Napolyon’u yenen Cezzar Ahmet Paşa kimdir?

Fransız komutan Napolyon’u Akka’da yenerek tüm dünyada tanınan bir isim haline gelen Cezzar Ahmet Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş dönemi içerisinde adı sıkça geçen paşalar arasında yer alıyor. Aradan yüzyıllar geçmesine rağmen günümüzde hala Cezzar Ahmet Paşa’ya ilişkin araştırmalar devam ediyor. Peki, Cezzar Ahmet Paşa nerede doğdu? Cezzar Ahmet Paşa hangi görevlere getirildi? İşte detaylar…

Cezzar Ahmet Paşa’nın hayatı

1708 yılında Bosna’da doğan Cezzar Ahmet Paşa, gençliğinde İstanbul’a göç ederek Hekimoğlu Ali Paşa’nın hizmetkarlığını yaptı. 1756 yılında Hekimoğlu Ali Paşa ile birlikte Mısır’a giden Cezzar Ahmet Paşa, 1758’de Buhayre Kaşifi Abdullah Bey’in hizmetine girdi. Cidde yöresinde isyan eden Bedevi kabilelerine karşı önemli zaferler elde eden Cezzar Ahmet Paşa, bu savaşlar esnasında ölen Abdullah Bey’in yerine Buhayre Kaşifliği’ne getirildi. Bu göreve getirildikten sonra intikam amacıyla toplam 70 Bedeviyi öldürdü. Bu sebeple kendisine Arapça ‘deve kasabı’ anlamına gelen ‘Cezzar’ lakabı takıldı. Bulutkapan Ali Bey, Ahmet Paşa’nın isyanları bastırma konusundaki başarılarını görerek kendisini beyler arasına dahil etti. 

1768 yılında Memlükler arasındaki entrikalara karışan Cezzar Ahmet Paşa, bu dönemde hizmetinde bulunduğu Salih Bey’i öldürmekle görevlendirildi. Bu süreçte Bulutkapan Ali Bey’le arası bozuldu ve kendisinden korkarak Cezayirli kıyafetiyle Anadolu’ya kaçtı. Ahmet Paşa, ilerleyen aylarda gizli bir şekilde Buheyre’ye geri döndü. Ali Bey’in öfkesinden korunmak için Hunadi aşiretinden bir kızla evlendi. Ali Bey’in bir kez daha baskısını hissettirmesi üzerine bu kez Suriye’ye kaçtı. Suriye’de Sibaboğlu aşiretine sığınarak bir süre burada yaşamını sürdürdü. Sonrasında Şam’da görevli olan Osman Paşa’nın hizmetinde çalıştı ve Akka’ya yerleşti. Yöredeki isyanları başarılı bir şekilde bastıran Ahmet Paşa, bu başarısıyla ‘sahil muhafızı’ ilan edildi. 

Cezzar Ahmet Paşa, Napolyon’u nasıl yendi?

1775 yılında Akka muhafızlığına, ardında da Sayda Beylerbeyliği’nin vezirliğine getirilen Cezzar Ahmet Paşa, Ürdün, Lübnan ve Filistin’deki isyanları başarılı bir şekilde bastırdı. Bu başarılarından ötürü Şam Beylerbeyi oldu. Napolyon Bonapart önderliğindeki Fransız ordusu 1798 yılında Mısır’ı işgal edince, İstanbul tarafından bu bölgede yığınak yapması için görevlendirildi. Bu dönemde Napolyon, Gazze, El-Ariş ve Yafa’yı işgal etmiş ve Akka önlerine gelmişti. 2 ay boyunca Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki orduyu yenemeyen Napolyon Bonapart, ağır bir mağlubiyet alarak kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı. Bu savaş esnasında Nizam-ı Cedid ordusunun da Cezzar Ahmet Paşa’ya yardıma gelmesi, zaferde önemli rol oynadı. Cezzar Ahmet Paşa karşında ağır kayıplar veren Napolyon, 21 Mayıs 1799 tarihinde Akka’yı terk etmek zorunda kaldı. Hayatında ilk kez bir savaşı kaybeden Napolyon o dönemde yaptığı açıklamada, “Akka’da durdurulmasaydım, tüm doğuyu ele geçirebilirdim” demiştir. Cezzar Ahmet Paşa, 7 Mayıs 1804 tarihinde vefat etmiştir. Yaşamının sonuna kadar Akka Beylerbeyi görevinde bulunmuştur.