İngiltere, altın gaga ağızlı testiyi Türkiye’ye iade etti 

Gilbert Sanat Vakfı’nın kurucusu Arthur Gilbert, gümüş ve altın eserlerden oluşan koleksiyonuna yeni bir eser eklemek amacıyla altın gaga ağızlı testiyi 1989 senesinde Los Angeles’ta satın almıştı. Bir süre kendi vakfında sergileyen Gilbert, ardından bu nadide eseri Londra’daki Victoria&Albert Müzesi’ne bağışlamıştı.  

Testi hakkında ayrıntılı araştırmalar yapıldı 

Müze ve vakıf sahipleri, bu eserin Anadolu’dan yasa dışı yollarla çıkarılması ihtimaline karşılık ayrıntılı araştırmalar yapmaya başlamışlardı. 4 bin 250 senelik olan testinin Anadolu’ya ait olduğu anlaşılmıştı. Bunun üzerine Gilbert Sanat Vakfı, testiyi Türkiye’ye iade etmeye karar verdi. 

Vakıf, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı ile iletişime geçerek bu testiyi iade etmek istediklerini belirtti. Bunun üzerine bugün, Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde bir iade töreni düzenlendi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Bakan Yardımcısı Nadir Alpaslan, Dr. Öğretim Üyesi Çiğdem Maner, Gilbert Vakfı Heyet Üyesi Tristram Hunt, Gilbert Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Nicholas Coleridge ve Gilbert Koleksiyonu Küratörü Alice Minter’in katıldığı iade töreninde Bakan Ersoy ve Başkan Coleridge konuşma gerçekleştirdi.  



“Türüne ait eşsiz bir parça” 

Coleridge: “Bu eser, türünün en nadir örneklerinden, eşsiz bir parça. Eskiden, sergilenen eserlere ait sorular ve sorunlar daha azdı. Ama şu anda hangi parçanın nereden geldiğini bilmek bizim için oldukça önemli. Söz konusu testinin yuvasına dönmesinden ötürü oldukça memnunuz.” 

“Eserlerimizin iadesi için çalışmalarımız sürüyor” 

Bakan Ersoy: “Ülkemizden yasa dışı yollarla ayrılan kültür varlıklarımızın iadesi için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürüyoruz. Bu yolda sık sık zorluklar çekiyoruz. Yanlı kararların verildiğini ve anlamsız tartışmaların çıkartıldığını, olaylara bilimsel ve kanıtsal bağlamdan bakılmadığını görüyoruz. Bu ve benzeri engeller, kültür alanımızı tesis etmek konusundaki yapıcı diyaloglarımızı zedeliyor. Fakat bu dosyada olduğu gibi kimi zaman olaylara etik açıdan yaklaşanları da görmek bizi mutlu ediyor.” 



“Eser, bir mezar hediyesi olabilir” 

Bakan Ersoy: “Bu altından üretilmiş gaga ağızlı testi, törensel niteliğinin yanı sıra işçiliğinden de anlaşıldığı üzere oldukça değerli. Bir tür mezar hediyesi olarak toprağa gömüldüğünü düşündüğümüz eser, kimliği belirsiz kişiler tarafından aslından koparıldı. Fakat kökeni belli olduktan sonra, Anadolu topraklarına yeniden dönüş hikayesi başladı. Kültürel varlıklarımızı koruma anlayışımız yalnız devlet adımları ve kanunları ile değil aynı zamanda halkımızın, varlıklarımızı ve kültürümüzü korumasıyla da bağlantılı. Çabalarımızın, kötü niyetli kişiler tarafından engellenmesine karşılık el ele vermeliyiz. Buradan vatandaşlarımıza rica ediyorum, herhangi bir şüpheli durumla karılaştıklarında bakanlığımıza ya da kolluk kuvvetlerimize haber versinler. Yurt dışındaki kültür varlıklarımızın iadesinin önemli olması kadar yurt içindeki varlıklarımızın korunması da önemlidir. Unutulmamalıdır ki bu koruma, aynı zamanda ülkemizi, insanlığımızı ve bilimimizi korumaktır.” 

Bakan Ersoy, teşekkür amacıyla yaptığı konuşma sonrasında Coleridge’ye, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nin 100’üncü Yılı için hazırlanan kitabı hediye etti.