Demans nedir? Demans belirtileri, tedavisi

Dünya genelinde milyonlarca kişinin muzdarip olduğu demans ile ilgili çok sayıda araştırma yapılıyor. Demans nedir? sorusunun yanıtını arayan kişiler, bu rahatsızlığın nasıl ortaya çıktığını anlamaya çalışıyor. Demans belirtileri, türleri ve tedavisi hakkında bazı temel bilgileri derledik.

Demans nedir? 

Demans, unutkanlık dâhil birçok sağlık sorununu beraberinde getiren rahatsızlıklardan biridir. Halk arasında bunama olarak bilinir. Genellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkar. Bu rahatsızlık, hafızayı zayıflatmakta ve sosyal becerileri olumsuz yönde etkilemektedir. Demans hastalarının, motor beceri gerektiren işlerde güçlük çektiği ve yön bulma konusunda zorlandığı bilinmektedir. 

Demans türleri

Birçok farklı demans türü bulunmaktadır. Alzheimer demansı, hafıza kaybının ön planda olduğu demans türüdür. Demans hastalarının yaklaşık yüzde 80'inde, hastalığın bu türü görülmektedir. Vasküler demans ise beyindeki damarların zarar görmesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Diğer demans türleri şunlardır;

• Frontotemporal demans: Beynin ön bölümündeki temporal loblardaki sinir zedelenmesi sonucu oluşur. Bu hastalığa sahip kişilerin dil ve düşünme becerileri zayıflar, davranışlarda değişim görülür. 
• Lewy cisimciği demansı: Beyinde yer alan anormal protein yığını olan lewy cisimciği nedeniyle ortaya çıkar. Önemli belirtileri; uyurken hareket etmek, halüsinasyon ve odaklanma sorunlarıdır.
• Karışık demans: Bütün demans türlerinin belirtilerinin bir arada bulunduğu hastalıktır.

Demans neden ortaya çıkar?

Demans neden ortaya çıkar? sorusuna tek bir yanıt vermek mümkün değildir. Özellikle hafıza kaybının ön planda olduğu alzheimer demansının belirtileri, yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır. Bu türdeki demans hastalıklarındaki belirtiler aniden ortaya çıkmaz, yıldan yıla artarak gözle görülür hale gelir. Bazı demans türleri ise bir ilacın yan etkisi veya vücuttaki madde eksikliği nedeniyle ortaya çıkar. Bu türdeki demansların tedavisi vardır ve geriye döndürülebilir.

Demans belirtileri

Demans belirtileri ile ilgili temel bilgileri merak eden kişiler, bu konuda araştırma yapmaktadır. Belli başlı bazı demans belirtileri şunlardır;

• Hafıza kaybı,
• Psikolojide ani değişimler,
• Akıl yürütmede zorlanma,
• Kelime bulma güçlükleri,
• Motor beceri gerektiren işlerde zorlanma,
• Halüsinasyon,
• Uzun süreli depresyon ve kaygı bozukluğu,
• Yön bulma yetisinin kaybı.

Demansın evreleri

Peki demansın evreleri nelerdir? Bu konu hakkında bilgi sahibi olmak, teşhis ve tedaviyi de kolaylaştırmaktadır. Demansın evreleri aşağıda verilmiştir.

• Erken evre: Unutkanlık ve tanıdık yerlerde kaybolma gibi belirtilerle kendisini gösterir. Erken evrede zamanı takip etmede sorunlar ortaya çıkar.
• Orta evre: Evde kaybolmak, kişisel bakımda başkalarına muhtaç kalmak ve cevabı alınan soruları defalarca sormak, demansın orta evresinde ortaya çıkan belirtilerdir.
• Geç evre: Bu evrede kişi yakın çevresini tanıyamaz hale gelir ve yürümekte zorlanır. Zaman zaman hafıza kaybından kaynaklanan saldırganlıklar ortaya çıkar. Kişi nerede olduğunu bilemez, zaman hakkında kafa karışıklığı yaşar.

Demans tedavisi

Demans tedavisi, hakkında en çok araştırma yapılan konuların başında gelmektedir. İlerleyici demans türleri tedavi edilemez ancak semptomları azaltmak için bazı yöntemler uygulanabilir. Galantamin ve donepezil gibi ilaçlar sayesinde hafıza kayıplarının şiddeti azaltılabilir. Bu ilaçların, mide bulantısı ve ishal gibi yan etkileri vardır. Memantin de demans tedavisi sırasında kullanılmaktadır. 

Çevredeki dağınıklığı azaltmak, gürültü seviyesini düşürmek ve basit görevler vermek, demans hastasının rahatlamasını sağlayabilir. Demans tedavisi, bir uzmandan alınan yardım eşliğinde hastanın hayatını daha kaliteli yaşamasını sağlar. Zihni aktif tutmak, sigara kullanmamak, sosyal olmak, vitamin almak ve kaliteli uyku sayesinde demans geciktirilebilmektedir.