddi endişeleri olduğunu ve bu ziyarete karşı çıktıklarını defalar kez tekrarladıklarını kaydeden Licien, "Muhtemel ziyaret, iç meselelerimize açık bir müdahale manasına gelecek, Çin’in toprak toprak bütünlüğünü ve egemenliğini ihlal edecektir. Pelosi, eğer ziyareti gerçekleştirmekte ısrar ederse bunun ciddi neticeleri olacaktır." şeklinde konuştu.

Şi: Ateşle oynayan kendisini yakar

Devlet Başkanı Şi Cinping'in, ABD'li mevkidaşı Joe Biden ile 28 Temmuz tarihinde gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, Çin’in Tayvan problemindeki tavrını ortaya koyduğunu, 'Çin'in toprak bütünlüğü ve egemenliğini korumanın 1,4 milyar kişinin ortak iradesi olduğunu, Çin halkının iradesinin çiğnenemeyeceğini, ateşle oynayanın yanacağını' belirttiğini anımsatan Cao, şunları kaydetmişti:

"ABD tarafına şunu yeniden anımsatmak isteriz ki Çin, her türlü ihtimale karşı hazırlıklı olacaktır, Çin ordusu da boş durmayacaktır. Çin tarafı, toprak bütünlüğünü ve egemenliğini korumak adına gereken önlemleri alacaktır."

Ne olmuştu?

Pelosi'nin gezi çerçevesinde Tayvan'ı ziyarette bulunacağına dair söylentiler iki ülke ilişkilerinde gerilime yol açmıştı.

Çin Savunma Bakanlığı, bu hafta içerisinde gerçekleştirdiği açıklamada, Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etmesi durumunda askeri karşılık verebileceğine yönelik uyarıda bulunmuş ve "Eğer Pelosi Tayvan'ı ziyarette bulunursa Çin ordusu boş durmayacaktır." demişti.

Dışişleri Bakanlığı da muhtemel ziyarete dair, "Her türlü ihtimale karşı hazırlıklıyız. Eğer ABD'liler bu ziyarette ısrarcı olursa egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü korumak adına kararlı ve kuvvetli önlemler alacağız." yorumunda bulunmuştu.

Pelosi'nin muhtemel ziyareti sebebiyle Çin ve ABD ordularının Tayvan dolaylarındaki askeri hareketliliği artırmıştı.

ABD ordusunun Pasifik Okyanusu'ndaki yedinci filosuna bağlı görev icra eden Ronald Reagan savaş gemisi, Güney Çin Denizi'ne doğru ilerlemişti.

Çin ordusu da Tayvan Adası'nın karşı tarafındaki Guangdong eyaletinde tatbikatlar yaparken, bölge gemi trafiğine kapatılmıştı.

Nisan 2022'de planlanan ziyaret iptal edilmişti

Pelosi'nin (82) geçtiğimiz nisan ayında Tayvan'a yapmayı programladığı ziyaret, koronavirüse yakalandığı gerekçesiyle gerçekleşmemişti. 

Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o zamanlarda Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret etmesinin 'yegane Çin' ilkesinin tanımladığı 'kırmızı çizginin geçilmesi' manasına geleceği yönünde uyarıda bulunmuştu.

Ziyaretin yapılması durumunda Pelosi, 25 senelik aranın ardından Ada'yı ziyarette bulunan ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha evvel, 1997 yılında Newt Gingrich, bahse konu görevi yürütürken ülkeyi ziyaret etmişti.