Stagflasyon ne demek? 

Enflasyon ile ekonomik durgunluğun aynı anda yaşandığı bir durum olarak tanımlanan stagflasyonun ne demek olduğu, birçok vatandaş tarafından merakla araştırılıyor. Özellikle tüm dünyada enflasyon oranlarının tarihi seviyelere yükseldiği bu süreçte sıkça kullanılan stagflasyon kelimesi, birçok kişi tarafından bilinmiyor. Peki, stagflasyon kelimesinin anlamı nedir? Stagflasyon neden yaşanır? İşte yanıtlar…

Stagflasyon nedir?

Stagflasyon kelimesi, ‘stagnasyon’ yani durgunluk ve enflasyonun aynı anda yaşandığı durumu ifade eder. Bir ülkenin ekonomisinde stagflasyon olduğu dönemlerde piyasada durgunluk görülür. Etiket fiyatları ise yükselişine devam eder. Stagflasyon dönemlerinde işsizlik oranları da hızla artar. Bu durum, ülkede büyük bir ekonomik kriz anlamına gelir. Stagflasyon kelimesi, 1970 senesinde İngilizcede stagnation (stagnasyon, gayri safi millî hasıla hızının ortalamadan daha düşük bir hızda büyümesi) ile inflation (enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışı) kelimelerinin birleşmesinden ortaya çıkmıştır. 

Klasik iktisat teorisine göre stagflasyon

Hem Keynesyen Teori’de hem de klasik iktisat teorisinde stagflasyon, paradoksal bir durumdur. Yani normalde işsizlik ve enflasyon arasında ters orantı mevcuttur ancak stagflasyonda her ikisinde de yükseliş görülür. Her iki kuram kapsamında da bu durumun açıklanması imkânsızdır. Ülke ekonomilerinde enflasyon oranının yükselmesi, toplam talebin toplam arzı aşmasından doğan bir durumdur. Bu süreçte toplam arz, toplam talebi karşılayamamaktadır. Çünkü o ülkede üretimi artıracak yeterli iş gücü mevcut değildir. Ekonomilerde durgunluğun başlıca sebeplerinden biri, istihdam oranlarının düşmesidir. 

Stagflasyonun sebepleri

Stagflasyonun sebeplerini net bir şekilde açıklamak oldukça zordur. Bu durum, farklı senaryolardan dolayı görülebilir. Stagflasyonun ilk örneklerinden birinin, 1970’li yıllarda yaşanan petrol krizi olduğunu söyleyen iktisatçılar mevcuttur. Bu görüşe göre, o dönemde petrol fiyatlarının petrol ihraç eden ülkeler tarafından arttırıldığı ve bu nedenle stagflasyon yaşandığı savunulmaktadır. Petrol fiyatlarında görülen bu artışın tüm dünya genelinde resesyona sebep olduğu da belirtilmektedir. Resesyon ekonomik büyümenin negatife dönüşmesini ifade eder. 

Artan petrol fiyatları, petrolle doğrudan bağlantılı malzemelerin üretim maliyetlerini de yükseltir. Üretim maliyetlerindeki artış, talep düşmediği halde arzda bir daralma meydana gelmesine yol açtığı düşünülür. Dolayısıyla, enflasyon oranlarında da bir artış yaşanır. Üretim maliyetlerinin yükselmesi, üretimde gerilemeye sebep olur. Bu gerileme ise işsizliği tetikler. İşsizliğin artması da ekonomik büyümenin yavaşlamasına zemin hazırlar.