Sağlıklı bebek yetiştirmede anne sütünün önemi açıklandı

Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Şükriye Özde, sağlıklı bebek yetiştirmede anne sütünün önemi hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. Sağlıklı bir bebek yetiştirmek için anne sütünün önemini vurgulayan Dr. Özde, bütün bebekler ve çocuklar sağlıklı olmak, sağlığını korumak için yeterince beslenme hakkına sahip olduğunu söyledi. Emzirmeninse bebeklere ve çocuklara bu hakkı sağlayan en ideal yöntem olduğunu ifade eden Dr. Özde, sağlıklı bir büyümeye giden yolda atılması gereken ilk adımın anne sütü ile emzirmenin korunması, desteklenmesi ve yaygınlaştırılması olduğunu belirtti.

Taze ve ekonomik bir besindir

Her annenin sütünün bebeğine özel olduğunu savunan Dr. Özde, doğumdan sonra ilk yarım saatte, anne ile ten tene teması sağlayıp emzirilmesi gerektiğini kaydetti. “Yeni doğan bir bebeğin ilk ihtiyacı annesinin kokusu, sıcaklığı ve onun sütüdür. Ne kadar erken emzirmeye başlarsak anne bebek bağı o kadar çabuk oluşacak ve anne sütünden bebek bolca faydalanacaktır” diyen Dr. Özde, doğumdan sonra ilk gelen kolostrum denilen anne sütünün bebeğin aynı zamanda ilk aşısı olduğu için çok önemli olduğunu vurguladı. Anne sütünün ilk 6 ay bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşıladığını söyleyen Dr. Özde, “Bebeğin büyümesi için tek başına yeterlidir, taze ve ekonomik bir besindir” dedi.

Anne sütünün faydaları

Bebek emzirmenin anne ve bebek için faydaları hakkında da bilgi veren Dr. Özde, anne sütünün bebeğe faydalarını saydı. H”er zaman sterildir, ısı derecesi idealdir, hidrasyon için gerekli suyu sağlar, besin değerleri bebeğin ihtiyaçlarına uygundur. Koruyucu etmenleri içerir, hormonlar ve büyüme faktörleriyle bebeğin sağlıkla büyümesini destekler. Anne sütü alan bebekte solunum ve sindirim sistemi enfeksiyonları daha az görülür. Orta kulak iltihabı riskini azaltır” diyen Dr. Özde, sağlıklı çene ve diş gelişimini de desteklediğini belirtti. Tip I,2 diyabetes mellitus, çöliak, obezite gibi kronik hastalıkların riskini azalttığını vurgulayan Dr. Özde, astım, atopik dermatit gibi alerjik hastalıklara karşı koruyucu olduğunu söyledi. Ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olduğunu anlatan Dr. Özde, anne-bebek arasındaki bağın sağlıklı oluşmasını sağlayarak bebeklerin huzurlu ve mutlu olmasını sağladığını kaydetti. Anne için de faydalarının olduğunu anlatan Dr. Özde, “Her zaman ucuz, hazır ve zahmetsizdir. Anne ve bebek arasındaki duygusal bağ güçlenir. Yeni bir gebeliği önlemede etkilidir. Annenin; meme kanseri, over kanseri riskini azaltır. Osteoporoz ve anemiden korur” şeklinde konuştu.

Bebekler her istediğinde emzirilmelidir

Bebeklerin her istediğinde mutlaka emzirilmesi gerektiğinin ve akıllardan çıkarılmamasının altını çizen Dr. Özde, ilk ay bebek emzirme sıklığı en yüksek olan ay olduğunu belirtti. 2. ve 3. aylarda bebeğin emmeyi öğrendiğini ve midesinin ilk aya göre büyüdüğünü kaydeden Dr. Özde, bu nedenle bebek emzirme sıklığının değiştiğini söyledi. “Bebek, bir defada daha çok süt aldığı için daha uzun süre acıkmadan uyuyabilir. Emzirme aralıkları uzar. 6 aydan sonra ek gıdalar sayesinde süre sıklığı yine değişmeye devam eder” ifadelerini kullanan Dr. Özde, yeni doğan bebekler için emzirme sıklığının kişiden kişiye farklılık gösterse de gün içerisinde ortalama 2 saatte bir emzirilmesi gerektiğini kaydetti. Normal şartlarda bir bebek tek bir memede 15-20 dakika kalması gerektiğini anlatan Dr. Özde, eğer bebek hala emmek istiyorsa diğer memeyle emzirilmeye devam edilmesi gerektiğini dile getirdi. İlk aydan sonra bebekler güçlü bir şekilde emmeyi öğrendiğini kaydeden Dr. Özde, bebek emzirme saatlerinin eğer bebeğin gelişimi ideal şekilde ilerliyorsa uzamaya başladığını ifade etti. Konuyu örnek vererek açıklayan Dr. Özde, “2 aylık bebek emzirme sıklığı geceleri eğer kendi uyanmıyorsa 4 saat kadar beklenilebilir. Bebek emzirme sıklığı 3 ayın sonunda uzamaya başlar. 6 aydan sonra başlanılan ek gıdalar sayesinde günde 4-5 kez emzirilmeye kadar düşer” dedi. 

Bebeğin acıktığını ve doyduğunu gösteren belirtiler

Bebeğin emmek istediğini anlatan birtakım işaretleri olduğunu söyleyen Dr. Özde, bunlardan birinin bebek elini ağzına götürmesi ve parmaklarını emmeye çalışması olduğunu aktardı. Ağzını açarak dilini dışarı çıkarıyorsa, kucağa alındığında kafasıyla meme arıyorsa bunların bebeğin emmek istediğine işaret olduğunu vurgulayan Dr. Özde, başarılı emzirmenin anneye ve bebeğe ait belirtilerinin olduğunu dile getirdi. Anneye ait belirtilerini de sıralayan Dr. Özde, emzirme önce ve sonrasında memede dolgunluk, bebek emerken diğer memeden süt akması, memelerde iğneler batma hissinin varlığı, doğum sonrası ilk günlerde emzirme sonrası rahimde kasılmaların hissedilmesi, meme başında ağrı olması gibi belirtilen olduğunu belirtti. Bebeğe ait belirtilerinde ise beslenme yeterliliğinin en önemli göstergesinin haftalık tartı alımı olduğunu vurgulayan Dr. Özde,  ilk 6 ayda 150-250 gr/ hafta tartı alımının ideal olduğunu söyledi. Dr. Özde, günlük en az 5-6 defa idrar çıkışı ve bir defa da kaka yapıyor olmasının bebeğin yeterli beslendiğinin işaretlerinden olduğunu ifade etti.

Daha huzurlu olurlar

Anne sütü alan bebeklerin sindirim sistemi yakınmalarının mama alanlara göre kesinlikle daha az olduğunun altını çizen Dr. Özde, anne sütü alan bebeklerin daha huzurlu bebekler olduğunu aktardı. Birçok annenin, sütünün yetersiz olduğunu düşünerek ek besine ya da mamaya başladığını söyleyen Dr. Özde, her anne iki bebek büyütecek süt üretme kapasitesine sahip olduğunun bilgisini verdi. Bazen bebekler yeterince süt almadıklarını anlatan Dr. Özde, bunun genellikle nedeni bebeklerin yeterli veya etkin emmemesi olduğunu vurguladı. Bu süreçte anneleri anne sütünün artması için; yorgunluğunu, uykusuzluğunu paylaşıp destekleyerek endişe ve stresini azaltmak anneye ve bebeğe vereceğimiz en kıymetli hediye olduğunu belirten Dr. Özde, anne sütünü arttırmak için bebeği her istediği zaman istediği kadar emzirmenin çok etkili olduğunu söyledi. Anne sütü ne kadar talep olursa o kadar çok olacağını anlatan Dr. Özde, “O nedenle sütünüzü arttırmak için özellikle ilk on gün boyunca saate bakmaksızın bol bol emzirin. Emzirmek anneler için anne ile bebek arasında bağı güçlendirir ve anne için doğal sakinleştiricidir” ifadelerini kullandı.

Emzirme destek sistemi nedir

Emzirme destek sistemi hakkında da bilgi veren Dr. Özde, anne ya da bebek kaynaklı bazı sağlık sorunları nedeniyle yeterli emzirme mümkün olmadığı durumlarda, anne sütü eksikliği ya da yokluğu gibi durumlarda gelişimlerini sürdürebilmeleri için çocuk doktorunuza danışarak bebeklere beslenme desteği verilmesi gerekebileceğine dikkat çekti. Ebeveynlerin sağılmış anne sütü, devam sütü gibi beslenme desteklerini kimi zaman biberon, fincan ya da kaşıkla verdiğini anlatan Dr. Özde, aslında bebeğin olumlu beslenme alışkanlıkları geliştirmesine ve anne ile bağ kurmasına yardımcı olan başka bir yöntem olduğunu vurguladı. “Emzirme destek sistemi (EDS). Emzirme destek sistemi, beslenme takviyesi verilmesi gereken bir bebeğin hem memeden emip hem de ihtiyaç duyduğu gıdaları almasına yardımcı olan bir araçtır. Bu emzirmeyi destekleyici sistemde; bir tüpün ucu, meme başına sabitlenerek memeyi kavrayan bebeğin ağzına doğru sokulur” diyen Dr. Özde, tüpün ucunun bebeğin ağzına memenin ucu kadar yerleştirilmesi gerektiğini dile getirdi. Dr. Özde, “Tüpün diğer ucunda ise sağılmış anne sütünün bulunduğu biberon benzeri bir hazne bulunur” diye konuştu.