Türkiye potansiyelinin 35 kat altında şarap üretiyor

Türkiye 64,3 milyon litre şarabı iç pazarı, 2,9 milyon litre şarabı da dış pazarına açıyor. Türkiye üzüm bağındaki pasta payı yüzde 7 olmasına rağmen, dünyadaki payı çok düşük: binde 2,2. Bu durum kaba bir hesap yapıldığında, Türkiye’nin şarap üretme potansiyelinde 35 kat daha düşük performans göstergesine sahip olduğuna işaret ediyor.

Şarap Üreticileri Derneği Başkanı Ali N. Başman’ın 2018 yılının Şubat ayında TBMM’ye sunduğu rapor şöyle:

Bugün dünyada yıllık 75 milyon tonluk üzüm üretimi yapılıyor. Türkiye’nin bağcılıkta yaklaşık yüzde 7’lik payı var. Türkiye’deki üzüm işlemenin yüzde 52’ye tekabül eden kısmı sofralık, yüzde 36’sı kurutmalık üzüm ürünleri için kullanılırken, şaraplık ve şıra üretimindeki payı ise sadece yüzde 12’lik kısma denk geliyor (Bu oran sadece şarap için değil, diğer alkollü içecekleri de kapsıyor; rakı, likör ve benzeri). Şarap dışındaki alkollü içecekler de çıkarıldığında Türkiye’deki şarap üretimi yüzde 4 civarına denk geliyor.

Fransa’da üzüm işlemesi yüzde 99’luk bir orana sahipken, yüzde 1’i sofralık olarak üretiliyor. Benzer yüksek oranla İtalya’da üzüm ürünlerinin yüzde 85’lik kısmı şaraplıkken, yüzde 15’lik kısmı sofralık olarak üretiliyor.

4 yıl öncesinin verileri, dünyada yaş üzüm üreminin yüzde 35’inin taze, 8’i kuru, 47’si şarap, 5,5’i üzüm suyu ve şıra, yüzde 3,4’lük kısmı ise diğer kullanımlara yönelik değerlendiriliyor.

Üzüm bağları verimsiz, kıraç arazileri seviyor

Türkiye'de üzüm bağcılığı haritası

Şarap Üreticileri Derneği Başkanı Ali N. Başman şarap üretiminde verimlilikle ilgili şu sözleri kaydediyor:

“Bazı ülkeler tarımı daha teknolojik yaparak daha yüksek verimler elde etmektedirler fakat bu, şarapçılıkta tam tersidir, verim ne kadar artarsa kalite o kadar aşağıya iner. O yüzden şarabın üretiminde biz mümkün olduğu kadar kıraç̧ araziye bakarız, verimin düşük olduğu araziye bakarız ki bu bir yerde de aslında verimsiz arazilerin değerlendirilmesi açısından çok önemli bir faktördür. Böylece çok daha yüksek kalite yakalayıp uluslararası pazarda daha iyi bir değer yakalayabiliriz.”

Türkiye kuru üzüm üretiminde ve ihracatında dünyada birinci

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerine göre; 2016’da 236 bin ton kuru üzüm ihracatında dünyada birinci sırada yerini alıyor. Bu miktarın dolar karşılı 426 milyon dolara denk geliyor. Türkiye’den sonraki sırayı alan ABD’de ise bu oran 118 bin tona denk geliyor ve 323 milyon dolarla karşılık buluyor. Bu sıralamada üçüncü sırayı ise 55 bin tonla Şili alıyor.

Üzüm bağcılığında en katma değerli iş “Şarapçılık”

Uluslararası Bağ ve Şarap örgütü 2018 verileri

İtalya ve Fransa üzüme bağlı şarapçılık dışı ihracatta 2 ila 2,5 milyon dolarlık ihracat yapıyor. Ancak bu ülkelerin ihracat değerleri incelendiğinde tablo kendini ortaya çıkartıyor. Bu ülkeler şarabı katma değeriyle üretip satıyorlar. Yani şaraplık üzüm yetiştirip, bunu maksimum kazançla satmayı beceriyorlar.
Küresel şarap üretimi liginde ilk 10 ülke üretimi yüzde 83’lük yer kaplarken, Türkiye’nin şarap üretimi 1 hektolitrenin altında.

Habernediyor.com / Safa Kaçar